Khó đòi nợ các hãng địa ốc, dân Trung Quốc nổi giận, kêu gọi chính phủ can thiệp

Nhà đầu tư lớn hoảng loạn

Tại Thâm Quyến, hàng trăm nhà đầu tư giận dữ đã tụ tập bên ngoài trụ sở của Evergrande và Kaisa. Cảnh tượng tương tự cũng diễn ra tại thành phố Thẩm Dương.

Các khách hàng, nhà đầu tư tập trung biểu tình đòi nợ China Evergrande. Ảnh: AFP.

Tình trạng của "ông lớn" bất động sản suýt vỡ nợ China Evergrande Group đang bắt đầu lan rộng tại Trung Quốc. Tính đến nay, đã có ít nhất 4 công ty địa ốc Trung Quốc phải bán các sản phẩm quản lý tài sản (WMP) cho hàng chục nghìn nhà đầu tư trong nước để huy động vốn, và sau đó xin lỗi vì không thể trả tiền đúng hạn. Người dân do đó ngày càng tỏ ra tức giận với các doanh nghiệp này và cả các cơ quan chính phủ.

Cú sốc mới nhất đối với ngành bất động sản Trung Quốc diễn ra hồi tuần trước, khi Kaisa Group Holdings – nhà phát triển địa ốc Trung Quốc – lỡ hạn thanh toán các sản phẩm đầu tư do họ bảo lãnh. Tập đoàn này cho biết họ đang phải đối mặt với hàng loạt áp lực thanh khoản “chưa từng có”.

Các hãng bất động sản liên tục trấn an và cố thuyết phục những người nắm giữ WMP rằng họ sẽ được trả như cam kết. Tuy nhiên, các chủ nợ của Oceanwide cho biết công ty này đã thất hẹn nhiều lần và mong chính phủ vào cuộc.

“Công ty này cũng đang gặp rắc rối lớn như Evergrande vậy. Họ không quan tâm đến chúng tôi, bất kể chúng tôi có than phiền đến cỡ nào”, Mikala Xiao cho biết. Nhà đầu tư này hiện đang sinh sống tại Đan Mạch, nhưng đã tham gia một nhóm đầu tư vận động giới chức tìm giải pháp.

“Chúng tôi đã làm mọi thứ có thể, nhưng vẫn chưa thành công. Mấy tháng qua tôi không tài nào ngủ ngon giấc được”, cô Xiao nói.

Cũng như nhiều nhà đầu tư WMP khác, cô Xiao đang cố tìm hiểu tiền của gia đình mình đã đi đâu. Cô chia sẻ rằng công ty con của Oceanwide, Minsheng Wealth Management, đã lỡ hạn thanh toán 6 triệu nhân dân tệ của chị em cô.

Hồi tháng 5, Xiao lẽ ra đã được thanh toán tiền. Tuy nhiên, sau đó cô lại được gửi kế hoạch thanh toán mới. Công ty sau đó nói rằng các khoản thanh toán bị chậm do thương vụ mảng dữ liệu IDG trị giá 1,3 tỷ USD của hãng Blackstone chưa hoàn trả.

Cô Xiao cũng tỏ ra hoang mang không biết giới chức sẽ giải quyết việc này thế nào.

“Tôi không biết chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo và bao giờ chị em tôi mới lấy lại được tiền”, cô Xiao chia sẻ.

Tiến thoái lưỡng nan

Trung Quốc đang đứng giữa lựa chọn, hoặc giải cứu Evergrande, hoặc tiếp tục theo đuổi chiến dịch hạ đòn bẩy trên thị trường bất động sản vốn đang quá nóng. Ảnh: NYT.

Những rạn nứt xuất hiện trên thị trường bất động sản Trung Quốc đang không chỉ khiến cho những người sở hữu nhà, mà đến cả các nhà đầu tư lớn cũng hoảng loạn. Ít nhất 70 tỷ nhân dân tệ (khoảng 10,9 tỷ USD) WMP được ghi nhận bị lỡ hẹn trả hoặc có nguy cơ điều chỉnh lịch thanh toán.

