Những thành tựu và triển vọng của 50 năm quan hệ Việt Nam-Anh

Hội thảo quốc tế có sự tham dự của đông đảo đại diện các tổ chức, cá nhân từ Anh đang sinh sống, làm việc tại Việt Nam, các chuyên gia đối ngoại, những người có quan hệ hợp tác, giao lưu với các tổ chức, đơn vị của Anh.

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch-Tổng thư ký VUFO Phan Anh Sơn khẳng định Việt Nam và Vương quốc Anh chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 11/9/1973.

Quang cảnh Hội thảo. (Ảnh: Lê An)

Trong suốt 50 năm qua, mối quan hệ đó không ngừng được củng cố và phát triển, đặc biệt sau khi hai nước ký kết Tuyên bố chung chính thức nâng tầm quan hệ lên Đối tác chiến lược vào tháng 9/2010, mở ra nhiều khuôn khổ, cơ chế hợp tác giữa hai nước như Đối thoại chiến lược, Ủy ban hỗn hợp hợp tác về kinh tế và thương mại, Nhóm công tác về quốc phòng...

Hai nước không ngừng thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực quan trọng như an ninh-quốc phòng, hợp tác phát triển, giáo dục-đào tạo, khoa học công nghệ, phát triển bền vững, giao lưu nhân dân, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển quan hệ song phương.

Trên lĩnh vực đối ngoại nhân dân, Hội hữu nghị Việt Nam-Anh đã và đang tổ chức nhiều hoạt động góp phần bồi đắp tình hữu nghị, sự hiểu biết lẫn nhau và sự hợp tác giữa nhân dân hai nước; góp phần tăng cường và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Vương quốc Anh.

Trong bối cảnh tình hình quốc tế, khu vực hiện nay diễn biến phức tạp, khó lường, xuất hiện nhiều thách thức an ninh, an ninh phi truyền thống, Hội thảo lần này sẽ là một diễn đàn nhân dân rất có ý nghĩa, là dịp để cả phía Anh và Việt Nam có thể cùng trực tiếp trao đổi thông tin, thảo luận về nhiều khía cạnh hợp tác giữa hai bên, từ đó đưa ra những sáng kiến, ý tưởng, phương thức mới phù hợp, hiệu quả để tiếp tục tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, đặc biệt là giữa thế hệ trẻ hai nước, khai thác tiềm năng và đẩy mạnh hợp tác song phương Việt Nam-Vương quốc Anh trên các lĩnh vực.

Mạng lưới cựu du học sinh Việt Nam tại Anh và đội ngũ trí thức Việt Nam tại Anh tiếp tục là cầu nối, là nhân tố tích cực trong triển khai các hoạt động đối ngoại nhân dân có hiệu quả ở cả Việt Nam và Anh.

Ông Phan Anh Sơn bày tỏ tin tưởng từ những thành tựu đạt được trong nửa thế kỷ qua và với tình hữu nghị, hợp tác đa dạng trên các lĩnh vực giữa nhân dân hai nước, quan hệ tốt đẹp giữa Việt Nam và Vương quốc Anh tiếp tục được vun đắp, củng cố, phát triển, đáp ứng nguyện vọng, đem lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước, đồng thời góp phần duy trì hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Phát biểu tại sự kiện, Phó Đại sứ Anh tại Việt Nam, ông Marcus Winsley cho rằng quan hệ giữa Việt Nam và Anh đang ở thời điểm tốt đẹp nhất trong 50 năm qua. Bối cảnh dịch Covid-19 chính là thời điểm hai nước nâng tầm hợp tác lên tầm cao mới trên nhiều lĩnh vực từ chính trị, kinh tế, giáo dục, an ninh, quốc phòng, đặc biệt là trong lĩnh vực phòng, chống mua bán người và xử lý tội phạm xuyên biên giới.

Với nhu cầu đẩy mạnh hơn nữa năng lực tiếng Anh cho người dân, ông Marcus Winsley khẳng định, Anh sẵn sàng hợp tác, hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong lĩnh vực này.

Ông cho rằng thời gian tới, hai nước cần chia sẻ hơn nữa thông tin về thu hút đầu tư, mở cửa thị trường, phát triển công nghệ, nhằm thực hiện cam kết về phát triển bền vững, đảm bảo mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050; đồng thời, hợp tác để hướng tới Chương trình Chuyển dịch năng lượng công bằng.

Phó Đại sứ Winsley đánh giá cao những lợi ích mà quan hệ Đối tác chiến lược đã mang lại cho hai nước trong 13 năm qua. Hai bên đã có nhiều trao đổi trong lĩnh vực an ninh quốc phòng, thể hiện bản chất của quan hệ Đối tác chiến lược khi có thể trao đổi thẳng thắn những mối quan tâm về an ninh của nhau.

