Nghề đan gùi và dệt thổ cẩm của người S'tiêng ở Bình Phước là di sản quốc gia

Lễ công bố nghề dệt thổ cẩm và đan gùi của người đồng bào S’tiêng đang sống ở Bình Phước là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Phước, Bảo tàng Văn hóa Bình phước phối hợp Ban quản lý Vườn Quốc gia Bù Gia Mập tổ chức.

Người dân biểu diễn đang gùi ở lễ công bố nghề đan gùi và dệt thổ cẩm của người S’tiêng là Di sản Văn hóa phi vật thể, diễn ra vào ngày 15-5 tại Vườn Quốc gia Bù Gia Mập. Ảnh: Khương Thắng

Nghề thủ công dệt thổ cẩm của người S’tiêng tỉnh Bình Phước được bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia vào ngày 21-2. Trước đó vào tháng 3 năm ngoái, nghề đan gùi của người S’tiêng cũng được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.

Các sản phẩm thổ cẩm cũng như gùi của người S’tiêng Bình Phước ngoài được sử dụng để phục vụ nhu cầu cuộc sống thường ngày, đây còn là sản phẩm được sử dụng làm vật trao tặng nhằm thể hiện tình cảm quý trọng, thiêng liêng giữa các thế hệ, gắn kết trong đời sống xã hội của người S’tiêng. Hiện còn khá ít người theo nghề này, đa số là những người người lớn tuổi.

Ông Điểu Thuận, Phó chủ tịch xã Bù Gia Mập chia sẻ: “Nghề dệt thổ cẩm và đan gùi của người S’tiêng được Nhà nước công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia là một niềm vinh hạnh lớn lao đối với người đồng bào S’tiêng và địa phương, địa phương sẽ cùng người dân chung tay giữ gìn nghề truyền thống, hỗ trợ để truyền dạy nghề cho thế hệ trẻ, đảm bảo di sản văn hóa này được lưu giữ và phát triển bền vững.”

Khu vực trưng bày và trình diễn nghề thủ công dệt thổ cẩm của huyện Phú Riềng. Ảnh: Khương Thắng

Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh Bình Phước hiện có 41 dân tộc thiểu số với khoảng 200.000 người, chiếm 20% dân số toàn tỉnh, trong đó người dân tộc S’tiêng có khoảng 100.000 người. Đồng bào S’tiêng được xem là người dân tộc bản địa và sống lâu đời tại các huyện Bù Đăng, Bù Đốp, Hớn Quản, các thị xã Bình Long, Phước Long.

Vườn Quốc gia Bù Gia Mập, thành viên Sáng kiến Điểm đến An toàn, trong những năm qua cũng đang góp phần quảng bá và giữ gìn văn hóa địa phương thông qua các hoạt động du lịch sinh thái và giáo dục môi trường.

Vườn quốc gia đào tạo người dân tham gia làm hướng dẫn viên du lịch, phục dựng các lễ hội truyền thống như lễ hội cồng chiêng, lễ hội lúa mới, mời các nghệ nhân đan gùi, dệt thổ cẩm… tạo ra các hoạt động sinh hoạt nhằm thu hút du khách. Các hoạt động này không chỉ làm đa dạng sản phẩm du lịch mà tạo công việc cho người dân, vừa giữ được văn hóa truyền thống địa phương, vừa có nguồn thu nhập cho người dân.

Tỉnh Bình Phước hiện có 7 di sản được ghi vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia gồm Lễ hội Miếu Bà Rá thị xã Phước Long; Tri thức dân gian, nghề thủ công truyền thống Kỹ thuật chế biến rượu cần của người S’tiêng tỉnh Bình Phước; Lễ hội truyền thống, tập quán xã hội và tín ngưỡng Lễ hội Dua Tpeng (Phá Bàu) của người Khmer xã Lộc Khánh, huyện Lộc Ninh; Lễ hội cầu bông của người Kinh huyện Hớn Quản, huyện Chơn Thành, huyện Bù Đăng, thị xã Bình Long; Nghề dệt thổ cẩm của người Mơ Nông và nghề đan gùi của người S’tiêng huyện Bù Đăng, huyện Bù Gia Mập, huyện Hớn Quản, huyện Lộc Ninh và nghề dệt thổ cẩm của người S’tiêng.