Những tượng đài bất tử trên biên giới (bài 24)

Bài 24: Bu Prăng: 46 ngày đêm anh dũng chiến đấu bảo vệ biên giới

Mưu trí, dũng cảm đánh bại các cuộc tấn công của địch

Đài tưởng niệm liệt sĩ Đồn Bu Prăng nằm ngay khu vực cửa khẩu Bu Prăng, nơi nối liền hai tỉnh Đắk Nông (Việt Nam) và Mondulkiri (Campuchia). Trên tấm bia đá trang trọng khắc tên 16 liệt sĩ hy sinh trong 2 năm chiến tranh diễn ra ác liệt trên biên giới. Thượng tá Phạm Quốc Tuấn, Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu Bu Prăng cho biết, lãnh đạo tỉnh Đắk Nông đã phê duyệt dự án xây dựng mới Đài tưởng niệm liệt sĩ Đồn Bu Prăng.

Dự toán kinh phí lên tới 40 tỷ đồng, hiện đang trong giai đoạn hoàn tất các thủ tục. “Không chỉ là nơi tri ân, tưởng nhớ các anh hùng, liệt sĩ mà sau khi hoàn thành, Đài tưởng niệm còn là nơi giáo dục truyền thống, bồi dưỡng lòng yêu nước cho thế hệ trẻ” - Thượng tá Tuấn chia sẻ.

Tri ân các anh hùng, liệt sĩ Đồn Biên phòng cửa khẩu Bu Prăng. Ảnh: Đăng Bảy

Trước yêu cầu quản lý và bảo vệ biên giới, ngày 20/5/1975, Đồn Công an nhân dân vũ trang (CANDVT) Bu Prăng được thành lập, có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ 16,5km đường biên giới thuộc xã Quảng Trực, huyện Đắk Nông, tỉnh Đắk Lắk (nay là huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông). Theo Đại tá Lê Văn Thông, nguyên Chỉ huy trưởng BĐBP Đắk Nông: Từ tháng 8/1975, bọn Pol Pot liên tục tổ chức các toán có vũ trang, vượt biên giới để nắm tình hình bố phòng quân sự của ta. Chúng còn trắng trợn yêu cầu Đồn CANDVT Bu Prăng phải rút sâu vào trong nội địa, nếu không sẽ dùng hỏa lực tấn công.

Bất chấp thiện chí và nỗ lực của ta, lúc 21 giờ, ngày 25/2/1976, bọn Pol Pot tập kích vào Đồn CANDVT Bu Prăng. Với tinh thần cảnh giác cao độ, đơn vị đã nổ súng đẩy lùi các đợt tấn công của chúng. Dưới sự chỉ huy của đồng chí Lò Văn Khứ, Phó Đồn trưởng quân sự, đơn vị đã tiêu diệt tại chỗ 3 tên và bắn bị thương nhiều tên khác, buộc chúng rút chạy về bên kia biên giới. Bị thất bại ngay từ trận đầu, nhưng quân Pol Pot vẫn không từ bỏ ý định chống phá ta. Trong năm 1976, chúng đã nhiều lần tập kích vào các đơn vị CANDVT, nhưng đều bị ta đánh cho tơi bời. Ngày 5/1/1977, chúng phục kích tổ tuần tra của Đồn CANDVT Bu Prăng, làm 1 đồng chí hy sinh và 1 đồng chí bị thương.

Năm nay 70 tuổi, cựu chiến binh Lê Anh Tuấn, quê Thanh Hóa (trú tại thị trấn Đắk Mil, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông - người trực tiếp tham gia chiến đấu ở Đồn CANDVT Bu Prăng những năm 1976-1979) nhớ lại: Lúc 0 giờ 40 phút, ngày 14/1/1977, Pol Pot huy động khoảng 1 tiểu đoàn, chia làm 2 mũi, tạo thế gọng kìm, ồ ạt tấn công vào Đồn CANDVT Bu Prăng và tổ chốt của ta đóng ở Đồi Xanh.

Lúc này, tổ chốt ở Đồi Xanh chỉ có 10 đồng chí do Trung đội trưởng Lò Văn Phóng chỉ huy đã dũng cảm, chiến đấu, buộc chúng phải chạy về bên kia biên giới. Trong trận đánh này, Đồn CANDVT Bu Prăng đã nổi lên nhiều tấm gương chiến đấu dũng cảm. Như đồng chí Nguyễn Đức Dậu dùng B40 bắn vào giữa đội hình địch, tiêu diệt tại chỗ 3 tên. Tiểu đội trưởng Phạm Văn Giáp dùng súng M79 bắn chặn vào đội hình đang tấn công ào ạt của địch. Hay như đồng chí Lại Hữu Khắc phối hợp với phân đội hỏa lực của đồng chí Phạm Đình Phớt chiến đấu, tiêu diệt nhiều tên địch...

