Những 'quả bom Covid-19' nổ chậm

Theo thang đo của Hiệp hội Y khoa Texas, Mỹ, bar, karaoke, vũ trường, massage là những địa điểm có nguy cơ lây nhiễm cao nhất (9 điểm trên thang đo từ 1 đến 10). Thực tế tại nhiều quốc gia trên thế giới, những bữa tiệc tùng đông đúc, chuyến bay, du thuyền hạng sang trở thành “quả bom Covid-19 nổ chậm” khi một trong số vị khách có mặt nhiễm virus.

Chùm ca bệnh hàng chục người

“Quả bom” Covid-19 đầu tiên phải kể đến ổ dịch tại quán bar Sunny Vĩnh Phúc. Tổng số ca mắc Covid-19 liên quan ổ dịch này là 9 người, gồm 6 nhân viên quán bar, 3 khách tới hát. Nguồn lây nhiễm của ổ dịch này xuất phát từ chuyên gia Trung Quốc mắc Covid-19 sau khi hết thời gian cách ly tại khách sạn Như Nguyệt 2 (Yên Bái).

Sau đó, một bác sĩ tại Hà Nội cũng có kết quả dương tính với nCoV và có lịch sử đi hát karaoke ngày 28/4 dù chưa rõ nguồn lây. Đêm 29/4, Hà Nội chính thức tạm dừng hoạt động các cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke, quán bar, vũ trường, game từ 0h ngày 30/4.

Quán Sunny nằm trong khu đô thị Đồng Sơn, Vĩnh Phúc. Ảnh: Ngọc Tân.

Đặc biệt, tại Đà Nẵng, sáng 5/5, nữ quản lý của quán bar New Phương Đông có kết quả dương tính với SARS-CoV-2. Người phụ nữ này được phát hiện mắc Covid-19 sau khi đáp chuyến bay và đi xe khách về Đồng Nai.

New Phương Đông là quán bar lớn nhất Đà Nẵng. Mỗi đêm, nơi này quy tụ hàng nghìn người đến vui chơi.

Cơ quan y tế Đà Nẵng đã xét nghiệm cho hơn 300 nhân viên tại quán. Hàng trăm F1, F2 tại Đà Nẵng, Đồng Nai được truy vết. Đến tối 10/5, Bộ Y tế đã công bố 17 người liên quan ổ dịch quán bar New Phương Đông.

Mới đây, Đà Nẵng ghi nhận thêm ổ dịch lớn tại Thẩm mỹ viện AMIDA với số bệnh nhân liên quan lên tới 19 người. Ngoài Đà Nẵng, ổ dịch này đã lan thêm sang 3 tỉnh, thành khác là Quảng Nam (1), Huế (2), Quảng Trị (1). Tổng số F1, F2 liên quan ổ dịch này lên tới hơn 10.000 người.

Phun hóa chất khử khuẩn quanh quán bar New Phương Đông, Hải Châu, Đà Nẵng. Ảnh: Đoàn Nguyên.

Không chỉ quán bar, vũ trường đông đúc, các bữa tiệc cũng mang theo nhiều nguy cơ. Bằng chứng là bữa tiệc do gia đình BN2899, ở Hà Nam, tổ chức. Người đàn ông này mắc Covid-19 sau thời gian cách ly. Bữa tiệc diễn ra ở thôn Quan Nhân, xã Đạo Lý, huyện Lý Nhân, đã trở thành ổ dịch với 16 ca mắc Covid-19. Đặc biệt, 8 thành viên trong gia đình BN2899 đều mắc Covid-19, gồm con gái 1 tuổi của anh.

TP.HCM, Hà Nội, Hưng Yên cũng phát hiện người nhiễm nCoV liên quan ổ dịch này. Ngành y tế Hà Nam ngày đêm truy vết, lấy mẫu xét nghiệm với tổng số mẫu lên tới hơn 5.000.

Một không gian tiềm ẩn nhiều nguy cơ khác, dễ biến thành “quả bom Covid-19” đó là các chuyến bay. Hiệp hội Y khoa Texas, Mỹ, xếp hoạt động đi máy bay vào nhóm nguy cơ trung bình cao. Thực tế, các chuyến bay giải cứu, đưa chuyên gia nước ngoài vào Việt Nam thường xuyên ghi nhận ca mắc Covid-19.

