Lần đầu tiên công trình trăm tuổi Đại học Tổng hợp biến thành tổ hợp sáng tạo độc đáo

Tòa nhà "Trường Đại học Tổng hợp" nay là Đại học Quốc gia Hà Nội đến nay vẫn giữ được kiến trúc sau 100 năm xây dựng. Ảnh: S.T

Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội thành lập năm 1956, vốn trước Cách mạng tháng Tám là địa điểm của Viện Đại học Đông Dương do kiến trúc sư người Pháp là Ernest Hébrard thiết kế năm 1926. Đến nay, công trình vẫn giữ nguyên vẻ ngoài cổ điển sau gần 100 năm xây dựng. Nay tòa nhà là một cơ sở của Đại học Quốc gia Hà Nội.

Nhiều hoa văn của công trình mang phong cách kiến trúc Đông Dương khi kết hợp kiến trúc kinh viện châu Âu, được xây dựng từ vật liệu, tay nghề thợ Việt Nam thời kỳ đó. Tháng 11-2013, công trình được Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội đưa vào danh mục các công trình kiến trúc xây dựng trước năm 1954 cần tập trung nguồn lực để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa.

Mái hòm của tòa nhà "Đại học Tổng hợp" còn lưu giữ nhiều giá trị về văn hóa, lịch sử. Ảnh: Mai Thương.

Trong khuôn khổ Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024, cụm tòa nhà “Đại học Tổng hợp” của Đại học Quốc gia Hà Nội tại 19 Lê Thánh Tông là nơi diễn ra nhiều hoạt động, tập trung vào hội thảo, tọa đàm, trưng bày – triển lãm, tour tham quan. Đặc biệt, tổ hợp triển lãm nghệ thuật tương tác “Cảm thức Đông Dương” được coi như một đại triển lãm được diễn ra với 22 tác phẩm, trưng bày cụm các tác phẩm nghệ thuật tương tác độc đáo, gợi mở những cảm thức xưa cũ về kiến trúc và mỹ thuật Đông Dương.

Ban tổ chức cho biết, sảnh chính của tòa nhà là tác phẩm sắp đặt ánh sáng của họa sĩ Trần Hậu Yên Thế giúp người xem gợi nhớ lại những ý niệm đầu tiên của thiết kế hoa sắt lấy cảm hứng hình ảnh những chiếc bóng đèn như tượng trưng cho ánh sáng của tri thức. Hai tác phẩm tượng chân dung họa sĩ Victor Tardieu (Hiệu trưởng đầu tiên sáng lập trường Mỹ thuật Đông Dương thuộc Đại học Đông Dương vào năm 1924) và họa sĩ Tô Ngọc Vân (Hiệu trưởng người Việt đầu tiên của trường Mỹ thuật Việt Nam thuộc Đại học Việt Nam vào năm 1945) của điêu khắc gia Trần Quốc Thịnh được đặt trong sảnh.

Nét đẹp kiến trúc cổ điển ở bên trong và bên ngoài tòa nhà còn được lưu giữ gần nguyên vẹn. Ảnh: Mai Thương.

Lên cao trên mái vòm là cụm các tác phẩm trang trí với đèn chùm của kiến trúc sư Lê Phước Anh, tác phẩm sắp đặt bia tiến sĩ trên chất liệu mika gợi cảm hứng bức đồ án thiết kế trang trí tòa nhà Đại học Đông Dương của KTS Ernest Hebrard. Kết thúc ở vòm trần là tác phẩm trình chiếu 3D mapping của họa sĩ Phạm Trung Hưng vẽ lại hình 2 con chim phượng hoàng đã bong mờ theo thời gian.

Bên cạnh đó, trong hội trường Ngụy Như Kon Tum, bên trái sảnh chính là tác phẩm sắp đặt, hòa nhạc video “Đại tượng 2 - Sơn Hà Diễn Nghĩa” của các nghệ sĩ thị giác Triệu Minh Hải, Ngô Thu Hương, các nghệ sĩ âm thanh như piano Trần Thu Thảo, violin Nguyễn Ngọc Đức và Trịnh Quang Thành.

Tại các tầng trên cao, với các tác phẩm vẽ sơn trong trên mika của họa sĩ Lê Đăng Ninh, lấy cảm hứng từ các mẫu lọ thủy tinh trong phòng Bảo tàng nghiên cứu sinh vật học, kết hợp sắp đặt âm thanh của nghệ sĩ âm thanh Nhung Nguyễn. Dọc tuyến đường trải nghiệm sẽ là các tác phẩm điêu khắc, đất nung, đặc biệt là sắp đặt sách nghiên cứu hồi cố về họa tiết mỹ thuật Đông Dương, các tác phẩm nhiếp ảnh chụp kiến trúc Đông Dương…

Lần đầu tiên công trình 100 tuổi này sẽ đón khách tham quan trong Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2024. Ảnh: Mai Thương.

Cảm thức Đông Dương còn có cụm tác phẩm trưng bày ở hành lang và bên trong Bảo tàng sinh vật học. Bên ngoài tòa nhà là tác phẩm “LETTERS - SCIENCES – ARTS” (Văn chương - Khoa học - Nghệ thuật), lấy cảm hứng từ triết lý và định hướng đào tạo đa ngành, liên ngành của Đại học Đông Dương xưa. Trong khuôn viên trường, hành lang, sảnh tòa nhà…là những mô hình điêu khắc inox gương họa sĩ Victor Tardieu và KTS Ernest Hebrard được sắp đặt tương tác ở các vị trí khác nhau. Các tác phẩm này của họa sĩ, giám tuyển Nguyễn Thế Sơn.

Tổ hợp triển lãm nghệ thuật tương tác “Cảm thức Đông Dương” sẽ diễn ra từ ngày 9 đến 17-11-2024.

Hoàng Lân