Kinh doanh bán lẻ: Cửa hàng tiện lợi chiếm ưu thế

Vingroup liên tục thực hiện các thương vụ M&A để mở rộng thị phần bán lẻ

Trước Queenland Mart, cuối năm 2018, VinMart sáp nhập chuỗi 23 cửa hàng Fivimart từ CTCP Nhất Nam và đổi tên thành VinMart. Đến tháng 4/2019, đơn vị này đã mua lại toàn bộ 87 cửa hàng Shop&Go với giá 1 USD.

Nếu tính cả hệ thống cửa hàng tiện lợi Vinmart+, số lượng điểm kinh doanh bán lẻ của Vingroup đã lên đến hơn 2.000 điểm, điều này cho thấy Vinmart đang quyết tiến ra mặt phố, chinh phục ngôi vị số 1 ở phân khúc thị trường bán lẻ thông qua thực hiện nhiều thương vụ M&A, thâu tóm các thương hiệu nhỏ lẻ khác trên thị trường.

Tập đoàn Vingroup đang lên kế hoạch sở hữu 4.000 cửa hàng vào năm 2020, trở thành chuỗi cửa hàng tiện lợi có độ phủ dầy nhất tại Việt Nam. Những cửa hàng có diện tích 150-300m2 được đặt tại vị trí mặt tiền hoặc tầng dưới các chung cư và cao ốc, tiện lợi cho nhu cầu mua sắm của khách hàng. Để đạt được số lượng cửa hàng nhanh và nhiều như vậy, tập đoàn này đã không ngừng mở rộng điểm kinh doanh thông qua xây mới hoặc M&A, đưa số cửa hàng mở mới giai đoạn 2018-2019 hơn gấp 3 lần giai đoạn 2017-2018.

Ngoài các cửa hàng vật lý, doanh nghiệp này còn thử nghiệm siêu thị ảo, với việc khách hàng chỉ cần quét mã sản phẩm muốn mua trên các tấm áp phích cỡ lớn đặt tại những khu vực đông người, hệ thống sẽ giao hàng tới tận tay.

Xuất hiện muộn hơn song tốc độ mở rộng điểm bán hàng của Bách Hóa Xanh cũng thần kỳ không kém. Từ 47 cửa hàng (cuối tháng 2/2017), sau một năm, con số này đã tăng 6 lần, lên 283 điểm. Đến cuối năm 2019, doanh nghiệp kỳ vọng nâng số cửa hàng hoạt động lên con số 700 điểm.

Trước đó, thị trường cũng từng chứng kiến nhiều thương vụ M&A quy mô lớn, điển hình như Metro Cash & Cary Việt Nam (gồm 19 trung tâm và các bất động sản liên quan trị giá 655 triệu Euro) và Big C Việt Nam (32 siêu thị/đại siêu thị)… trị giá 1,14 tỷ USD. Hay sự trỗi dậy mạnh mẽ của các nhà đầu tư trong nước, đơn cử như: Vingroup đã triển khai hoạt động M&A với các chuỗi bán lẻ nổi tiếng VinatexMart, OceanMart, Maximark và Fivimart; Tập đoàn BRG với Intimex và Hapro; Saigon Co.op với chuỗi Auchan (Pháp)…

Mở rộng chuỗi cửa hàng được xem là một hình thức hiệu quả để gia tăng mức độ nhận diện thương hiệu và khả năng cạnh tranh trên thị trường bán lẻ. Điều này càng chứng tỏ doanh nghiệp Việt đang tận dụng tốt vị thế "sân nhà" bên cạnh các nhà bán lẻ ngoại như Metro Cash & Cary Việt Nam, Big C Việt Nam… đã rất am hiểu thị hiếu cũng như nhu cầu, thói quen người tiêu dùng Việt để điều chỉnh chiến lược kinh doanh phù hợp nhằm cạnh tranh ngang ngửa với các doanh nghiệp trong nước, chuyên gia kinh tế bình luận.