Tình hình này đang làm phức tạp thêm nỗ lực của chính phủ Trung Quốc trong việc kiềm chế hoạt động đi vay tràn lan của các hãng bất động sản, từ đó làm dấy lên những tin đồn về việc Bắc Kinh đang nhẹ tay hơn.

Trái phiếu của các hãng bất động sản bị đánh giá ở mức “rác” hiện cũng đã hồi phục từ đáy tuần này, sau khi giới truyền thông cho biết Trung Quốc sẽ nới lỏng các lệnh kiểm soát vốn. Song, các loại trái phiếu này hiện vẫn bị đặt ở mức “rủi ro vỡ nợ cao”.

Nhiều năm qua, giới chức Trung Quốc đã siết chặt quy định về WMP nói riêng và hệ thống ngân hàng ngầm trị giá 13.000 tỷ USD nói chung. Tuy nhiên, chỉ đến mới đây, họ mới cắt bỏ nguồn tiền lớn cuối cùng của hãng bất động sản.

Theo nguồn tin của Bloomberg, đầu năm nay, giới chức Bắc Kinh cấm các sàn giao dịch phi tập trung (OTC) của các địa phương phát hành WMP có tài sản đảm bảo là bất động sản.

Số liệu từ Ủy ban Chứng khoán Trung Quốc cho thấy, tính đến tháng 7/2019, các sàn OTC có khoảng 852 tỷ nhân dân tệ WMP đang lưu hành. Ít nhất một nửa trong số đó được dùng để huy động vốn cho các công ty bất động sản. Ngoài ra, các quỹ cũng phát hành hơn 2.000 tỷ NDT sản phẩm đầu tư liên quan đến các hãng địa ốc.

Hoạt động cho vay ngầm rất khó giải quyết và cũng là nỗi lo ngại lớn nhất của giới chức Trung Quốc trong nhiều năm qua.

Ông Wei Xion, giáo sư kinh tế tại Đại học Princeton cho biết, việc này còn đáng lo hơn làn sóng vỡ nợ trái phiếu phát hành ở nước ngoài của các hãng bất động sản. Cứu các công ty phụ thuộc vào WMP cũng sẽ bị quy thành giúp các tỷ phú ngành này. Trong khi đó, nếu để họ phá sản sẽ gây thiệt hại lớn cho những nhà đầu tư trung lưu và người cao tuổi, những đối tượng thường mua WMP.

Nhiều năm qua, WMP là công cụ huy động vốn chính được nhiều công ty bất động sản tư nhân lớn sử dụng. Đặc biệt trong bối cảnh Bắc Kinh siết hoạt động cho vay ngành này tại các ngân hàng. WMP trả lãi cao hơn nhiều lãi suất tiền gửi. Nguồn tiền hoàn trả khoản vay sẽ phụ thuộc vào việc bán bất động sản. Các sàn OTC địa phương cũng thường phê duyệt các sản phẩm này, nhằm duy trì dòng tiền đóng góp vào tăng trưởng kinh tế khu vực.

Ông Larry Hu, Giám đốc phụ trách kinh tế Trung Quốc tại Macquarie Group, cho rằng các nhà đầu tư sẽ phải chấp nhận rủi ro thua lỗ. Hồi tháng 9, việc Evergrande lỡ hẹn trả lãi trái phiếu đã làm bùng lên nhiều đợt phản đối của nhà đầu tư trên khắp Trung Quốc.

Tình hình căng thẳng đã gây sức ép buộc Bắc Kinh tìm giải pháp. Chính phủ Trung Quốc đã thúc giục công ty này thanh toán nhiều nghĩa vụ nợ. Tháng trước, họ còn yêu cầu tỷ phú sáng lập Evergrande Hui Ka Yan dùng tiền cá nhân để trả nợ.

Hương Vũ (Theo Bloomberg)