Lộ diện khách hàng đầu tiên nhận tiêm kích Su-30SM2 từ Nga

Hiện tại quy trình sản xuất tiêm kích Su-30SM2 thế hệ mới nhất theo đơn đặt hàng dành cho Không quân Belarus đang được thực hiện tại Nhà máy Hàng không Irkutsk.

Hình ảnh chiếc Su-30SM2 đang lắp ráp đã xuất hiện khi Tổng thống Alexander Lukashenko tới thăm nhà máy Irkutsk vào ngày 5/6/2024, thể hiện ở tấm biển mang cờ Belarus và ghi rõ chủng loại máy bay.

Tiêm kích Su-30SM2 khác với phiên bản tiền nhiệm Su-30SM khi sử dụng động cơ AL-41F1S (loại trang bị cho Su-35S) và tích hợp cả radar mảng pha quét thụ động N035 Irbis (cũng có trên Su-35S), khí tài trên sẽ giúp máy bay bắn tên lửa ở tầm xa hơn.

Radar N035 Irbis có khả năng phát hiện các mục tiêu trên không kích thước lớn từ xa 400 km và tấn công 8 đối tượng cùng lúc, tuy vậy cần nhấn mạnh đây chỉ là điều kiện lý tưởng, con số thực tế sẽ thấp hơn nhiều lần.

Cần nhắc lại, bản thân Su-30 là một nhánh của dòng chiến đấu cơ Sukhoi Su-27 Flanker và có nguồn gốc là một sáng kiến phát triển nội bộ của Phòng thiết kế Sukhoi.

Sau một số sửa đổi, máy bay huấn luyện hai chỗ ngồi Su-27UB ban đầu được phát triển thành tiêm kích đánh chặn hạng nặng Su-27PU - sau này được Bộ Quốc phòng Nga đổi tên thành Su-30 vào năm 1996.

Từ dòng Flanker, bao gồm Su-27, Su-30, Su-33, Su-34 và Su-35, nhiều mẫu chiến đấu cơ khác nhau đã được Bộ Quốc phòng Nga lựa chọn để sản xuất số lượng hạn chế hoặc quy mô lớn.

Các điều kiện khác nhau về xuất khẩu cuối cùng đã dẫn đến việc phân chia Su-30 thành hai biến thể riêng biệt, được sản xuất bởi hai đơn vị đối thủ: KnAAPO và Irkut, cả hai đều là công ty con của Tập đoàn hàng không vũ trụ Sukhoi.

Ban đầu được đặt tên là SM1 - sáng kiến nâng cấp máy bay chiến đấu Su-30SM của Nga, bằng cách trang bị cho nó những thiết bị cũng có trên Su-35S, với mục tiêu chính là giảm chi phí vận hành bằng cách hợp nhất hai dòng tiêm kích.

Su-30SM2 sẽ được trang bị các loại vũ khí mới, như bom hàng không KAB-250, tên lửa không đối không R-37M và tên lửa hành trình tàng hình Kh-69. Lô máy bay cải tiến đầu tiên đã được bàn giao vào cuối năm 2020.

Hiện nay việc tiếp nhận tiêm kích Su-30SM của Belarus không đúng với tiến độ của hợp đồng được ký năm 2017 khi nước này mới nhận được lô 4 máy bay đầu tiên vào năm 2019.

Những tiêm kích Su-30SM thuộc đợt giao hàng đầu tiên hiện đóng tại căn cứ không quân chiến đấu số 61 ở Baranovichi, tổng cộng Minsk đã đặt mua 12 chiếc chiến đấu cơ loại này.

Việc chuyển giao lô chiến đấu cơ Su-30SM thứ hai vẫn chưa diễn ra, mặc dù Bộ Quốc phòng nước này đã nhiều lần công bố kế hoạch nhận chúng vào các năm 2020, 2021, 2022, 2023 và tháng 2/2024.

Vấn đề nữa phải nhắc tới là trước đó chưa có thông báo chính thức nào về việc Belarus đặt mua Su-30SM2. Nhiều khả năng Nga trực tiếp cung cấp phiên bản nâng cấp như động thái bồi thường hợp đồng.

Căn cứ theo tiến độ lắp ráp, có khả năng chiếc tiêm kích Su-30SM2 đầu tiên sẽ được bàn giao cho Không quân Belarus vào cuối năm 2024 sau khi hoàn thành các bài thử nghiệm cần thiết.