Lo ngại bột ngọt không rõ nguồn gốc xuất xứ tràn lan thị trường mùa cao điểm cuối năm

Hiện nay, trên thị trường rộ lên nhiều sản phẩm bột ngọt với các thương hiệu khác nhau được bày bán "sôi nổi" tại các chợ và cả siêu thị là những kênh mua hàng chính thống. Theo tìm hiểu, các sản phẩm bột ngọt này được san chia, đóng gói lại từ các bao bột ngọt có trọng lượng lớn, không rõ nguồn gốc xuất xứ thành những gói có trọng lượng từ vài trăm gam đến vài kí.

Trên bao bì của các sản phẩm bột ngọt này thường không có thông tin về tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân sản xuất ra bột ngọt trước khi được san chia, đóng gói; không ghi rõ thông tin về nguồn gốc, xuất xứ từ đâu; cũng như không ghi đầy đủ ngày sản xuất, ngày đóng gói và hạn sử dụng của sản phẩm.

Một số sản phẩm bột ngọt không ghi rõ xuất xứ được đóng gói lại đang lưu hành trên thị trường.

Được biết, trong năm 2023, Đội Quản lý thị trường số 2, Cục Quản lý thị trường tỉnh Phú Yên phối hợp Phòng PC08 - Công an tỉnh Phú Yên đã kiểm tra và bắt giữ gần 10 tấn bột ngọt (loại bao 25 ký) trên bao bì in sản xuất bởi Fufeng, nước sản xuất Trung Quốc. Toàn bộ số bột ngọt trên được in nhãn gốc trên bao bì bằng tiếng nước ngoài, nhưng không có nhãn phụ bằng tiếng Việt Nam theo quy định của pháp luật.

Hình ảnh bao bột ngọt Trung Quốc loại 25kg thường được nhập lậu để đóng gói tại Việt Nam.

Theo tìm hiểu, tại Thành phố Hồ Chí Minh, có đến 11 công ty đóng gói lại các sản phẩm bột ngọt này được bày bán trên thị trường. Trong đó, đặc biệt có sản phẩm bột ngọt Meizan, trên bao bì ghi thông tin đóng gói tại Việt Nam bởi: Công ty TNHH Thực phẩm Quốc tế Nam Dương tại địa chỉ: Lô C20a-3, đường số 14, KCN Hiệp Phước, xã Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, TP. Hồ Chí Minh.

Tuy nhiên, công ty này không phải là công ty trực tiếp sản xuất ra bột ngọt từ nguyên liệu ban đầu, và bột ngọt Meizan cũng không được công bố rõ nguồn gốc, xuất xứ cho người tiêu dùng, mà lại được bán trong những siêu thị lớn.

Trên bao bì sản phẩm này cũng không tìm thấy thông tin ghi rõ tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân sản xuất ra bột ngọt trước khi đóng gói theo quy định của pháp luật về ghi nhãn hàng hóa.

Theo TS.BS. Nguyễn Thị Hương Lan, Giảng viên Bộ môn Dinh dưỡng và An toàn Thực phẩm - Trường Đại học Y Hà Nội, Trưởng khoa Dinh dưỡng – Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, tiêu thụ thực phẩm, gia vị không đảm bảo chất lượng sẽ gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, có thể là trước mắt hoặc về lâu về dài. Do đó, người tiêu dùng nên kiểm tra kĩ thông tin trên bao bì sản phẩm, hiểu rõ sản phẩm trước khi mua để bảo vệ quyền lợi và sức khỏe cho bản thân và gia đình, nhất là đối với các mặt hàng thực phẩm, gia vị.

Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, bột ngọt san chia, đóng gói không rõ nguồn gốc, xuất xứ còn gây rối loạn thị trường, ảnh hưởng đến các nhà sản xuất uy tín và môi trường đầu tư trong nước.

Trước tình trạng này, mới đây, hệ thống siêu thị Go!, một trong những chuỗi siêu thị uy tín hàng đầu tại Việt Nam, đã tiên phong từ chối trưng bày và bán sản phẩm bột ngọt Meizan không rõ xuất xứ. Đây là hành động thể hiện trách nhiệm cao đối với sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng. Các siêu thị đầu tiên ngưng bán bột ngọt Meizan không rõ nguồn gốc xuất xứ gồm có Big C Thăng Long, Go! Mê Linh, Go! Long Biên (Hà Nội), Go! Vinh (Nghệ An), Go! Đà Lạt (Lâm Đồng), Big C An Lạc (TP. Hồ Chí Minh)…

Các quy định của pháp luật liên quan đến ghi nhãn hàng hóa:

Khoản 1 Điều 10, Khoản 6 Điều 12 Nghị định 43/2017/NĐ-CP ngày 14/4/2017 của Chính phủ về nhãn hàng hóa:

1. Nhãn hàng hóa bắt buộc phải thể hiện các nội dung sau:

a) Tên hàng hóa;

b) Tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa;

c) Xuất xứ hàng hóa;

6. Trường hợp tổ chức, cá nhân thực hiện lắp ráp, đóng gói, đóng chai thì trên nhãn phải ghi tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân lắp ráp, đóng gói, đóng chai đó và phải ghi tên hoặc tên và địa chỉ, và các nội dung khác của tổ chức, cá nhân sản xuất ra hàng hóa trước khi lắp ráp, đóng gói, đóng chai khi được các tổ chức, cá nhân này cho phép.

Khoản 1 Điều 10 Thông tư 24/2019/TT-BYT ngày 30/8/2019 của Bộ Y tế về quản lý và sử dụng phụ gia thực phẩm:

1. Yêu cầu đối với việc san chia, sang chiết, nạp, đóng gói lại:

a) Chỉ được san chia, sang chiết, nạp, đóng gói lại phụ gia thực phẩm trong trường hợp đã được tổ chức, cá nhân sản xuất hoặc chịu trách nhiệm về sản phẩm đồng ý bằng văn bản;

Khoản 7 Điều 1 Nghị định số 111/2021/NĐ-CP ngày 9/12/2021 của Chính phủ về Sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 43/2017/NĐ-CP ngày 14/04/2017 của Chính phủ về Nhãn hàng hóa:

7. Sửa đổi, bổ sung Điều 15

“Điều 15. Xuất xứ hàng hóa

1. Tổ chức, cá nhân sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu tự xác định và ghi xuất xứ hàng hóa của mình bảo đảm trung thực, chính xác, tuân thủ các quy định pháp luật về xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, hàng hóa sản xuất tại Việt Nam hoặc các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia.

2. Xuất xứ hàng hóa ghi trên nhãn thể hiện bằng một trong các cụm từ sau: “sản xuất tại”; “chế tạo tại”; “nước sản xuất”; “xuất xứ”; “sản xuất bởi”; “sản phẩm của” kèm tên nước hoặc vùng lãnh thổ sản xuất ra hàng hóa hoặc ghi theo quy định pháp luật về xuất xứ hàng hóa.

3. Trường hợp hàng hóa không xác định được xuất xứ theo quy định tại khoản 1 Điều này thì ghi nơi thực hiện công đoạn cuối cùng để hoàn thiện hàng hóa. Thể hiện bằng một trong các cụm hoặc kết hợp các cụm từ thể hiện công đoạn hoàn thiện hàng hóa như sau: “lắp ráp tại”; “đóng chai tại”; “phối trộn tại”; “hoàn tất tại”; “đóng gói tại”; “dán nhãn tại” kèm tên nước hoặc vùng lãnh thổ nơi thực hiện công đoạn cuối cùng để hoàn thiện hàng hóa.

PV