Elasmotherium là tên gọi của một chi tê giác từng sống ở lục địa Á-Âu vào cuối thế Thượng Tân cho đến thế Canh Tân thuộc Đại Tân sinh, cách đây khoảng 2,6 triệu năm đến 29.000 năm trước.
Chúng gồm một số loài lớn nhất từng tồn tại trong họ Tê giác (Rhinocerotidae), với mẫu vật lớn nhất có chiều cao 2.5 mét tính đến vai, chiều dài 6 mét và cân nặng 7 tấn, tương đương một con voi châu Phi hiện đại.
Đặc biệt, sừng của một con tê giác Elasmotherium đực có thể dài đến 2 mét, khiến cho chúng có một vẻ ngoài cực kỳ ấn tượng.
Các nhà khoa học cho rằng sừng Elasmotherium có chức năng giống với sừng loài tê giác ngày nay, đó là để phòng thủ trước các kẻ thủ, chiến đầu giành lãnh thổ và thu hút bạn tình.
Với chiều dài vượt trội so với sừng tê giác hiện đại, sừng Elasmotherium còn có thể được dùng để đào bới tìm cỏ dưới lớp tuyết hoặc đào đất kiếm rễ cây và kiếm nước uống vào những giai đoạn điều kiện sống khắc nghiệt.
Cấu tạo cơ thể của Elasmotherium có nhiều nét khác biệt so với tê giắc ngày nay, thể hiện ở răng hàm phát triển to khỏe, chân dài hơn giúp chúng chạy được với tốc độ 30 km/h và có dáng đi giống ngựa dù cơ thể thô kệch hơn nhiều.
Cũng như các họ hàng đương đại, Elasmotherium là một loài vật ăn cỏ hiền lành, dù đôi khi chúng sẽ nổi nóng khi kẻ lạ xâm nhập lãnh thổ. Răng Elasmotherium cấu tạo giống răng ngựa, thích hợp với việc gặm thực vật mọc thấp.
Chi trước Elasmotherium lớn hơn chi sau với đầy đủ ba móng ở mỗi chi như tê giác thời này. Não chúng nhỏ và khứu giác kém phát triển hơn.
Do đã tiến hóa qua các kỷ băng hà, có thể tê giác Elasmotherium có một lớp lông dày để giữ như tê giác lông mượt hay voi ma mút, thay vì lớp da trần như ngày nay.
Nhiều người tin rằng Elasmotherium chính là nguyên mẫu của con kỳ lân (Unicorn - loài ngựa có cánh) nổi tiếng trong thần thoại phương Tây.
Những người này cho rằng những con Elasmotherium cuối cùng đã tồn tại cho đến khi loài Homo sapien (loài người đương đại) xuất hiện. Và những lời kể về loài vật sửng dài đã được truyền lại qua nhiều thế hệ đã trở thành huyển hoại về kỳ lân.
Các dân tộc khác cũng có những truyền thuyết về loài thú một sừng bí ẩn như Karkadann của người Ba Tư, Indrik của người Nga. Có thể, tất cả có mẫu số chung là loài Elasmotherium thời tiền sử.
Mời quý độc giả xem video: Ba Chỉ hóa thạch | VTV TSTC.
T.B (tổng hợp)