Nghệ sĩ Ưu tú Cao Ngọc Sơn: Tình cảm gia đình luôn là một đề tài hấp dẫn

Bởi lẽ anh không chỉ biểu diễn trong các chương trình của Nhà hát mà còn đăng tải nhiều MV chèo chất lượng trên kênh YouTube của mình. Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Trịnh Thúy Mùi, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam khẳng định: “Cao Ngọc Sơn sở hữu giọng hát chèo lịch lãm, giàu cảm xúc nhưng cũng đầy nội lực”.

Nghệ sĩ Ưu tú Cao Ngọc Sơn.

1. Đến và thành danh với nghệ thuật chèo là nỗ lực không nhỏ của bất cứ diễn viên nào, nhưng với Sơn “chèo” thì còn đặc biệt hơn. Sơn sinh ra trong một gia đình nghèo ở Hà Nam, bố không may mất từ khi anh chưa kịp chào đời nên cuộc sống của 5 mẹ con rất vất vả. Thương mẹ tần tảo sớm hôm, anh đã làm đủ mọi việc để vừa có thể đi học, vừa có thêm thu nhập. Từ mò cua bắt ốc đến chăn trâu, cắt cỏ, làm thuê cho các hộ gia đình, việc gì anh cũng thạo. Năm 14 - 15 tuổi, anh bỏ học giữa chừng để lên Sơn La chặt mía thuê. Những lúc lao động vất vả, anh thường ngân nga những làn điệu chèo để giãi bày tâm sự với đời, nguôi ngoai nỗi nhớ nhà, nhớ mẹ cha. “Cơ duyên đưa tôi đến với chèo là khi đang làm việc ở Sơn La thì nghe thấy trên Đài Tiếng nói Việt Nam thông báo Đoàn Chèo Hà Nam (nay là Nhà hát Chèo Hà Nam) tuyển diễn viên chèo. Vốn yêu thích những làn điệu chèo, tôi hồ hởi đăng ký ngay. Thật may, trong hàng trăm thí sinh, tôi là một trong những người trúng tuyển” - anh chia sẻ.

Trong ký ức, Cao Ngọc Sơn còn nhớ thời điểm năm 1998, khi anh mới chập chững bước chân vào nghề đã vinh dự được NSND Mạnh Tuấn dạy cách vào vai Cu Sứt trong trích đoạn hề “Cu Sứt” (vở chèo “Súy Vân”). Đây là nhân vật rất khó thể hiện, thời gian tập luyện lại gấp rút nhưng bằng sự nỗ lực và quyết tâm cao, vở diễn đã thành công ngoài mong đợi, mang lại cho anh Huy chương Bạc Cuộc thi tài năng chèo toàn quốc năm ấy. “Thực ra, hồi đó tôi chỉ là học sinh dự thính nhưng may mắn được NSND Mạnh Tuấn chọn. Thời điểm đó, thầy đau ốm liên miên nên nhiều lúc 2 thầy trò tập luyện trong bệnh viện. Vào vai Cu Sứt đòi hỏi nghệ sĩ không chỉ biết hát hề chèo mà còn phải sử dụng mắt, miệng, chân, tay… biểu cảm một cách nhuần nhuyễn. Giải thưởng năm đó thực sự là bước đệm trong sự nghiệp biểu diễn của tôi” - anh tâm sự.

Nghệ sĩ Ưu tú Cao Ngọc Sơn (người ngồi, quàng khăn) cùng các đồng nghiệp trong vở diễn “Người chiến sĩ năm xưa”.

2. Dù “đóng đinh” với các vai hề chèo nhưng Cao Ngọc Sơn luôn tìm tòi, trau dồi kỹ năng để có thể vào nhiều dạng vai khác nhau, chính diện, phản diện... Các vai diễn của anh luôn tạo được dấu ấn riêng bởi lối diễn chân thực, được đầu tư một cách nghiêm túc và có trách nhiệm nghề nghiệp nên được lãnh đạo Đoàn và giới chuyên môn đánh giá cao. Những thành công của anh đã góp phần làm dày dặn thêm thành tích của Đoàn Chèo Hà Nam và đưa anh tới môi trường lớn hơn là Nhà hát Chèo Quân đội từ năm 2007. Gần 20 năm là nghệ sĩ - chiến sĩ, anh đã cùng các nghệ sĩ của Nhà hát biểu diễn phục vụ bộ đội ở khắp mọi miền Tổ quốc, trong đó có những đơn vị ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, góp phần mang đến cho công chúng hình ảnh đẹp về "Bộ đội Cụ Hồ".

