Lượng tiêu thụ xe máy đã có bước 'chuyển mình' sau thời gian ảm đạm

Hiện nay, thị trường xe máy Việt Nam có 5 nhà sản xuất lớn, chiếm trên 95% thị phần gồm: Honda, Yamaha, Suzuki, Piaggio và SYM, đây cũng là 5 thành viên thuộc Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM).

Trước đó, từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2024, tổng lượng xe máy tiêu thụ là 603.127 chiếc, tuy tăng 2,41% so với cùng kỳ năm 2023 nhưng lại giảm 6,9% so với quý đầu năm. Tuy nhiên, với diễn biến mới này, có thể dự báo thị trường xe máy trong nước sẽ khả quan hơn so với năm 2023.

Quý III-2024, toàn thị trường đã bán ra 686.001 xe máy các loại.

Số liệu cũng cho thấy, Honda tiếp tục duy trì vị thế thống trị trên thị trường với việc bán ra 554.805 chiếc trong quý III-2024, tương đương 80,8% thị phần. Các thương hiệu khác như Piaggio, Suzuki, SYM và Yamaha chỉ "sở hữu" phần thị trường còn lại bởi doanh số bán ra không như kỳ vọng.

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, các doanh nghiệp trong nước sản xuất ước đạt 242.100 chiếc xe máy mới trong tháng 9. Con số này đã giảm tới 12,2% so với tháng 8 (với 275.000 chiếc), nhưng vẫn tăng 5,8% so với cùng kỳ năm 2023. Dù sản lượng xe máy tháng 9 giảm mạnh nhưng cộng dồn 9 tháng năm 2024, cả nước có 2.259.800 chiếc xe máy mới được xuất xưởng, tăng 6,6% so với cùng kỳ năm 2023.

Kết quả trên đạt được do sản lượng của những tháng liền trước ở mức rất cao so với cùng kỳ (tháng có sản lượng cao nhất trong năm là tháng 7 với 297.800 chiếc) khiến cung vượt quá cầu.

Ngành công nghiệp xe máy Việt Nam đang trong quá trình chuyển dịch việc sản xuất các linh kiện, phụ tùng và các sản phẩm trung gian từ các nhà cung cấp nước ngoài về các doanh nghiệp trong nước. Quá trình này đã đạt những thành tựu đáng kể, góp phần quan trọng vào sự phát triển và đẩy mạnh nội địa hóa ngành công nghiệp xe máy nói riêng và nền kinh tế nói chung.

Là ông lớn của ngành công nghiệp xe máy tại Việt Nam, Honda đã nỗ lực thực hiện các cam kết nâng cao tỷ lệ nội địa hóa giá trị sản xuất xe máy trong nước và các loại phụ tùng để thay thế phần giá trị nhập khẩu. Từ đó, Honda Việt Nam đã thành công nâng tỷ lệ nội địa hóa sản xuất xe máy đạt khoảng 96%.

Một nhà sản xuất xe máy khác là Yamaha Motor cũng tích cực đẩy mạnh việc nội địa hóa. Sản phẩm của Yamaha Motor Việt Nam hiện có tỷ lệ nội địa hóa đạt hơn 95% với sự tham gia của các nhà cung cấp và bản thân các nhà máy của công ty tại Việt Nam. Doanh số xuất khẩu hiện bằng khoảng 30% doanh số dành cho thị trường nội địa về mặt sản lượng.

Trước đó, đại diện VAMM đưa ra dự báo thị trường xe máy Việt Nam đã bước vào giai đoạn bão hòa và đang dịch chuyển từ dòng xe số sang sử dụng dòng xe tay ga. Hiện nay, dòng xe tay ga chiếm hơn 45% thị phần và sẽ là phân khúc tăng trưởng mạnh trong thời gian tới khi thu nhập bình quân đầu người tăng lên. Đặc biệt, khi thị trường trong nước bão hòa, các doanh nghiệp sẽ thúc đẩy việc xuất khẩu xe máy nguyên chiếc.

Việt Nam là quốc gia có số lượng xe máy chiếm ưu thế trên đường phố. Doanh số tiêu thụ xe máy điện tại Việt Nam đã tăng khoảng 30 – 35% trong những năm gần đây, đưa Việt Nam trở thành thị trường xe máy điện (lớn nhất khu vực ASEAN và lớn thứ 2 toàn cầu, chỉ sau Trung Quốc.

Tuy nhiên, việc tăng sản lượng tiêu thụ xe máy trong quý III chưa hẳn là dấu hiệu cho thấy thị trường sẽ phục hồi bền vững. Hiện nay, người tiêu dùng đang ngày càng được khuyến khích chuyển sang các phương tiện giao thông thân thiện với môi trường, đặc biệt là xe máy điện.

Các chuyên gia cho rằng, xu hướng này không chỉ phản ánh sự thay đổi trong nhu cầu của người tiêu dùng mà còn thể hiện cam kết của chính phủ và xã hội trong việc giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ môi trường. Do đó, các nhà sản xuất xe máy cần có những chiến lược mới để nhanh chóng thích nghi với thị hiếu người tiêu dùng, duy trì sức cạnh tranh trên thị trường.

Lê Hồng