Người đàn ông đi bằng tay và ước mơ có một ngôi nhà

Anh Nguyễn Văn Thành đang sửa chữa lại chiếc xe lắc là phương tiện di chuyển hằng ngày của mình - Ảnh: L.M

Sống tạm bợ trong ngôi nhà hoang xuống cấp

Trong ngôi nhà đã xuống cấp gần như chỉ chờ sập ở Phường 2, thị xã Quảng Trị, anh Nguyễn Văn Thành mở đầu câu chuyện về cuộc đời của mình với chúng tôi mà mắt ngấn lệ: “Tôi sinh ra không được may mắn như những đứa trẻ khác với đôi chân bị liệt bẩm sinh. Từ khi sinh ra, tôi phải dùng đôi tay để đi lại”.

Theo lời kể, anh Thành sinh ra trong gia đình nghèo khó, đông con ở thôn Trà Trì Phú, xã Hải Hưng, huyện Hải Lăng. Gia đình anh Thành có 9 anh em, anh là con đầu. Năm 32 tuổi, anh Thành lập gia đình với chị Lê Thị Hạnh người ở địa phương lân cận. Lớn lên ở vùng nông thôn nhưng với đôi chân bị liệt, anh Thành không thể mưu sinh bằng công việc đồng áng nên cùng người vợ mới cưới dắt díu nhau lên thị xã Quảng Trị tìm việc làm phù hợp với mình. Nói là tìm việc nhưng anh chỉ làm được những việc nhẹ như đánh bóng đồ gỗ, trét xi măng nền gạch men… Vợ anh Thành dù cơ thể lành lặn nhưng chị mang trong mình nhiều căn bệnh mãn tính khiến sức khỏe ngày càng suy giảm. Ngày qua ngày, hai vợ chồng bên nhau đi làm kiếm tiền trang trải bữa đói, bữa no, đêm về chỗ đặt lưng là lề đường, góc chợ.

Năm 2005, vợ chồng anh Thành sinh đứa con đầu lòng và đặt tên là Nguyễn Thị Hà Lan, hiện đang học lớp 11. Thương vợ chồng anh Thành không có nơi ăn chốn ở, một tổ chức tôn giáo cho anh ở nhờ trong một lăng thờ ở thôn Nhan Biều, xã Triệu Thượng, huyện Triệu Phong. Đến năm 2010, anh Thành đưa vợ con về ở trong khu nhà bỏ hoang gần khu vực nhà thờ Trí Bưu, thuộc Khu phố 5, Phường 2, thị xã Quảng Trị. Đây là căn nhà nuôi dạy trẻ Trí Bưu do Hội Hữu nghị và phát triển Hà Lan - Quảng Trị xây tặng từ năm 1995 và không còn sử dụng từ trước năm 2010.

Ngôi nhà rộng chừng 40 mét vuông và đã xuống cấp đến mức chỉ chờ sập. Trong ngôi nhà chỉ có vài vật dụng sinh hoạt mà người ta đã bỏ đi, anh Thành nhặt về sử dụng. Tường nhà đã bong tróc hồ vữa, mái ngói nứt bể, xập xệ, la phong bằng cót đan đã mục, rơi nhiều mảnh ghép. Trời mưa nước dột tứ phía, vợ chồng anh Thành phải dùng bạt để che chắn, hứng nước mưa, dành chỗ khô ráo cho con gái ngủ.

Dù ngôi nhà xập xệ, xuống cấp nhưng đó là nơi đi về duy nhất của gia đình anh Thành. Tuy nhiên đầu năm 2022, lo ngại căn nhà xuống cấp, không đảm bảo an toàn, chính quyền địa phương đã yêu cầu gia đình anh Thành chuyển đến nơi khác để tháo dỡ công trình. Lúc này, gia đình anh Thành phải đối diện với tình cảnh “màn trời chiếu đất”.