46 ngày đêm anh dũng chiến đấu bảo vệ biên giới

Từ giữa năm 1977, bọn Pol Pot đẩy mạnh nhiều hoạt động trắng trợn trên biên giới. Ngày 1/6/1977, chúng vào sâu bên đất ta, tập kích vào xe chở đoàn cán bộ tăng cường của CANDVT, làm 6 đồng chí hy sinh, 11 đồng chí bị thương. Ngày 19/1/1978, chúng bắn hơn 300 quả đạn pháo cối vào Đồn CANDVT Bu Prăng.

Cán bộ, chiến sĩ BĐBP Đắk Nông tuần tra bảo vệ biên giới. Ảnh: Văn Hoàn

Sau hàng loạt đợt tấn công bị các đồn, chốt CANDVT đánh bại, chúng càng cay cú và tìm mọi cách để trả thù. Cựu chiến binh Lê Anh Tuấn nhớ lại: Lúc 5 giờ, ngày 2/4/1978, chúng dùng súng ĐKZ 82, cối 60 bắn cấp tập vào Đồn CANDVT Bu Prăng rồi xua hơn 1 tiểu đoàn bộ binh tràn lên với dã tâm tiêu diệt toàn bộ quân ta. Tuy quân số và vũ khí chênh lệch, nhưng bằng kinh nghiệm và sự mưu trí, cán bộ, chiến sĩ của đơn vị đã chiến đấu hết sức anh dũng, kiềm chế các hỏa lực mạnh, bẻ gãy nhiều đợt tấn công của địch. Những ngày sau đó, chúng tiếp tục dùng pháo 120mm và các loại cối 81, 82, 60mm bắn cấp tập rồi huy động bộ binh tràn lên chiếm các điểm cao và bao vây đồn. Cuộc chiến đấu giữa ta và địch ngày một căng thẳng và quyết liệt.

Để phá thế bao vây của địch, ngày 7/4/1978, Đại đội 3, CANDVT Đắk Lắk (cũ) phối hợp với Tiểu đoàn 1 (Trung đoàn 1, Sư đoàn 2, Quân khu 5) phản kích các điểm cao mà địch chiếm đóng, kiềm chế hỏa lực mạnh của chúng, tạo thuận lợi cho Đồn CANDVT Bu Prăng phản công. Bị đánh mạnh từ hai phía, mũi thứ nhất của địch bị thiệt hại nặng, buộc phải tháo chạy về bên kia biên giới. Nhưng ở hướng Bắc và hướng Tây, địch vẫn còn rất mạnh, chúng liên tục tấn công vào trận địa.

Sau khi củng cố lực lượng, ngày 16/4/1978, Đồn CANDVT Bu Prăng đã phối hợp với Tiểu đoàn 1 (Trung đoàn 1, Sư đoàn 2) đánh vào các cao điểm mà địch đang chiếm đóng. Bị tấn công bất ngờ, chúng hoảng loạn bỏ chạy đến chân Đồi Xanh thì co cụm lại và dùng đại liên phản công ác liệt vào đội hình truy kích của ta. Nhưng ngay sau đó, đơn vị đã sử dụng một mũi cơ động, dùng súng B40 “khóa mõm” các loại hỏa lực của địch buộc chúng phải rút về bên kia biên giới.

Mặc dù bị thua đau, tổn thất nhiều về lực lượng và vũ khí, nhưng bọn Pol Pot vẫn không từ bỏ âm mưu tấn công phá hoại ta. Lúc 6 giờ sáng ngày 17/5/1978, chúng tập trung hỏa lực bắn cấp tập vào các đồn, chốt CANDVT rồi cho bộ binh ồ ạt xông lên bao vây từ 4 phía. Nhưng nhờ nhận định đúng âm mưu của địch và rút kinh nghiệm từ những trận đánh trước, trưa ngày 17/5/1978, Đồn CANDVT Bu Prăng đã cùng các lực lượng phối hợp, nhất là Tiểu đoàn 1, Sư đoàn 2 và Trung đoàn 812 của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh tấn công mạnh mẽ vào các điểm cao mà địch chiếm đóng.

Đến 13 giờ, ngày 17/5/1978, ta đẩy toàn bộ địch về bên kia biên giới, chấm dứt cuộc tấn công, bao vây suốt 46 ngày đêm. Kết quả, ta tiêu diệt hơn 400 tên địch, riêng Đồn Bu Prăng diệt 69 tên, phá hủy một khẩu ĐKZ 75mm, 5 khẩu đại liên và 3 khẩu 12,7mm, cùng một số hỏa lực khác của địch, giữ vững phòng tuyến biên giới.

Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong chiến đấu bảo vệ biên giới, ngày 6/11/1978, Đồn CANDVT Bu Prăng vinh dự được tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Bài 25: Linh hoạt, mưu trí chiến đấu đập tan các cuộc tấn công của địch

Đăng Bảy