Người dân Mỹ bị ảnh hưởng thế nào nếu chính phủ vỡ nợ?

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy trao đổi với các phóng viên về tiến triển đàm phán trần nợ công hôm 23-5. Ảnh: AP

Hôm 23-5, phe Cộng hòa ở Hạ viện Mỹ cho biết họ đạt được rất ít tiến triển trong cuộc đàm phán với Nhà Trắng để nâng trần nợ công hiện đang ở mức 31,4 nghìn tỉ đô la. Trong cuộc họp kín với các thành viên đảng Cộng hòa vào sáng cùng ngày, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy nói rằng ông và Nhà Trắng vẫn chưa đến gần một thỏa thuận về trần nợ công và chi tiêu liên bang.

Theo hãng tin Reuters, hai đảng Dân chủ và Cộng hòa vẫn chia rẽ sâu sắc về giải pháp kìm hãm thâm hụt ngân sách liên bang. Đảng Dân chủ muốn người giàu và doanh nghiệp Mỹ phải trả thuế cao hơn, trong khi đó, đảng Cộng hòa yêu cầu chính phủ cắt giảm chi tiêu.

Nếu hai bên không đạt được thỏa thuận nâng trần nợ công. Bộ Tài chính Mỹ (DoT) có thể bắt đầu bỏ lỡ các khoản thanh toán cho các hóa đơn ngay sau ngày 1-6, theo Bộ trưởng DoT Janet Yellen.

Vào thời điểm đó, Washington sẽ buộc phải ưu tiên tiếp tục thanh toán nợ cho trái phiếu chính phủ Mỹ, vốn là nền tảng cho hệ thống tài chính toàn cầu. Mark Zandi, nhà kinh tế của Moody’s Analytics, cảnh báo bất kỳ khoản thanh toán nợ nào bị trễ cũng sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng lịch sử ở Phố Wall.

“Đó chắc chắn là một trận đại hồng thủy”, ông nhận định.

Ngay cả khi DoT trả tiền cho các trái chủ đúng hạn, như hầu hết các nhà quan sát mong đợi, cơn hỗn loạn chính trị sẽ dẫn đến cuộc khủng hoảng gieo rắc sự ngờ vực cho triển vọng kinh tế của Mỹ. Và giá trị của hầu hết mọi thứ mà người Mỹ sở hữu, từ nhà cửa cho đến danh mục đầu tư hưu trí của họ, sẽ giảm. “Giá cổ phiếu, giá trị bất động sản thương mại, giá nhà sẽ giảm. Tất cả mọi tài sản đều giảm giá”, Zandi nói. Cùng lúc đó, lãi suất sẽ tăng, khiến việc mua nhà, xe hơi hoặc vay tiền kinh doanh trở nên khó khăn hơn.

Zandi cho rằng chỉ trong vài ngày sau khi Mỹ vỡ nợ, cơn hỗn loạn tài chính sẽ là xung lực chính đẩy nền kinh tế Mỹ vào con đường suy thoái. Kinh tế suy thoái, có thể diễn ra trong vài tuần sau khi vỡ nợ, sẽ kéo theo làn sóng sa thải lao động.

Trong khi đó, hàng trăm tỉ đô la chi tiêu liên bang có thể bị cắt đứt khỏi nền kinh tế. Các phòng khám bác sĩ, bệnh viện và công ty bảo hiểm có thể là những nơi đầu tiên bị ảnh hưởng. Ngày 1-6 tới là hạn thanh toán khoảng 47 tỉ đô la phúc lợi y tế thông qua Medicare, chương trình bảo hiểm y tế của chính phủ dành cho người già, theo Trung tâm Chính sách lưỡng đảng, một tổ chức tư vấn có trụ sở ở Washington.

Vì Medicare tài trợ khoảng 20% chi phí dịch vụ chăm sóc sức khỏe ở Mỹ, nên một số phòng khám bác sĩ và bệnh viện có thể không còn tiền để trả cho nhân viên và các hóa đơn khác. Họ sẽ phải đưa ra những quyết định khó khăn cho các ca phẫu thuật đã được lên lịch và các quy trình điều trị khác.

“Tình trạng này càng kéo dài thì càng gây rối loạn cho ngành y tế”,Tricia Neuman, chuyên gia chính sách y tế của tổ chức phi lợi nhuận KFF, nói.

Vào ngày 2-6, DoT dự kiến sẽ thanh toán khoản an sinh xã hội trị giá tổng cộng 25 tỉ đô la. Tuy nhiên, nếu Nhà Trắng và quốc hội Mỹ vẫn chưa đạt được thỏa thuận nâng trần nợ công vào ngày đó, khoảng 25% người hưu trí trên toàn quốc có thể không nhận được lương. Điều này sẽ tác động nặng nề đến những người Mỹ lớn tuổi, những người cần tiền để chi trả các nhu cầu cơ bản như thực phẩm, nhà cửa và chăm sóc y tế. Theo Cục An sinh xã hội Mỹ, 25% trong số những người Mỹ trên 65 tuổi có 90% thu nhập dựa vào phúc lợi hưu trí.

Fred Gurner, 86 tuổi, ở New York, cho biết ông sử dụng khoản thanh toán an sinh xã hội để trả tiền thuê nhà 800 đô la mỗi tháng. Nhưng bây giờ, có nguy cơ thực sự là khoản thanh toán này có thể không được chi trả đúng hạn trong tháng 6.

“Vấn đề này khiến tôi căng thẳng và lên đau tim”, ông Gurner than phiền và cho biết câu chuyện trần nợ công đã bị chính trị hóa quá mức.

Ngoài ra, DoT cũng có thể tạm dừng các khoản thanh toán cho các các nhà thầu của chính phủ, bao gồm 1 tỉ đô la cho các nhà thầu quốc phòng đến hạn thanh toán vào ngày 2-6. Và đến ngày 9-6, khoảng 4 tỉ đô la tiền lương có thể không được chi trả cho cho các bộ phận của lực lượng nhân viên liên bang 2 triệu người.

Theo Reuters, ABC News

Khánh Lan