Cần sự chung tay của chính quyền và cộng đồng

Dù điều kiện hết sức khó khăn, bản thân bị tàn tật, vợ mang nhiều bệnh tật, phải nuôi con nhỏ, không có việc làm và thu nhập, không có nhà ở, phải trú ngụ trong căn nhà bỏ hoang không đảm bảo an toàn nhưng trong một thời gian dài, gia đình anh Thành không được hưởng các chính sách hộ nghèo. Lý do là nơi anh Thành có hộ khẩu nhưng không sinh sống ổn định và nơi sinh sống ổn định thì gia đình anh Thành không có hộ khẩu.

Anh Thành cho biết, trước đó chính quyền Phường 2, thị xã Quảng Trị có cấp sổ hộ nghèo để gia đình anh hưởng các chính sách, hỗ trợ của Nhà nước nhưng chỉ được một đến hai năm thì bị cắt vì lý do anh không có hộ khẩu ở địa phương. Khi anh Thành về xã Hải Hưng để xin xem xét thuộc diện hộ nghèo thì chính quyền nơi đây cho rằng anh không sinh sống ổn định tại quê nhà nên không có căn cứ để giải quyết.

Để xác minh sự việc, chúng tôi đã có buổi làm việc với Phó Chủ tịch UBND xã Hải Hưng Cáp Xuân Tường. Ông Tường xác nhận sự việc gia đình anh Thành có hộ khẩu ở địa phương và hoàn cảnh rất khó khăn. Tuy nhiên, theo quy định công dân phải sinh sống ổn định tại địa phương trên 6 tháng mới được xét duyệt diện hộ nghèo. Trong khi đó, anh Thành lên định cư ở thị xã Quảng Trị trong một thời gian dài nên địa phương không có căn cứ để giải quyết. Để tạo điều kiện giúp gia đình anh Thành được tiếp cận với chính sách hỗ trợ của Nhà nước, lãnh đạo UBND xã Hải Hưng đã có các buổi làm việc với lãnh đạo UBND Phường 2, thị xã Quảng Trị và thống nhất sẽ đưa gia đình anh Thành vào danh sách hộ nghèo. Từ đầu năm 2022, gia đình anh Thành đã nhận được sổ hộ nghèo từ xã Hải Hưng.

Bên cạnh đó, ông Tường cũng xác nhận sự việc gia đình anh Thành đang gặp khó khăn về nhà ở vì nơi ở hiện tại sắp phải tháo dỡ. Theo ông Tường, việc này chính quyền địa phương cũng đang gặp khó vì vướng quy định. Theo quy định, đối tượng hộ nghèo được hỗ trợ xây nhà phải có đất ở. Trường hợp gia đình anh Thành có đất ở sẽ được địa phương ưu tiên bổ sung vào danh sách hỗ trợ xây nhà diện hộ nghèo. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay gia đình anh Thành vẫn chưa có đất ở tại địa phương, trong khi đó việc cấp đất là vượt quá thẩm quyền của UBND xã Hải Hưng.

Hiện nay, gia đình anh Thành đã được cấp sổ hộ nghèo để được hưởng chính sách hỗ trợ của Nhà nước nhưng ước mơ lớn nhất của gia đình anh Thành là được hỗ trợ xây dựng một ngôi nhà để ổn định cuộc sống. Tuy nhiên, ước mơ đó đang rất khó để trở thành hiện thực một phần do điều kiện về sức khỏe, kinh tế quá khó khăn của gia đình anh Thành và vướng mắc bởi các quy định hiện hành. Để giúp gia đình anh Thành vượt qua khó khăn, rất cần sự chung tay hỗ trợ, giúp đỡ của cộng đồng và chính quyền địa phương. Trong đó, mong muốn lớn nhất của gia đình anh Thành là được các nhà hảo tâm hỗ trợ nguồn lực, chính quyền địa phương rà soát lại các quy định, kiến nghị cấp có thẩm quyền quan tâm tháo gỡ nhằm hỗ trợ đất ở và xây dựng cho gia đình anh Thành một ngôi nhà, giúp gia đình anh “an cư lạc nghiệp”, có điều kiện vươn lên trong cuộc sống.

Lê Minh