Mô hình 'Cầu nối se duyên' chống hôn nhân cận huyết thống của đồng bào Chứt

Đại diện Bộ Chỉ huy BĐBP Hà Tĩnh và Đồn Biên phòng Bản Giàng chúc mừng vợ chồng chị Hồ Thị Thường và anh Thái Văn Khải. Ảnh: Thế Mạnh

Hôm nay, người Chứt, ở bản Rào Tre, xã Hương Liên, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh có thêm niềm vui mới, khi chị Hồ Thị Thường kết duyên cùng anh Thái Văn Khải, người dân tộc Kinh, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình. Đám cưới được tổ chức tại tổ công tác Biên phòng cắm bản, với sự chung vui của chính quyền cùng người dân nơi đây, nhằm tiếp thêm hy vọng, hạn chế tình trạng hôn nhân cận huyết thống của người Chứt ở bản Rào Tre.

Cô dâu Hồ Thị Thường vui mừng chia sẻ: “Trước đây, thanh niên người dân tộc Chứt chủ yếu kết hôn với người trong bản. Hiện nay, do nhận thức được tình trạng hôn nhân cận huyết thống nên qua mô hình "Cầu nối se duyên", em đã quen được anh Khải, người dân tộc Kinh, ở tỉnh Quảng Bình, rồi chúng em tìm hiểu và quyết định đi đến hôn nhân. Hôm nay, được BĐBP tổ chức đám cưới này, em vui, hạnh phúc lắm. Em mong muốn vợ chồng sẽ mãi hạnh phúc, sinh con khỏe mạnh”.

Bản Rào Tre có 45 hộ với 157 nhân khẩu là đồng bào dân tộc Chứt. Số người trong độ tuổi kết hôn của người Chứt 14 nam nhưng chỉ có 1 nữ, chênh lệnh giới tính đang ở mức báo động. Trước đây, người dân tộc Chứt hôn nhân khép kín trong bản, ít giao tiếp bên ngoài nên chủ yếu anh em họ hàng lấy nhau, dẫn đến hậu quả trẻ em sinh ra chủ yếu bị dị tật; thanh, thiếu niên sức khỏe kém, thường xuyên đau ốm, ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng sống và lao động sản xuất. Những trường hợp hôn nhân cận huyết thống như ông Hồ Gio lấy vợ là Hồ Thị Hoa, đã có 3 người con, nhưng cha của ông Gio và mẹ của bà Hoa là 2 anh em ruột; anh Hồ Hải lấy chị Hồ Thị Tương, trong khi cả 2 có quan hệ là cậu và cháu; hay chị Hồ Nhỏ lấy anh Hồ Hùng hiện có 4 người con, chị Nhỏ là con cậu, anh Hùng là con cô; rồi chị Hồ Bình lấy anh Hồ Văn Bốn, nhưng bố của chị Bình và bố của anh Bốn là 2 anh em ruột...

Trước tình trạng đó, tổ công tác Biên phòng cắm bản Rào Tre (Đồn Biên phòng Bản Giàng, BĐBP Hà Tĩnh) đã xây dựng mô hình "Cầu nối se duyên", tuyên truyền thay đổi nhận thức của đồng bào về hạn chế hôn nhân cận huyết thống và thật sự mỗi cán bộ trở thành cầu nối để nam nữ thanh niên người Chứt có hôn nhân hạnh phúc. Trung tá Nguyễn Văn Thiên, Tổ trưởng tổ công tác Biên phòng cắm bản Rào Tre cho biết: “Trước đây, bà con dân bản Rào Tre không tìm được mối duyên ở bên ngoài, chúng tôi phải bằng cách tổ chức giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, tạo điều kiện cho thanh niên trong bản có điều kiện tiếp xúc với người ngoài bản, để từ đó, chúng tôi làm ông mai, bà mối, tạo "cầu nối se duyên" để cho con em đồng bào dân tộc Chứt kết hôn với người các đồng bào địa phương khác”.

Ông mai, bà mối Biên phòng se duyên cho chị Hồ Thị Thường và anh Thái Văn Khải. Ảnh: Thế Mạnh

Chị Hồ Thị Kiên, Trưởng bản Rào Tre chia sẻ, giờ đây, bà con dân bản đã nhận thức được nên không dám kết hôn với người cùng huyết thống nữa. Qua mô hình "Cầu nối se duyên" của BĐBP, đến nay, trong bản Rào Tre đã có 8 đôi kết hôn với người ngoài bản, chủ yếu kết hôn với người dân tộc Kinh ở các tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Phú Thọ. Các cặp vợ chồng đều sinh con khỏe mạnh, thông minh, học giỏi, chăm lo sản xuất, phát triển kinh tế nổi bật.

Những mối nên duyên kết thành quả ngọt hạnh phúc vợ chồng dưới chân núi Ca Đay sẽ sinh ra những mầm non đồng bào nơi biên cương khỏe mạnh, các em sẽ lớn lên với rất nhiều sự yêu thương của cha mẹ, bản làng, của người lính Biên phòng. Tình đoàn kết quân dân, tình yêu, sự sẻ chia, quan tâm giữa đồng bào các dân tộc Việt Nam đã góp phần bảo tồn và phát triển đồng bào dân tộc Chứt.

Thế Mạnh