Xét về kinh nghiệm phát triển trung tâm thương mại, doanh nghiệp Việt sẽ gặp khó khăn khi cạnh tranh với các chuỗi bán lẻ nước ngoài có mô hình hiện đại và tiềm lực tài chính mạnh. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt đang cho thấy sức mạnh trong lĩnh vực cửa hàng tiện ích. Đặc biệt, trong thời gian tới khi thị trường ở khu vực đô thị đang dần trở nên bão hòa thì thị trường bán lẻ hiện đại sẽ cần lan tỏa đến các vùng nông thôn, nơi đang là “mảnh đất” đầy tiềm năng để các doanh nghiệp phát triển kênh phân phối.

Khu vực nông thôn chiếm tới gần 80% diện tích và đang tập trung hơn 70% số dân Việt Nam là một quy mô thị trường khá lớn và khu vực này đang có nhu cầu mua sắm tăng theo cấp số nhân do sự cải thiện thu nhập nhanh chóng.

Khảo sát của Vietnam Report cho thấy, có đến 98% số doanh nghiệp bán lẻ cho rằng gần như toàn bộ doanh thu đến từ các cửa hàng, đại lý, chỉ có khoảng 2% đến từ bán hàng qua kênh thương mại điện tử. Đây cũng là động lực thúc đẩy các nhà phân phối hàng hóa tiêu dùng gia nhập vào thị trường Việt Nam, chứng tỏ sức thống trị thị trường của các kênh bán hàng truyền thống.

Thị trường đã chứng kiến việc mở mới thêm hàng trăm cửa hàng tiện ích, siêu thị đáp ứng nhu cầu tiêu dùng đang gia tăng tại các đô thị lớn trên địa bàn cả nước. Tính đến nay, thị trường bán lẻ của Việt Nam đang có hơn 3.000 cửa hàng tiện lợi, tăng gấp đôi so với hai năm trước, hơn 8.000 khu chợ và 2,2 triệu hộ kinh doanh bán lẻ. Tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) của ngành bán lẻ Việt đạt 10,97% trong giai đoạn 2013-2018.

Để có được tốc độ tăng trưởng cao này là do quy mô dân số lớn với hơn 97 triệu người, cơ cấu dân số trẻ, trong đó 60% dân số ở độ tuổi 18-50. Bên cạnh đó, World Bank dự báo chi tiêu hộ gia đình sẽ tăng trung bình 10,5%/năm đi kèm với tốc độ gia tăng mạnh mẽ của tầng lớp trung lưu. Đây là những nhân tố cơ bản giúp cho tổng doanh thu bán lẻ Việt Nam dự kiến sẽ đạt 180 tỷ USD vào năm 2020.

Tuy nhiên, Báo cáo của Vietnam Report cũng không quên cảnh báo, công nghệ 4.0 trong lĩnh vực bán lẻ đang âm thầm diễn ra và tạo nhiều cơ hội phát triển cho Việt Nam với những thay đổi đột phá từ những tiêu chuẩn dịch vụ đa dạng, hiệu quả và nhanh chóng dựa trên nền tảng công nghệ số. Bởi Việt Nam đang nằm trong top 20 nước có số người sử dụng Internet cao nhất thế giới với 49 triệu người kết nối Internet.

Số người chỉ sử dụng điện thoại để truy cập Internet ở Việt Nam, nhất là ở độ tuổi từ 18-34 tuổi chiếm tỷ lệ rất cao so với tỷ lệ người chỉ sử dụng máy vi tính hoặc các thiết bị khác. Có tới 55% người Việt sở hữu điện thoại thông minh, dự báo đến năm 2020 cứ 10 người Việt sẽ có 8 người dùng điện thoại di động (Google APAC) và 46% người sở hữu máy tính cá nhân.

Đây chính là động lực để xu hướng mua bán online tại Việt Nam nói chung sẽ ngày một gia tăng. Tận dụng tốt sức mạnh công nghiệp 4.0 để vượt qua chính mình, phát huy thế mạnh về văn hóa, kinh nghiệm, đồng thời liên kết với các hiệp hội ngành hàng, các doanh nghiệp bán lẻ Việt sẽ phát triển bền vững.

Bài và ảnh Phương Linh