Sau khi đi chung chuyến bay với chuyên gia người Trung Quốc mắc Covid-19, một người đàn ông ở Hà Nội có kết quả xét nghiệm dương tính với nCoV vào ngày 4/5.

TP.HCM lấy mẫu xét nghiệm Covid-19 cho hành khách từ sân bay Nội Bài, Vân Đồn và Cát Bi. Ảnh: Duy Hiệu.

Môi trường thuận lợi cho virus lây lan

Theo Phó giáo sư, tiến sĩ Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng Sự kiện y tế công cộng, quán bar, karaoke, vũ trường..., là những môi trường rất thuận lợi để virus lây lan.

Thứ nhất, đây là địa điểm kín, không thông gió. Khi hát, mọi người thường ngồi gần nhau, trò chuyện trực tiếp với khoảng cách gần, không đeo khẩu trang, không thực hiện theo hướng dẫn 5K của Bộ Y tế.

Thứ hai, các nhân viên của những quán bar, vũ trường, karaoke thường xuyên tiếp xúc nhiều người nên có nguy cơ cao nhiễm nCoV và lây cho người khác. Thậm chí, nhiều người là khách nhập cảnh, mang trùng, nhưng họ không nắm được nguy cơ của nhau.

Nếu không may có ca mắc bệnh, dịch sẽ lây lan nhanh sang nhiều tỉnh, thành phố, địa bàn khác. Bởi khách đến những nơi này không chỉ người dân địa phương mà từ nhiều khu vực khác, thậm chí nhập cảnh như thực tế đã chứng minh ở quán bar Sunny.

Thứ 3, trong đợt dịch lần này, hai biến chủng từ Anh và Ấn Độ đã xâm nhập nước ta. Chúng đều có tốc độ lây nhiễm rất cao. Trong trường hợp virus lọt vào các quán bar, karaoke…, khả năng cao sẽ tạo thành ổ dịch lây đến vòng thứ 2, 3. Chính vì thế, tại những nơi phát hiện ca bệnh, khi chưa kịp khoanh vùng F1, F2, F3, chúng ta nên đóng cửa các quán bar, karaoke, vũ trường để tránh nguy cơ lây nhiễm.

Hành khách bảo hộ kín người ở sân bay Tân Sơn Nhất, TP.HCM. Ảnh: Duy Hiệu.

Điều này cũng tương tự với các bữa tiệc, đám cưới, đám tang, phòng tập gym. Đây đều là những nơi đông người, khoảng cách tiếp xúc gần và không tuân thủ khuyến cáo 5K từ Bộ Y tế.

Trên máy bay, về nguyên tắc, hành khách bắt buộc phải đeo khẩu trang. Tuy nhiên, một số người không tuân thủ. Khi họ nói chuyện, hắt hơi, ho, mầm bệnh dễ bị phát tán ra ngoài.

Virus còn tồn tại được trên bề mặt như tay vịn ghế, nắm cửa nhà vệ sinh… Nếu chạm tay vào, sau đó đưa lên, mắt, mũi, miệng, chúng ta có thể bị lây nhiễm virus.

Theo Phó giáo sư Trần Đắc Phu, rủi ro lây nhiễm trên máy bay không chỉ nằm trong giới hạn đó. Bởi các hành khách không ngồi yên một chỗ trong suốt chuyến bay. Họ còn có thể di chuyển, đi vào nhà vệ sinh, lấy hành lý ở khoang phía trên đầu…

Môi trường trên máy bay là không gian kín, ngồi gần nhau, nên nếu không tuân thủ nghiêm các biện pháp phòng hộ cá nhân thì nguy cơ lây nhiễm cao. Thực tế, nước ta cũng đã ghi nhận các trường hợp là tiếp viên hàng không mắc Covid-19.

Khi đám đông có người nhiễm virus, số ca trong cộng đồng sẽ rất lớn và khó truy vết nhanh. Đó cũng là điều mà Việt Nam đang phải đối mặt trong 12 ngày qua.

Do đó, để bảo vệ bạn và gia đình, người thân, chúng ta nên tuân thủ khuyến cáo 5K của Bộ Y tế, tránh những nơi đông đúc như quán bar, vũ trường, karaoke, phòng tập gym… Đặc biệt, nếu trong thời gian cách ly tại nhà, người cách ly và gia đình không được tổ chức tiệc, tụ tập đông người.

Đồ họa: Như Ý.

Thiên Nhan