Mỹ và Israel tăng cường hợp tác giải quyết các vấn đề khu vực
Trong cuộc họp báo ở Jerusalem vào ngày 14/7, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Israel Yair Lapid đã thảo luận về nhiều vấn đề, trong đó có Iran. Lãnh đạo hai nước đều nhất trí sẽ không để Iran trở thành cường quốc hạt nhân.
Theo hãng AP, Tổng thống Biden cho biết ông vẫn mong muốn các biện pháp ngoại giao có thể mang lại cơ hội hòa giải căng thẳng hạt nhân với Iran.
Mặc dù Tổng thống Biden khẳng định sự kiên nhẫn của Mỹ đối với Iran đang giảm xuống nhưng vẫn bày tỏ mong muốn Iran có thể trở lại thỏa thuận hạt nhân và hạn chế chế tạo vũ khí hạt nhân.
"Tôi tiếp tục tin rằng ngoại giao là cách tốt nhất để đạt được kết quả này", Tổng thống Biden nói tại cuộc họp. Ông Biden cũng nhấn mạnh về chuyến công du đầu tiên đến Trung Đông trên cương vị là Tổng thống Mỹ sẽ tái khẳng định mối quan hệ tăng cường giữa Israel với các nước láng giềng Ả rập.
Vài giờ trước chuyến bay thẳng từ Israel tới Saudi Arabia của Tổng thống Biden, Tổng Cục Hàng không Dân dụng Saudi Arabia đã thông báo sẽ mở cửa không phận của Vương quốc này đối với tất cả các hãng hàng không đáp ứng các yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền về hoạt động bay.
Cố vấn an ninh Quốc gia của Nhà Trắng Jake Sullivan cho biết Tổng thống Mỹ Joe Biden đã hoan nghênh quyết định của Saudi Arabia, một cử chỉ cởi mở rõ ràng đối với Israel và ngành hàng không nước này trước thềm chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden. Giới quan sát cho rằng đây cũng là động thái hướng tới bình thường hóa quan hệ giữa Saudi Arabia và Israel vào thời gian tới khi hai bên chia sẻ mối quan tâm chung về ảnh hưởng gia tăng của Iran trong khu vực.
"Tổng thống Biden hoan nghênh quyết định lịch sử của Saudi Arabia. Quyết định này sẽ mở cửa không phận của Saudi Arabia đối với tất cả các hãng hàng không sử dụng không phận nước này, bao gồm cả các chuyến bay đến và đi từ Israel", Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho biết.
Tập trung vào vấn đề hạt nhân Iran
Về phía Israel, Thủ tướng Israel Yair Lapid thể hiện lập trường cứng rắn với Iran, ông cho rằng đã đến lúc nên dừng lại các giải pháp ngoại giao.
"Điều duy nhất để ngăn chặn hạt nhân Iran là phải cho họ biết nếu vẫn tiếp tục phát triển chương trình hạt nhân thì thế giới sẽ tự do dùng vũ lực", ông Lapid nói. "Tôi không nghĩ rằng có một hi vọng hòa giải nào giữa chúng tôi. Chúng tôi cũng không thể để Iran trở thành cường quốc hạt nhân".
Về phía Mỹ, Tổng thống Biden cũng tái khẳng định sẽ không cho phép Iran sử dụng vũ khí hạt nhân.
Hãng thông tấn nhà nước IRNA đưa tin, trước đó, Tổng thống Iran Ebrahim Raisi từng lên tiếng chỉ trích Mỹ và các đồng minh về việc mang đến sự bất ổn đến khu vực này.
Tuần trước, Tehran tuyên bố đã làm giàu uranium lên độ tinh khiết 60% - một bước tiến kỹ thuật cần thiết để tiến lên vũ khí hạt nhân.
"Bất kỳ lỗi lầm nào của người Mỹ và đồng minh trong khu vực cũng như trên thế giới đều sẽ phải đối mặt với phản ứng gay gắt hơn", ông Raisi nói. Tổng thống Biden cũng cảnh báo rằng sự kiên nhẫn của ông đối với Iran đang giảm trong quá trình đàm phán quay trở lại thỏa thuận hạt nhân. Tổng thống Mỹ cũng nói rằng sẵn sàng sử dụng biện pháp mạnh đối với Iran nếu nước này vẫn tăng cường phát triển vũ khí hạt nhân. Bên cạnh đó, Washington cũng tuyên bố sẵn sàng để Iran quay trở lại thỏa thuận hạt nhân và đang chờ phản ứng từ nước này.
"Chúng tôi không thể chờ đợi mãi", Tổng thống Biden nhấn mạnh.
Thỏa thuận hạt nhân Iran, hay còn gọi là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), từng được khởi động dưới chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama. Tuy nhiên, cựu Tổng thống Donald Trump đã quyết định đưa Mỹ rút khỏi JCPOA vào năm 2018. Kể từ khi vào Nhà Trắng, Tổng thống Biden đã đặt ưu tiên đưa Mỹ vào thỏa thuận này và thúc đẩy đàm phán giữa các thành viên. Tuy nhiên, đến hiện tại, cơ hội đưa thỏa thuận hạt nhân trở lại vẫn "rất mong manh".
Cuộc hội đàm giữa Tổng thống Biden và Thủ tướng Israel Lapid đã thể hiện các trọng tâm về vấn đề Iran đồng thời tiếp tục tăng cường quan hệ giữa Mỹ và Israel. Trong tuyên bố chung, Mỹ cho biết sẵn sàng sử dụng tất cả các yếu tố sức mạnh quốc gia để ngăn chặn Iran phát triển bom hạt nhân.
Tuyên bố chung sau hội đàm giữa ông Biden và ông Lapid khẳng định tinh thần củng cố liên minh trên khắp khu vực nhằm đối phó với Iran. Trước chuyến thăm Saudi Arabia, Tổng thống Biden cũng nhấn mạnh về tầm quan trọng của Israel đối với khu vực và nỗ lực đưa nước này tham gia vào hội nhập trong khu vực.
Các hiệp định và thỏa thuận bình thường hóa giữa Israel, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và Bahrain là thành tựu đáng chú ý của chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump Và hiện tại, chính quyền Biden đang tiếp tục thúc đẩy nỗ lực này./.