Không lo mua phải sâm Ngọc Linh giả nhờ hệ thống kiểm định hiện đại

Áp lực từ nạn buôn bán sâm Ngọc Linh giả

Sâm Ngọc Linh được coi là dược liệu quý đứng đầu trong các loại thuốc quý đông y, là cây dược liệu mang lại hiệu quả kinh tế cao, thu hút nhiều cá nhân, doanh nghiệp đầu tư. Lợi dụng điều đó, trên thị trường xuất hiện tình trạng các đối tượng "phù phép", "hô biến" nhiều loại sâm tự nhiên, sâm trồng công nghiệp từ nơi khác thành sâm Ngọc Linh để lừa người tiêu dùng mua với giá cao ngất ngưởng.

Nhưng với người tiêu dùng, không thể phân biệt được đâu là sâm Ngọc Linh giả. Không phải ai cũng biết chính xác loại cây này được trồng ở các địa phương nào, nguồn gốc xuất xứ ra sao, đâu mới là sản phẩm chất lượng.

Phiên chợ sâm Ngọc Linh 2023 tại Kon Tum

Kon Tum hiện có trên 1.730ha sâm Ngọc Linh, tập trung ở huyện Tu Mơ Rông. Thời gian qua nhiều người lợi dụng thương hiệu sâm Ngọc Linh để bán các sản phẩm sâm Ngọc Linh giả, gắn mác sâm Ngọc Linh nhưng thực chất là: tam thất, sâm Trung Quốc và các loại sâm khác.

Ông Võ Trung Mạnh, chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông cho biết, thị trường sâm đang đối diện với không ít áp lực từ nạn sâm Ngọc Linh giả. Đặc biệt là tình trạng trà trộn các giống sâm ngoại lai từ nơi khác vào gắn mác thương hiệu sâm Ngọc Linh.

Các doanh nghiệp thì lợi dụng vùng chỉ dẫn địa lý để công bố có trồng sâm hàng trăm ha nhưng thực tế không có thực trồng vẫn có sản phẩn chế biến từ Sâm Ngọc linh nhưng chưa đc kiểm tra, kiểm soát. Ngay cả thủ phủ trồng sâm Ngọc Linh, các lực lượng chức năng vẫn thường xuyên kiểm tra, phát hiện nhiều vụ việc vi phạm liên quan đến sâm Ngọc Linh.

Phòng trưng bày phân biệt sâm Ngọc Linh thật, giả tại 62 Tràng Tiền, Hà Nội

UBND Huyện Tu Mơ Rông cũng đã phối hợp với Tổng cục QLTT tổ chức phòng trưng bày giới thiệu cách phân biệt sâm Ngọc Linh thật và sâm Ngọc Linh giả tại Hà Nội. Tuy nhiên để đấu tranh với nạn buôn bán sâm Ngọc Linh cần sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa từ các cơ quan quản lý Nhà nước.

Kon Tum đầu tư thiết bị kiểm định hiện đại để phân biệt sâm Ngọc Linh thật - giả

Để phục vụ cho nhu cầu kiểm định chất lượng, phân biệt sâm Ngọc Linh thật - giả của các đơn vị, cá nhân, tổ chức trên cả nước, UBND tỉnh Kon Tum đã đầu tư và đưa vào ứng dụng Hệ thống kiểm định sâm Ngọc Linh, gồm: Hệ thống thiết bị phục vụ tách chiết, nhân bản, kiểm tra ADN (có 25 thiết bị chủ yếu) và Hệ thống thiết bị kiểm định thành phần hoạt chất sinh học saponin sâm Ngọc Linh (với 11 thiết bị chủ yếu). Hiện nay, cả hai hệ thống này đã được bàn giao cho Trung tâm Nghiên cứu, Ứng dụng và Dịch vụ khoa học và công nghệ (Trung tâm) quản lý, vận hành.

Theo Ông Võ Trung Mạnh, chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông: việc đầu tư trung tâm kiểm định chất lượng sâm Ngọc Linh là một trong những giải pháp và quyết tâm của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Kon Tum trong đấu tranh chống sâm Ngọc Linh giả

Trung tâm cũng đã phối hợp với Viện Di truyền nông nghiệp và Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) đào tạo 4 cán bộ về vận hành thiết bị; chuyển giao quy trình kỹ thuật phân tích, kiểm định ADN sâm Ngọc Linh và hàm lượng saponin trong sâm Ngọc Linh.

Đồng thời, để phục vụ công tác nghiên cứu, phân tích, Trung tâm phối hợp với hai doanh nghiệp trồng sâm Ngọc Linh trên địa bàn tỉnh, được công nhận vườn sâm gốc, là Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đăk Tô và Công ty Cổ phần Sâm Ngọc Linh Kon Tum để lấy mẫu sâm để phân tích, xây dựng bộ chỉ thị chuẩn, làm cơ sở phân biệt với các loại sâm khác.

Để tránh mua phải sâm Ngọc giả, người tiêu dùng có thể kiểm định chất lượng sâm Ngọc Linh tại Trung tâm Nghiên cứu, Ứng dụng và Dịch vụ khoa học và công nghệ - Sở Khoa học Công nghệ Kon Tum

Đến nay, hệ thống máy móc, thiết bị đã được trang bị đầy đủ; các cán bộ kỹ thuật của Trung tâm làm chủ được 2 quy trình kỹ thuật phân tích, kiểm định phục vụ phân biệt sâm Ngọc Linh thật - giả.

Ông Võ Trung Mạnh, chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông chia sẻ “việc đầu tư trung tâm kiểm định chất lượng sâm Ngọc Linh là một trong những giải pháp và quyết tâm của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Kon Tum trong đấu tranh chống sâm Ngọc Linh giả”.

Cách nhận diện sâm Ngọc Linh thật

Cục Quản lý thị trường tỉnh Kon Tum khuyến cáo: Các đơn vị, tổ chức, cá nhân khi sản xuất giống, sâm Ngọc Linh củ và mua bán các sản phẩm từ sâm Ngọc Linh nên đến liên hệ hay gửi mẫu đến Trung tâm Nghiên cứu, Ứng dụng và Dịch vụ khoa học và công nghệ tại địa chỉ: 16A Ngô Quyền, thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum để phân tích, kiểm định chất lượng sâm Ngọc Linh. Qua đó, kịp thời phát hiện khi có dấu hiệu gian lận thương mại, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, giả mạo sâm Ngọc Linh và xử lý theo quy định của pháp luật, góp phần bảo vệ thương hiệu sâm Ngọc Linh.

Nguyên Vỵ