Khó giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông: Có phải do cách tiếp cận?

Ùn tắc giao thông tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh là chuyện không mới. Cũng đã có các con số lượng hóa về những thiệt hại, thế nhưng để có giải pháp hữu hiệu cho trước mắt và lâu dài vẫn là điều xa vời, hoặc có nhưng triển khai không hiệu quả.

Nguyên nhân dẫn đến ùn tắc giao thông đã nhiều lần được chỉ ra. Đó là ý thức chấp hành luật của người điều khiển phương tiện thấp; hạ tầng giao thông yếu kém, phương tiện cá nhân tham gia giao thông tăng cao; vận tải hành khách công cộng chưa đáp ứng nhu cầu; việc phân luồng, phân làn, điều phối giao thông chưa hợp lý; mức phạt chưa đủ răn đe, lực lượng chức năng xử lý chưa nghiêm, phạt thấp, chấp pháp chưa nghiêm...

Cụ thể với TP Hồ Chí Minh, theo lý giải của đại diện Sở Giao thông - Vận tải là do quy hoạch phát triển giao thông vùng kinh tế trọng điểm phía Nam mới được đầu tư giai đoạn 1 hoặc đang nghiên cứu nên việc liên kết giao thông trong vùng còn thiếu và gặp nhiều khó khăn. Các nguồn lực đầu tư phát triển hạ tầng giao thông của thành phố cũng như của cả vùng Đông Nam Bộ còn hạn chế; hệ thống vành đai cũng chưa hoàn chỉnh; các tuyến quốc lộ, nút giao quan trọng chưa được đầu tư, mở rộng.

Các loại hình vận tải như đường sắt, đường thủy của vùng cũng chưa được quan tâm đúng mức. Và rằng hiện đã có một số đề án được nghiên cứu thực hiện nhằm giảm phương tiện cá nhân, phát triển phương tiện công cộng; các dự án đường vành đai 2, 3, 4 đã và đang được triển khai - khi hoàn thành tình trạng ùn tắc sẽ cải thiện.

Chủ tịch UBND thành phố Phan Văn Mãi cho rằng, để giải quyết những hạn chế này, thành phố đã triển khai đề án tổ chức lại giao thông công cộng, trong đó có nghiên cứu cả hành vi, thói quen, văn hóa giao thông. Cụ thể như việc thực hiện các tuyến metro, thành phố cần có cách tiếp cận khác, nếu chỉ làm từng tuyến rời rạc thì đến năm 2045 hệ thống metro trên địa bàn cũng chưa xong hoặc xong thì cũng không thể phát huy hiệu quả. Rộng hơn nữa là phát triển giao thông vùng, mạng lưới giao thông thủy, đường sắt và đường bộ cần được tập trung đầu tư đồng bộ. Khi các phương tiện cá nhân đang là trở lực với thành phố và vùng Đông Nam Bộ, điều cần thiết là phải tổ chức lại phương tiện hành khách bằng cả đường bộ, đường sắt, đường thủy.

Khi nguyên nhân về tình trạng ùn tắc giao thông đã được chỉ ra, các giải pháp cũng đã có, vấn đề còn lại là tổ chức triển khai thực hiện như thế nào.

Có lẽ không chỉ riêng với TP. Hồ Chí Minh mà với nhiều địa phương khác, trước tiên phải trả lời được câu hỏi mà Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đặt ra là: Vì sao thành phố mất nhiều thời gian, công sức, tiền bạc nhưng vấn đề ùn tắc giao thông, ngập nước vẫn chậm và chưa đạt yêu cầu? Và có vẻ cách tiếp cận trong giải quyết ùn tắc giao thông của chúng ta còn chưa trúng...?

Khương Ninh