Nguy cơ sức khỏe từ bột ngọt bao bì Việt Nam nhưng ruột không rõ xuất xứ

Các loại bột ngọt này có thương hiệu riêng, thường được san chia, đóng gói tại các cơ sở thực phẩm nhỏ lẻ và sau đó bán tại các chợ, siêu thị với giá rất rẻ.

Các sản phẩm bột ngọt san chia, đóng gói này thường có đặc điểm chung là trên bao

Ngoài ra, chưa thể xác định được tổ chức, cá nhân thực hiện việc san chia, đóng gói tại Việt Nam đã có được sự cho phép của tổ chức, cá nhân sản xuất ra bột ngọt trước khi san chia, đóng gói hay không.

Hiện nay, nhiều loại bột ngọt (mì chính) được san chia từ các bao bột ngọt lớn nhập khẩu từ Trung Quốc thành những gói nhỏ từ vài trăm gam đến vài kg. Các sản phẩm này thường mang thương hiệu riêng và được đóng gói tại các cơ sở thực phẩm nhỏ, sau đó bán tại chợ và siêu thị với giá rẻ.

Điểm chung của chúng là bao bì không có thông tin về tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân sản xuất ra bột ngọt trước khi được san chia, đóng gói; không ghi rõ thông tin về nguồn gốc, xuất xứ; không ghi đầy đủ ngày sản xuất, ngày đóng gói và hạn sử dụng của sản phẩm.

Một số loại bột ngọt được san chia, đóng gói đang lưu thông trên thị trường.

Tràn lan bột ngọt san chia, đóng gói không rõ nguồn gốc

Theo điều tra sơ bộ, có 26 tổ chức, cá nhân tại 9 tỉnh thành gồm Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, An Giang, Bình Định, Bình Dương, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Quảng Trị đang thực hiện việc san chia, đóng gói bột ngọt Trung Quốc để bán cho tiểu thương tại các chợ, tạp hóa toàn quốc. Đặc biệt, có sản phẩm còn ngang nhiên được bán trong các siêu thị lớn.

Ví dụ như, tại thành phố Hà Nội có một số sản phẩm bột ngọt san chia, đóng gói như sau:

"Bột ngọt King": Trên bao bì ghi thông tin: Sản phẩm của Công ty TNHH Thực phẩm Starfood Việt Nam, địa chỉ tại số 27/533 đường Tam Trinh, phường Hoàng Văn Thụ, quận Hoàng Mai. Đóng gói tại: Số 93 Lĩnh Nam, phường Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội.

"Bột ngọt Sakara": Trên bao bì ghi thông tin: Công ty chịu trách nhiệm sản phẩm là Công ty TNHH Xuất nhập khẩu thương mại thực phẩm Nam Thắng. Địa chỉ: Số 39T Phố Yên Phụ, phường Yên Phụ, quận Tây Hồ. Cơ sở đóng gói: Số nhà 8/10, ngõ 53 phố Bồ Đề, quận Long Biên, Hà Nội.

Tại Thành phố Hồ Chí Minh có một số sản phẩm bột ngọt san chia, đóng gói như sau:

"Bột ngọt Oji - Star": Thông tin trên bao bì ghi: Công ty TNHH sản xuất - đóng gói - gia công - thương mại và dịch vụ Nam Phong, địa chỉ: 114 Lê Lợi, phường 4, quận Gò Vấp.

"Bột ngọt Meizan": Thông tin trên bao bì ghi: đóng gói tại Việt Nam bởi: Công ty TNHH Thực phẩm Quốc tế Nam Dương tại địa chỉ: Lô C20a-3, đường số 14, KCN Hiệp Phước, xã Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, TP. Hồ Chí Minh.

Tất cả các sản phẩm trên đều không ghi rõ thông tin về nguồn gốc, xuất xứ; không có thông tin về tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân sản xuất ra bột ngọt trước khi được san chia, đóng gói.

Trên bao bì sản phẩm Bột ngọt “Meizan" không thấy rõ thông tin về xuất xứ hàng hóa.

Theo tìm hiểu, các công ty này không phải công ty sản xuất bột ngọt trực tiếp tại Việt Nam. Chưa rõ các công ty này sử dụng nguồn bột ngọt từ đâu để đóng gói, cũng như nguồn gốc của công ty sản xuất ra bột ngọt trước khi đóng gói thành các sản phẩm này từ đâu.

Nguy cơ từ bột ngọt không rõ nguồn gốc, xuất xứ

Trong bối cảnh thị trường gia vị, thực phẩm "vàng thau lẫn lộn", người tiêu dùng cần đặc biệt lưu tâm đến vấn đề chất lượng, xuất xứ sản phẩm trước khi mua, bởi những sản phẩm không đảm bảo chất lượng có thể gây nguy hại cho sức khỏe.

Theo TS.BS.Nguyễn Thị Hương Lan, Giảng viên Bộ môn Dinh dưỡng và An toàn Thực phẩm - Trường Đại học Y Hà Nội, Trưởng khoa Dinh dưỡng – Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, mặt hàng thực phẩm, gia vị là những mặt hàng nhu yếu phẩm mà chúng ta ăn vào hàng ngày, nếu không may mua phải sản phẩm không uy tín, kém chất lượng sẽ ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Tuy vậy, nhiều người tiêu dùng Việt lại chưa có thói quen kiểm tra kĩ nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm trước khi mua. Tiêu thụ thực phẩm, gia vị không đảm bảo chất lượng sẽ gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, có thể là trước mắt hoặc về lâu về dài. Do đó, người tiêu dùng nên kiểm tra kĩ thông tin trên bao bì sản phẩm, hiểu rõ sản phẩm trước khi mua để bảo vệ quyền lợi và sức khỏe cho bản thân và gia đình, nhất là đối với các mặt hàng thực phẩm, gia vị.

