Nga từ chối giao S-300, đồng minh Syria có cảm thấy bị phản bội?

Còn nhớ ngay sau khi cuộc tấn công của liên quân Mỹ - Anh - Pháp vào các vị trí trên lãnh thổ Syria mà họ cáo buộc là nơi sản xuất và tàng trữ vũ khí hóa học thì Nga đã ngay lập tức có những tuyên bố đầy đanh thép.

Đó là lời hứa sẽ cung cấp hệ thống tên lửa phòng không tầm xa S-300 cho Syria, nhằm giúp đồng minh đủ khả năng đánh trả các cuộc tập kích tương lai.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov từng cho biết không có bất cứ trở ngại nào ngăn cản Moskva chuyển giao S-300 cho Damacus.

Sau đó thậm chí còn xuất hiện đồn đoán rằng S-300 đã bí mật theo tàu vận tải Sparta II cập cảng Tartus và kíp trắc thủ Syria đang luyện tập trên tổ hợp này dưới sự hướng dẫn của người Nga.

Nhưng thật bất ngờ khi hôm qua, ngày 11/5, ông Vladimir Kozhin - Trợ lý Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nói với báo Izvestia rằng Moskva hiện không đàm phán với Syria về việc chuyển giao hệ thống phòng không S-300.

Đây thực sự là một diễn biến vô cùng bất ngờ, khiến giới quan sát chỉ muốn "bổ chửng", vậy lý do nào khiến Nga quay ngoắt 180 độ với đồng minh thân thiết như vậy?

Theo ông Kozhin thì lực lượng phòng không Syria đã có đủ vũ khí cần thiết để bảo vệ bầu trời nước mình, cho nên sự có mặt của S-300 sẽ là thừa thãi. Nhưng dễ nhận thấy rằng tuyên bố trên khác xa so với thực tế.

Hiện nay Quân đội Syria muốn chống trả các đợt không kích từ Israel hay Mỹ phải trông cậy hoàn toàn vào tên lửa đất đối không, do các máy bay chiến đấu của họ hoặc đã hư hỏng hoặc không đủ khả năng đối đầu với chiến đấu cơ của đối phương.

Trong tình cảnh này, Syria rất cần một tổ hợp phòng không như S-300 để có thể đánh chặn ngay từ xa, khiến máy bay địch bị rối loạn và không thể ung dung lái tên lửa vào vị trí cần oanh kích, đây là điều mà các vũ khí như S-200, Buk-M2E hay Pechora-2M không thể làm tốt.

Bên cạnh đó, phòng không Syria chưa bao giờ làm chủ nổi bầu trời khi chiến đấu cơ Israel vẫn ra vào để thực hiện các vụ oanh kích như chỗ không người, bởi vậy mà phát biểu của ông Kozhin là rất thiếu sức thuyết phục.

Lúc này mọi sự chú ý đang đổ dồn vào chuyến công du của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tới Nga hôm 9/5, ngay sau khi hội đàm với nhà lãnh đạo Israel thì Nga đã đóng băng việc cung cấp S-300 cho Syria, liệu có phải đồng minh của Moskva đã bị "bán đứng"?

Như đã biết, Israel và Nga vẫn duy trì thỏa thuận không xâm phạm lẫn nhau khi tiến hành các hoạt động quân sự trên lãnh thổ Syria, Tel Aviv từng tuyên bố bằng nếu Nga chuyển giao S-300 cho Syria thì sẽ là giới hạn đỏ khiến hiệp ước bị phá vỡ.

Theo đánh giá, đây là lý do chính khiến Nga "đóng băng" việc cung cấp S-300 cho Syria, vì chắc chắn rằng họ không bao giờ muốn bị đẩy vào cuộc chiến tranh với một cường quốc quân sự khu vực như Israel.

Israel vẫn luôn đe dọa rằng sẽ tấn công tiêu diệt S-300 "ngay từ trong trứng nước", tức là khi nó vẫn đang được vận hành bởi các quân nhân Nga trước khi kíp trắc thủ Syria làm chủ khí tài.

Nếu tình huống trên xảy ra thì rõ ràng Moskva sẽ chịu nhiều thiệt hại, cả về nhân mạng, tình thế chiến lược, lẫn uy danh vũ khí chủ lực của mình.

Bởi vậy mà nước cờ mới nhất của Nga có thể coi là khá khôn ngoan, khi giúp họ vẫn duy trì được mối quan hệ có lợi với Tel Aviv.

Nhưng chắc chắn rằng đồng minh Syria sẽ chẳng cảm thấy vui vẻ gì, thậm chí không loại trừ khả năng họ nghĩ mình đã bị "bán đứng" vì "thuyết khách" Benjamin Netanyahu.

Bạch Dương