Khi người thân hành xử độc hại

Ứng xử khéo léo giúp bạn toàn toàn mối quan hệ với người thân trong gia đình. Ảnh minh họa: cottonbro studio/Pexels.

Nedra Glover Tawwab, nhà trị liệu đồng thời là nhân viên xã hội lâm sàng được cấp phép (LCSW), được biết đến nhiều với những bài đăng chia sẻ lời khuyên hữu ích về việc thiết lập ranh giới trong các mối quan hệ. Trong đó, ứng phó với những thành viên gia đình liên tục cư xử độc hại là một chủ đề thu hút nhiều sự chú ý.

Giao tiếp kém, tức giận mất kiểm soát, hành động thiếu trách nhiệm..., bất kể vấn đề là gì, chung sống với người thân luôn gây khó dễ rất có thể bào mòn tinh thần lẫn thể chất của bạn. Tuy nhiên, sự việc này không hẳn nan giải.

Dưới đây, Self tổng hợp những chỉ dẫn từ Tawwab giúp bạn giảm bớt căng thẳng trong mối quan hệ với người thân trong gia đình.

Thấu hiểu bản chất khó thay đổi trong hành là thiết yếu. Ảnh minh họa: Ron Lach/Pexels.

Thấu hiểu

Theo Tawwab, chúng ta thường mong muốn người khác thay đổi mà không thực sự thấu hiểu rằng đa số mọi người sẽ không tự dưng sửa đổi cuộc sống của mình.

Thực tế, thay đổi sẽ không xảy ra ngẫu nhiên mà đến từ một sự kiện trọng đại trong đời.

Theo đó, nhắc nhở bản thân rằng hành vi của người thân nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn có thể là bước đầu tiên giúp giảm bớt mối lo ngại của bạn.

Chẳng hạn, bố mẹ có thói quen tiêu xài vô ý và thường xuyên phải vay mượn. Điều này khiến bạn thất vọng vì họ không thể xây dựng và tuân thủ theo ngân sách. Hay anh chị em của bạn luôn im lặng trước các xung đột và bạn thì muốn họ giao tiếp tốt hơn.

Lúc này, tự nhủ những câu như: “Thói quen khó bỏ” hay “Làm điều khác biệt thực chất không dễ dàng” sẽ giúp bạn nhìn nhận và giải quyết vấn đề một cách thoải mái hơn. Thêm vào đó, bạn còn có thể cảm thấy tự do vì những kỳ vọng bản thân đeo lên người khác được tháo gỡ bớt.

Bạn không nên chịu đựng trước những hành vi tiêu cực kéo dài từ người thân. Ảnh minh họa: Karolina Grabowska/Pexels.

Giao tiếp thẳng thắn

Dù không thể thay đổi hành vi của một người, bạn vẫn hoàn toàn có thể nêu lên nhu cầu và nguyện vọng của mình.

Thực tế, trực tiếp giải quyết khúc mắc và thiết lập ranh giới với người trong gia đình không dễ dàng, thậm chí đáng sợ với một số người.

Song, bạn không nên chờ đợi cho đến khi đối phương làm ra hành vi thật sự nghiêm trọng mới bắt đầu phản ứng lại.

“Bạn hãy xử lý vấn đề càng sớm càng tốt. Để cho sự việc diễn ra đến lần thứ 20 mới giải quyết không phải điều không thể. Tuy nhiên, nếu đối phương làm điều gì đó ba lần, hành vi đó rất có thể trở thành khuôn mẫu”, Tawwab cho hay.

Thêm vào đó, giao tiếp và trao đổi thẳng thắn sớm có thể hạn chế tích tụ cảm xúc tiêu cực cũng như giúp bạn cảm thấy bớt bất lực hơn trong những tình huống khó khăn.

Ví dụ: Một người dì liên tục làm bạn thấy tội lỗi vì không thể đến dự buổi họp mặt gia đình. Lúc này, bạn có thể hồi đáp như sau: “Dì bảo rằng bà ngoại sẽ rất đau lòng nếu cháu không xuất hiện. Nhưng cháu cảm giác như dì không tôn trọng quyết định của cháu. Lần này đi được, nhưng những dịp gặp mặt sau cháu không tham dự thì dì có thể chấp nhận cháu không?”.

Thẳng thắn với người thân giúp bạn tránh được nhiều phiền toái sau này. Ảnh minh họa: EKATERINA BOLOVTSOVA/Pexels.

Trong trường hợp người thân nhờ vả một việc bạn ngần ngại hoặc không thể giúp đỡ, bạn có thể cân nhắc đưa ra một giải pháp thay thế khác. Dù có thể không giống như họ mong muốn, vẫn có những cách để hỗ trợ đối phương mà không làm tổn hại đến bạn.

“Một thành viên trong gia đình từng vay tiền tôi. Tôi trả lời rằng họ sẽ cần phải hỏi thêm nhiều người khác vì tôi chỉ có thể cho mượn một nửa số tiền đó”, Tawwab chia sẻ.

Bạn khó có thể kiểm soát cách người thân phản ứng với những giới hạn mình đặt ra. Dù vậy, truyền đạt mong muốn cá nhân một cách rõ ràng và tử tế nhanh chóng cho thấy bạn toàn quyền chịu trách nhiệm cho hành vi của chính mình. Theo đó, ứng phó người thân có hành vi độc hại sẽ dễ dàng hơn.

Chấp nhận tính cách và buông bỏ kỳ vọng về người thân giúp bạn an yên hơn. Ảnh minh họa: Iqbal farooz/Pexels.

Chấp nhận

Thấu hiểu rằng mình không thể thay đổi ai đó là một chuyện, chấp nhận con người thực của họ lại là một thách thức hoàn toàn khác.

Vấn đề đặc biệt khó nhằn hơn khi đối phương là những người gần gũi nhất với chúng ta. Dù vậy, học cách chấp nhận làm cho cuộc sống chúng ta bình yên hơn.

Song, điều này không đồng nghĩa rằng người thân sẽ không bao giờ thay đổi hay bạn phải nhẫn nhịn ngay cả khi đối phương có hành vi lạm dụng hay gây hại. Sự chấp nhận có nghĩa bạn nhận ra rằng hành vi của người khác nằm ngoài tầm kiểm soát của mình và chống đối họ chỉ gây ra đau khổ.

Bạn vẫn có thể thử nói chuyện và hòa giải với họ. Song, bạn cần đảm bảo mình vạch ra những giới hạn vững vàng như không mời họ đến các sự kiện riêng tư hay chỉ chia sẻ một số thông tin nhất định về bạn cho họ.

Thêm vào đó, buông bỏ kỳ vọng của bản thân về người khác sẽ khó xảy ra một sớm một chiều. Rất có thể cách bạn muốn được yêu thương và khả năng của gia đình không đồng điệu với nhau.

Chẳng hạn, phương thức bày tỏ tình cảm của một số bố mẹ là làm việc chăm chỉ mỗi ngày để chu cấp cho con cái. Song, người con của họ lại có thể nghĩ rằng bố mẹ vô cảm hay không coi trọng khía cạnh tình cảm.

Trong trường hợp này, chuyển suy nghĩ từ “Họ không thể làm…” sang “Họ có thể…” giúp nâng cao lòng trắc ẩn trong mối quan hệ và hơn cả là sự bình an trong nội tâm của bạn.

Thiên Trang