Lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng

Dấu ấn ở hải ngoại

Đồng chí Hoàng Đình Giong (còn có các bí danh khác như: Hoàng, Lầu Voòng, Trần Tin, Nam Bình, Văn Tư, Võ Văn Đức, Vũ Đức, Lê Minh, Cụ Vũ) là người dân tộc Tày, sinh ngày 1/6/1904 tại làng Thôm Hoáng, xã Hạ Hoàng, nay thuộc phường Đề Thám, TP.Cao Bằng (Cao Bằng). Từ khi còn nhỏ, Hoàng Đình Giong là một học sinh thông minh, học giỏi, sớm có tinh thần yêu nước, ghét thực dân đế quốc.

Những năm 1923 - 1924, đồng chí đã tuyên truyền tinh thần yêu nước trong học sinh các trường tiểu học ở TX.Cao Bằng và huyện Hòa An, Hà Quảng. Cuối năm 1925 đến đầu năm 1926, đồng chí Hoàng Đình Giong học tại Trường Bách nghệ ở Hà Nội và đã tích cực tham gia phong trào bãi khóa của học sinh Hà Nội, tham gia tổ chức lễ truy điệu nhà yêu nước Phan Chu Trinh. Sau đó, đồng chí bị đuổi học, trở về Cao Bằng. Với tinh thần nhiệt huyết và sớm giác ngộ cách mạng, đồng chí đã tích cực tham gia tuyên truyền, vận động cách mạng tại quê hương.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong cuốn sách Hoàng Đình Giong - cuộc đời và sự nghiệp hoạt động cách mạng (1904 - 1947) đã viết: “Đồng chí Hoàng Đình Giong là một người cộng sản trung kiên, một người con tiêu biểu của đồng bào các dân tộc quê hương cách mạng Cao Bằng. Đồng chí đã chiến đấu kiên cường, cống hiến trọn đời cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và lý tưởng cộng sản cao đẹp...”.

Năm 1927, đồng chí Hoàng Đình Giong bí mật sang Long Châu (Trung Quốc) và cùng các đồng chí khác xây dựng cơ sở cách mạng, mở các lớp huấn luyện, truyền bá tư tưởng cách mạng do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc truyền bá về nước. Tháng 9/1929, đồng chí được kết nạp vào Đông Dương Cộng sản Đảng và được bầu làm Bí thư Chi bộ Hải ngoại Long Châu (Trung Quốc) và là một trong những đảng viên đầu tiên ở vùng miền núi Cao Bằng, Lạng Sơn.

Đoàn viên, thanh niên thăm Khu tưởng niệm đồng chí Hoàng Đình Giong, làng Nà Toàn, phường Đề Thám, TP.Cao Bằng (Cao Bằng). Ảnh: BÁO CAO BẰNG

Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, Chi bộ Hải ngoại Long Châu do đồng chí Hoàng Đình Giong làm Bí thư chính thức trở thành chi bộ của Đảng Cộng sản Việt Nam. Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Hoàng Đình Giong, các cơ sở đảng và phong trào cách mạng của quần chúng ở Cao Bằng tiếp tục phát triển mạnh. Từ một chi bộ đảng năm 1930, đến năm 1935 đã có 10 chi bộ hoạt động ở 5 huyện: Hòa An, Hà Quảng, Quảng Uyên, Thạch An, Nguyên Bình và mỏ thiếc Tĩnh Túc, với trên 70 đảng viên.

Năm 1932, đồng chí đã trực tiếp chỉ đạo Đảng bộ Cao Bằng xuất bản tờ báo "Cờ đỏ" để tuyên truyền cách mạng, giác ngộ quần chúng. Đồng chí đã chỉ đạo xây dựng Cao Bằng thành một trong những cơ sở vững chắc để chắp nối liên lạc giữa Ban Chỉ huy ở ngoài nước của Đảng với bộ phận lãnh đạo Trung ương đang hoạt động trong nước và các cơ sở đảng trong phạm vi toàn quốc, nhất là trong quá trình tái lập hệ thống tổ chức đảng và phong trào cách mạng sau thời kỳ bị khủng bố trắng trong những năm 1931 - 1932.

Người cộng sản trung kiên

Cuộc đời cách mạng của đồng chí Hoàng Đình Giong là một trang sử vẻ vang, tấm gương của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và tư chất cao đẹp của người chiến sĩ cộng sản yêu nước. Dù trải qua nhiều thử thách, hiểm nguy, nhưng đồng chí vẫn luôn trung thành, sẵn sàng hy sinh cho sự nghiệp vẻ vang của Đảng và dân tộc.

Tháng 2/1936, đồng chí bị thực dân Pháp bắt giam và đày đi khắp các nhà tù đế quốc: Cao Bằng, Hỏa Lò (Hà Nội), Sơn La, Bắc Mê (Hà Giang); rồi bị đày đi biệt xứ tận đảo Ma-đa-ga-xca (Châu Phi). Trong tù, mặc dù bị kẻ thù tra tấn dã man, đồng chí vẫn luôn tỏ rõ là linh hồn của tập thể những người cộng sản, là người có tinh thần cách mạng triệt để và lập trường giai cấp vững vàng, lạc quan, luôn động viên đồng chí, đồng đội tin tưởng vào tương lai cách mạng và đất nước.

Đồng chí là một trong những người sáng lập và lãnh đạo chi bộ đặc biệt (chi bộ cộng sản của các đảng viên tù chính trị) trong nhà tù Sơn La, biến nhà tù thành trường học cách mạng, thành nơi đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cách mạng. Với kinh nghiệm đấu tranh trong nhà tù của đế quốc, đồng chí đã có sách lược khôn khéo, tranh thủ lực lượng Đồng Minh và cùng các bạn tù chính trị trở về Tổ quốc an toàn. Năm 1943, trong “chuyến đi thử lửa” trở về nước lần thứ nhất, đồng chí được giao nhiệm vụ đưa yêu sách nhờ Đảng Cộng sản Ấn Độ tạo áp lực dư luận, buộc quân Tưởng thả Lãnh tụ Hồ Chí Minh. Tháng 10/1944, sau khi thoát khỏi nhà tù đế quốc, đồng chí trở về nước, nhảy dù xuống Cao Bằng, bắt liên lạc với tổ chức.

Tháng 5/1947, trong một trận chiến đấu ác liệt tại Chiến khu 7 (tỉnh Ninh Thuận), đồng chí Hoàng Đình Giong đã anh dũng hy sinh giữa lúc nhiệt huyết đang tràn đầy. Đồng chí hy sinh ở tuổi 43 và đã có hơn 20 năm liên tục hoạt động, cống hiến cho Đảng và cách mạng. Cho đến giờ phút cuối cùng, đồng chí vẫn tỏ rõ khí phách hiên ngang, ý chí kiên cường, bất khuất. Cuộc đời hoạt động cách mạng phong phú, sôi nổi và sự hy sinh oanh liệt của đồng chí Hoàng Đình Giong mãi mãi là tấm gương sáng cho các thế hệ mai sau học tập và noi theo. Vì độc lập và thống nhất đất nước, đồng chí hiến dâng trọn đời mình cho Tổ quốc, tiêu biểu cho đạo đức và chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong thời đại mới - Thời đại Hồ Chí Minh.

Với công lao và cống hiến to lớn của đồng chí Hoàng Đình Giong đối với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng, năm 1998, Đảng và Nhà nước đã truy tặng đồng chí huân chương cao quý - Huân chương Hồ Chí Minh. Năm 2009, đồng chí được truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; năm 2018 được công nhận là lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam.

THANH THUẬN