Phó Đại sứ cho biết, hai nước đều nhấn mạnh các nguyên tắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Đây là cơ sở để hai bên học hỏi lẫn nhau, chia sẻ mục tiêu, thúc đẩy thịnh vượng dựa trên chia sẻ thông tin, đầu tư, mở cửa thị trường, phát triển công nghệ…

Phó Đại sứ Winsley cho biết, trong 50 năm tiếp theo, phát triển bền vững là một trụ cột trong hợp tác Việt - Anh. Các cam kết Việt Nam đưa ra tại COP26 rất rõ ràng. Việt Nam và Anh đã thiết lập quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng, nhiều thỏa thuận khác nhau để kết nối Việt Nam với cộng đồng quốc tế. Liên minh châu Âu (EU) và Anh đang hợp tác để hỗ trợ Việt Nam phát triển năng lượng công bằng và bền vững.

Trong các năm tới, sẽ có khoảng 15 tỷ USD đầu tư cho nỗ lực chuyển đổi năng lượng của Việt Nam. “Đây là vấn đề khó, nhưng hai bên đều muốn thực hiện và đó là một phần của tương lai. Tôi rất mừng khi chúng ta chia sẻ tầm nhìn về tương lai như vậy. Tôi rất mong chúng ta sẽ có 50 năm tiếp theo rực rỡ cho quan hệ song phương”, Phó Đại sứ Anh nhấn mạnh.

Hội thảo gồm 5 tham luận được trình bày trong 3 phiên thảo luận phân tích một cách toàn diện những khía cạnh khác nhau của quan hệ hợp tác Việt Nam-Anh từ quá khứ, hiện tại cho đến tương lai, đánh giá những thành tựu đã đạt được và đề ra những gợi ý nhằm tăng cường hiệu quả trong quá trình xây dựng và phát triển quan hệ hai nước.

Trình bày tham luận về "Quan hệ Việt-Anh: Nhìn lại tiến trình thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược", ông Bùi Thế Giang, Nguyên vụ trưởng Vụ Tây Âu-Bắc Mỹ, Ban Đối ngoại Trung ương, Nguyên phó Trưởng phái đoàn Việt Nam tại Liên hợp quốc cho rằng quan hệ Việt Nam và Anh chưa bao giờ tốt thuận lợi như hiện nay.

Hai nước có cách tiếp cận nhiều vấn đề tương đối gần nhau và có những thế mạnh bổ trợ cho nhau. Trong 7 trụ cột của quan hệ đối tác chiến lược Việt-Anh, quan hệ trong lĩnh vực chính trị-ngoại giao ngày càng thắt chặt, thực sự trở thành trụ cột của trụ cột, giữ vai trò chủ đạo. Hợp tác về an ninh quốc phòng cũng chứng kiến sự phát triển nhanh về tốc độ, đáng kể về chất lượng.

Cũng theo Đại sứ Bùi Thế Giang, hợp tác Việt-Anh còn nhiều dư địa để phát triển hơn nữa. Về kinh tế, hàng xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Vương quốc Anh hiện nay chỉ chiếm chưa tới 1% nhu cầu nhập khẩu của thị trường Anh. Hàng nhập khẩu của Việt Nam chỉ chiếm 0,2% giá trị xuất khẩu của Anh ra thế giới. Vương quốc Anh hiện đứng thứ 16 trong gần 140 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư vào Việt Nam, mặc dù Vương quốc Anh là 1 trong 5 nước có đầu tư ra nước ngoài nhiều nhất thế giới.

Bên cạnh đó, nhu cầu tiếp cận hệ thống giáo dục của Vương quốc Anh và nhu cầu học tiếng Anh của Việt Nam ở mức rất cao, trong khi học bổng của Chính phủ Anh trao cho Việt Nam khá hạn chế.... Có tới hơn 95% số người Việt Nam sang Anh học là tự túc tài chính.

Chia sẻ về chính sách đối ngoại của Anh tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương và quan hệ song phương, ông Ben Bland, Giám đốc Chương trình châu Á-Thái Bình Dương và quan hệ song phương Anh-Việt (Viện nghiên cứu Chatham House) nhấn mạnh vai trò của Việt Nam trong việc kết nối quan hệ Anh và ASEAN.

Các chuyên gia thảo luận tại Hội thảo. (Ảnh: Lê An)

Ông Ben Bland gợi ý ba nội dung hợp tác nhằm tăng cường hiệu quả trong quan hệ song phương Việt Nam-Anh. Theo chuyên gia này, hai nước cần thẳng thắn trung thực bởi trong quan hệ song phương có những điểm tương đồng nhưng cũng có khác biệt, những điểm khác biệt sẽ góp phần tăng cường sự hiểu biết, là cơ sở cho những hợp tác hiệu quả.

Chuyên gia của Viện nghiên cứu Chatham House cho rằng quan hệ giữa hai quốc gia không nên chỉ bó hẹp trong phạm vi Chính phủ, mà cần mở rộng hơn, có sự tham gia của các tổ chức xã hội, doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường học... để trở nên thiết thực hơn.

Tại hội thảo, các học giả, các nhà ngoại giao, nhà khoa học cũng bàn luận để làm rõ thêm những khía cạnh như: hợp tác kinh tế, thương mại đầu tư Việt Nam-Anh; giao lưu nhân dân, hợp tác trong lĩnh vực văn hóa-xã hội giữa hai nước Việt Nam-Anh...

Lê An