Mỹ bắt đầu tiếp xúc ngoại giao với Iran

Thông tin tích cực trên được Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan đưa ra ngày 12-3 trong bối cảnh mỗi bên đang đòi hỏi đối phương phải có hành động thiện chí trước.

Phát biểu với báo giới, Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan xác nhận, các hoạt động ngoại giao với Iran đang diễn ra nhưng không phải dưới hình thức trực tiếp tại thời điểm này. Ông cho biết, việc trao đổi với Iran đang được thực hiện qua các nước châu Âu và các bên khác, nhằm cho phép Mỹ giải thích với Iran về lập trường của Washington liên quan việc tuân thủ thỏa thuận hạt nhân, cũng như lắng nghe quan điểm của Tehran. Tại thời điểm này, Mỹ sẽ chờ đợi Iran thể hiện mong muốn tiếp tục lộ trình đàm phán như thế nào.

Trước đó, Mỹ tái khẳng định rằng, nước này sẽ không đưa ra các biện pháp đơn phương để thuyết phục Iran tham gia các cuộc đàm phán liên quan đến việc hai bên nối lại tuân thủ thỏa thuận hạt nhân. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price nhấn mạnh, chỉ khi nào Tehran tham gia đàm phán, Washington mới chuẩn bị để thảo luận các đề xuất giúp hai bên có thể quay lại lộ trình cùng tuân thủ thỏa thuận hạt nhân.

Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan trong cuộc họp báo. Ảnh: Reuters.

Thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) ký năm 2015 giữa Tehran và nhóm P5+1 (gồm 5 nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an LHQ cùng với Đức). Tuy nhiên, năm 2018, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Donald Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận trên và áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt Iran. Để đáp trả, Iran đã từng bước xa rời các cam kết của nước này trong thỏa thuận liên quan việc dự trữ và làm giàu urani.

Ngay khi lên nắm quyền, Tổng thống đương nhiệm Mỹ Joe Biden cho biết, Mỹ sẽ tham gia trở lại thỏa thuận hạt nhân nếu Iran tuân thủ đầy đủ trở lại. Washington cho rằng, chương trình hạt nhân của Tehran là mối đe dọa hàng đầu cần được giải quyết trước tiên. Tổng thống Joe Biden nhấn mạnh, một khi thỏa thuận hạt nhân hiện tại được bảo đảm, Mỹ sẽ tìm kiếm một thỏa thuận "lâu dài và mạnh mẽ hơn" nhằm thắt chặt hơn nữa các ràng buộc hạt nhân và giải quyết các hành động liên quan khác của Iran.

Cho dù chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden thể hiện mong muốn khôi phục lại JCPOA nhưng Washington và Tehran lại đang lao vào cuộc tranh cãi việc bên nào phải hành động trước để cứu vãn thỏa thuận này. Trong tuyên bố gần đây, Tổng thống Hassan Rouhani nêu rõ: “Nếu chúng ta tìm giải pháp ngoại giao (để giải quyết tranh chấp), thì lộ trình rõ ràng là phải dỡ bỏ các lệnh cấm vận... không có lựa chọn nào khác”. Tổng thống Rouhani còn cho rằng, chính quyền mới của Mỹ chưa thực hiện bất cứ “biện pháp thực tế nào” nhằm quay trở lại thỏa thuận hạt nhân và dỡ bỏ các lệnh trừng phạt chống Iran.

Trong khi đó, đặc phái viên phụ trách vấn đề Iran của Nhà Trắng Robert Malley tiết lộ, Tổng thống Joe Biden sẽ "không vội vàng" trong việc đàm phán về thỏa thuận JCPOA trước cuộc bầu cử của nước này vào tháng 6 tới. “Tiến độ thảo luận sẽ phụ thuộc vào việc chúng tôi có thể đạt được tiến triển như thế nào và phù hợp với việc bảo vệ những lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ hay không. Nói cách khác, chúng tôi sẽ không đẩy nhanh hoặc gây trì trệ việc đàm phán do cuộc bầu cử của Iran”, ông Malley nhấn mạnh. Về phần mình, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tuyên bố nước này sẽ không nới lỏng bất kỳ lệnh trừng phạt nào đối với Iran cho đến khi Tehran tái thực hiện các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân.

BÌNH NGUYÊN