Không chỉ gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng, bột ngọt san chia, đóng gói không rõ nguồn gốc, xuất xứ còn gây rối loạn thị trường, ảnh hưởng đến các nhà sản xuất uy tín và môi trường đầu tư trong nước.

Tình trạng bột ngọt san chia, đóng gói lưu thông rộng rãi, không chỉ tại các chợ, tạp hóa mà cả các kênh bán hàng chính thống như siêu thị cho thấy lỗ hổng trong khâu kiểm soát hàng hóa trên thị trường. Các cơ quan chức năng cần nhanh chóng vào cuộc và xử lí triệt để nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng, ổn định thị trường và bảo vệ quyền lợi của các nhà sản xuất chân chính.

Các thông tin trên bao bì sản phẩm người tiêu dùng cần lưu tâm

Theo tìm hiểu, nhãn hàng hóa của các sản phẩm bột ngọt san chia, đóng gói cần phải tuân thủ các quy định như sau:

Theo Khoản 1 Điều 10, Khoản 6 Điều 12 Nghị định 43/2017/NĐ-CP ngày 14/4/2017 của Chính phủ (1) về nhãn hàng hóa:

1. Nhãn hàng hóa bắt buộc phải thể hiện các nội dung sau:

a) Tên hàng hóa;

b) Tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa;

c) Xuất xứ hàng hóa;

6. Trường hợp tổ chức, cá nhân thực hiện lắp ráp, đóng gói, đóng chai thì trên nhãn phải ghi tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân lắp ráp, đóng gói, đóng chai đó và phải ghi tên hoặc tên và địa chỉ, và các nội dung khác của tổ chức, cá nhân sản xuất ra hàng hóa trước khi lắp ráp, đóng gói, đóng chai khi được các tổ chức, cá nhân này cho phép.

Theo Khoản 3 Điều 6 Thông tư số 05/2019/TT-BKHCN ngày 26/6/2019 của Bộ Khoa học và Công nghệ (2) quy định chi tiết thi hành Khoản 6 Điều 12 của Nghị định số 43/2017/NĐ-CP:

Hàng hóa chỉ thực hiện việc san chia, sang chiết để đóng gói, đóng chai khi được tổ chức, cá nhân sản xuất ra hàng hóa cho phép và phải bảo đảm chất lượng như công bố của nhà sản xuất trên nhãn gốc.

Ví dụ: cho phép san chia, sang chiết để đóng gói, đóng chai theo hợp đồng.

Hàng hóa được san chia, sang chiết để đóng gói, đóng chai trên nhãn hàng hóa phải ghi tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân đóng gói, đóng chai và ghi tên, địa chỉ của tổ chức, cá nhân sản xuất ra hàng hóa trước khi đóng gói, đóng chai.

Ngoài ra, tại Khoản 1 Điều 10 Thông tư 24/2019/TT-BYT ngày 30/8/2019 của Bộ Y tế (3) về quản lý và sử dụng phụ gia thực phẩm có quy định yêu cầu đối với việc san chia, sang chiết, nạp, đóng gói lại và phối trộn phụ gia thực phẩm như sau:

"Chỉ được san chia, sang chiết, nạp, đóng gói lại phụ gia thực phẩm trong trường hợp đã được tổ chức, cá nhân sản xuất hoặc chịu trách nhiệm về sản phẩm đồng ý bằng văn bản".

Thông tin về xuất xứ hàng hóa thực hiện theo quy định tại Khoản 7 Điều 1 Nghị định số 111/2021/NĐ-CP ngày 9/12/2021 của Chính phủ (4) về Sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 43/2017/NĐ-CP ngày 14/04/2017 của Chính phủ về Nhãn hàng hóa:

1. Tổ chức, cá nhân sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu tự xác định và ghi xuất xứ hàng hóa của mình bảo đảm trung thực, chính xác, tuân thủ các quy định pháp luật về xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, hàng hóa sản xuất tại Việt Nam hoặc các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia.

2. Xuất xứ hàng hóa ghi trên nhãn thể hiện bằng một trong các cụm từ sau: "sản xuất tại"; "chế tạo tại"; "nước sản xuất"; "xuất xứ"; "sản xuất bởi"; "sản phẩm của" kèm tên nước hoặc vùng lãnh thổ sản xuất ra hàng hóa hoặc ghi theo quy định pháp luật về xuất xứ hàng hóa.

3. Trường hợp hàng hóa không xác định được xuất xứ theo quy định tại khoản 1 Điều này thì ghi nơi thực hiện công đoạn cuối cùng để hoàn thiện hàng hóa. Thể hiện bằng một trong các cụm hoặc kết hợp các cụm từ thể hiện công đoạn hoàn thiện hàng hóa như sau: "lắp ráp tại"; "đóng chai tại"; "phối trộn tại"; "hoàn tất tại"; "đóng gói tại"; "dán nhãn tại" kèm tên nước hoặc vùng lãnh thổ nơi thực hiện công đoạn cuối cùng để hoàn thiện hàng hóa.

PV