Ngành năng lượng Mỹ đối diện thách thức lớn khi bầu cử đến gần

Khi Mỹ chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống sắp tới, các nhà đầu tư và lãnh đạo doanh nghiệp đã liên tục phân tích những tuyên bố của hai phe để xác định các ngành sẽ có lợi hoặc bất lợi lớn nhất trong nhiệm kỳ chính phủ mới. Theo các phân tích, ngành năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi, trở thành một trong những lĩnh vực dễ bị tác động nhất.

Sean McGarvey, chủ tịch của Công đoàn Xây dựng Bắc Mỹ, phát biểu tại một hội nghị rằng nếu bà Kamala Harris và ông Tim Walz giành chiến thắng vào thứ Ba tuần tới, ngành điện gió ngoài khơi sẽ nhận được sự hỗ trợ lớn. Trái lại, chiến thắng của liên minh ông Trump-Vance có thể dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực, do thành viên Đảng Cộng hòa đã cam kết sẽ dừng các dự án điện gió ngoài khơi ngay lập tức nếu tái đắc cử. Ông Trump cũng tuyên bố sẽ chấm dứt Đạo luật Giảm Lạm Phát (IRA) của chính quyền Tổng thống Biden, vốn hỗ trợ các khoản tín dụng lớn cho ngành năng lượng tái tạo và đẩy nhanh tốc độ giảm phát thải carbon.

Kể từ khi IRA được thông qua, hơn 450 tỷ USD đã được đầu tư vào ngành năng lượng của Mỹ, theo Clean Investment Monitor. BloombergNEF ước tính việc bãi bỏ IRA có thể giảm 17% công suất năng lượng tái tạo mới trong giai đoạn 2025-2035, trong đó điện gió ngoài khơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với mức giảm 35%.

Theo phân tích của Goldman Sachs, ngành năng lượng tái tạo có thể hưởng lợi nhiều nhất nếu bà Harris thắng cử, và ngược lại, sẽ chịu thiệt hại lớn nhất nếu ông Trump nắm quyền.

Khác với năng lượng mặt trời và điện gió trên đất liền, việc các dự án điện gió ngoài khơi cần phải có giấy phép liên bang khiến lĩnh vực này dễ bị ảnh hưởng trước những thay đổi về người lãnh đạo đất nước. Chính quyền ông Biden đã thúc đẩy điện gió ngoài khơi mạnh mẽ, với mục tiêu triển khai 30GW vào năm 2030.

Molly Morris, chủ tịch mảng điện gió ngoài khơi của Equinor tại Mỹ, nhấn mạnh sự chắc chắn trong cam kết của chính phủ liên quan đến năng lượng tái tạo là yếu tố quan trọng cho sự phát triển của lĩnh vực này. Vào tháng 6, Equinor đã bắt đầu xây dựng dự án South Brooklyn Marine Terminal. Đây sẽ là nơi lắp ráp đối với dự án Empire Wind 1 và các dự án điện gió khác trong tương lai.

Kết quả cuộc bầu cử tới sẽ ảnh hưởng không chỉ đến Equinor mà còn đến toàn bộ các công ty Mỹ. Bloomberg Intelligence dự báo nếu ông Trump thắng, các ngân hàng sẽ được giảm yêu cầu về vốn, các trợ cấp của Đạo luật Chăm sóc sức khỏe Giá Cả phải chăng sẽ bị suy yếu, và các công ty công nghệ lớn sẽ được giảm trách nhiệm pháp lý. Trong khi đó, nếu bà Harris đắc cử, các chính sách của bà sẽ tiếp nối hướng đi của chính quyền ông Biden, bao gồm tăng cường giám sát ngân hàng, công nghệ và dược phẩm, cũng như tiếp tục thực thi IRA và các quy định về khí thải.

Sheldon Kimber, giám đốc điều hành của Intersect Power, công ty phát triển năng lượng tái tạo, cho biết ông luôn dành sự ủng hộ cho bà Harris và tin rằng các dự án của công ty sẽ được bảo vệ trước các thay đổi về tín dụng thuế.

Tuy nhiên, việc bãi bỏ hoàn toàn IRA sẽ không dễ dàng. Dù IRA được thông qua mà không có sự ủng hộ của Đảng Cộng hòa, nhiều khu vực của Đảng này vẫn hưởng lợi ích đáng kể. Theo một phân tích của Financial Times, hơn ba phần tư dự án sản xuất được công bố trong năm đầu tiên của IRA tập trung tại các quận thuộc đảng Cộng hòa. Tháng 8 vừa qua, 18 đảng viên Cộng hòa đã gửi thư cho Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, kêu gọi ưu tiên ổn định cho doanh nghiệp và thị trường khi cân nhắc việc bãi bỏ hoặc sửa đổi IRA.

Doreen Harris, chủ tịch Cơ quan Nghiên cứu và Phát triển Năng lượng New York, khẳng định cả tiểu bang đỏ và tiểu bang xanh đều đã hưởng lợi từ IRA, và sẽ khó tưởng tượng việc sẽ mất đi những lợi ích đó.

Trong nhiệm kỳ của mình, ông Trump đã nới lỏng các hạn chế đối với nhiên liệu hóa thạch, đồng thời gia hạn tín dụng thuế cho năng lượng mặt trời, gió và xe điện. Dưới thời cựu Tổng thống, công suất điện gió tăng 45% từ 2016-2020, trong khi công suất điện mặt trời tăng gấp đôi, theo Cơ quan Thông tin Năng lượng. Tuy nhiên, ông Trump cũng cam kết sẽ áp đặt thuế quan đối với Trung Quốc và thay đổi tín dụng thuế cho xe điện trong IRA - các biện pháp có thể ảnh hưởng đến năng lượng sạch do Trung Quốc là nước sản xuất chính các công nghệ này.

Tùng Lâm