Bên cạnh đó, để phục vụ tốt hơn nhu cầu của công chúng, anh đã mạnh dạn thành lập kênh “Sơn chèo” từ năm 2019 và hiện có 40 nghìn người đăng ký theo dõi. Trong các MV, anh không chạy theo số lượng mà luôn chú trọng đến chất lượng. Anh chăm chút từ nội dung đến chất lượng âm thanh, hình ảnh sao cho thật gần gũi, dung dị, mang lại cảm xúc cho người xem. Không chỉ biểu diễn những bài chèo cổ, anh còn thường “đặt hàng” các soạn giả chuyên và không chuyên những bài hát chèo về tình cảm mẹ cha, gia đình. “Có nhiều khán giả trong Nam hay điện thoại cho tôi và nói rằng: Bác không cầm được nước mắt vì lời bài hát ý nghĩa, cách thể hiện đi vào lòng người. Tôi nghĩ, Nam Bộ là miền đất có rất nhiều loại hình âm nhạc truyền thống, trong đó chèo không phải là nghệ thuật phổ biến nhưng họ vẫn dành nhiều tình cảm cho MV của mình, như thế mình đã thành công” - anh chia sẻ.

3. Với nỗ lực, cố gắng không ngơi nghỉ tại Nhà hát Chèo Quân đội, mới đây, Cao Ngọc Sơn được bổ nhiệm là Phó Trưởng đoàn diễn 2. Trên cương vị mới, anh nói rằng mình càng phải cố gắng nhiều hơn để mang đến “món ăn tinh thần” độc đáo nhất cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân. Bên cạnh nỗi trăn trở về nghề, tìm hướng đi mới để đưa chèo truyền thống tiếp cận nhiều hơn với đông đảo khán giả, đặc biệt là khán giả trẻ, anh còn nhiều nỗi lo lắng khác bởi là lãnh đạo của Đoàn với 40 cán bộ, trong đó có 25 nghệ sĩ, đó là thử thách không nhỏ. Làm sao để xử lý hài hòa các mối quan hệ, làm sao để tập hợp họ và đưa Đoàn 2 ngày càng phát triển, là lực lượng nòng cốt của Nhà hát Chèo Quân đội, đó là một mối quan tâm lớn nhất của anh lúc này, nhất là dịp tháng 10 này, khi Nhà hát kỷ niệm 70 năm thành lập.

Bên cạnh công tác chuyên môn, hiện Cao Ngọc Sơn vẫn đảm nhiệm vị trí Trợ lý biểu diễn của Nhà hát. Anh cho biết, hiện nay, việc tổ chức kết nối biểu diễn các đơn vị, cá nhân trong và ngoài quân đội để anh em có thêm thu nhập đang được lãnh đạo Nhà hát hết sức quan tâm. Bởi, khi anh em vững về kinh tế thì mới chuyên tâm vào chuyên môn, phát triển nghề nghiệp và đưa tiếng tăm của Nhà hát vang xa hơn. “Nhiệm vụ nào cũng quan trọng, cũng cần phải đầu tư công sức, thời gian và sự tâm huyết. Khó khăn, thách thức là rất lớn nhưng phía sau tôi là lãnh đạo Nhà hát, là anh em đồng nghiệp giỏi chuyên môn, nghiệp vụ, nặng lòng với sự nghiệp chèo nước nhà. Bởi thế, tôi tin mọi khó khăn đều có thể vượt qua, mọi sự cố gắng đều sẽ được đền đáp xứng đáng” - anh khẳng định.

NSƯT Cao Ngọc Sơn sinh năm 1981 tại huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Anh hiện là Phó Trưởng đoàn diễn 2, Trợ lý biểu diễn, Nhà hát Chèo Quân đội. Trong sự nghiệp biểu diễn, anh đã giành Huy chương Bạc Cuộc thi tài năng chèo toàn quốc năm 1998, Huy chương Bạc Cuộc thi nghệ thuật sân khấu chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 2013, Huy chương Vàng Hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân năm 2014, Huy chương Vàng Cuộc thi nghệ thuật sân khấu chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 2016... Năm 2019, anh được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú.