Nỗ lực khắc phục 'thẻ vàng' trong khai thác thủy sản
Ngư dân phường Phú Đông (TP Tuy Hòa) chuyển cá ngừ đại dương đi tiêu thụ. Ảnh: ANH NGỌC
Thời gian qua, Phú Yên đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp nhằm góp phần khắc phục cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban Châu Âu đối với thủy sản Việt Nam. Từ năm 2019 đến nay, Phú Yên không có tàu cá vi phạm khai thác ở vùng biển nước ngoài. Đây là kết quả rất phấn khởi, đang được tỉnh tiếp tục triển khai.
Ý thức của ngư dân được nâng cao
Theo Sở NN-PTNT, Phú Yên hiện có 655 tàu cá chiều dài 15m trở lên hoạt động khai thác hải sản vùng khơi. Thời gian qua, tỉnh đã tăng cường nhiều giải pháp nhằm góp phần khắc phục cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban Châu Âu (EC) về khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Sở NN-PTNT phối hợp với Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh và các địa phương ven biển yêu cầu các thuyền trưởng, chủ tàu cá ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài; theo dõi, kiểm soát, giám sát chặt chẽ hoạt động của tàu cá trên biển qua hệ thống VMS, kịp thời trao đổi thông tin và xử lý nghiêm các tàu cá vi phạm. Đến nay, ý thức của ngư dân đã được nâng lên, từ năm 2019 đến nay, không có tàu cá nào của Phú Yên vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý.
Ngư dân Huỳnh Tấn Phát ở khu phố 6, phường Phú Đông (TP Tuy Hòa), cho biết: Trước đây, một số ngư dân ý chức chưa cao, một phần do chưa lắp đặt đầy đủ thiết bị giám sát hành trình nên có một số tàu cá vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Mấy năm gần đây, các cơ quan chức năng của tỉnh và thành phố đã phổ biến, tổ chức ký cam kết với chủ tàu, thuyền trưởng và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài nên đa số ngư dân đã thay đổi nhận thức, không tham gia khai thác hải sản bất hợp pháp.
Ngư dân Nguyễn Văn Thịnh, Phó Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá phường Hòa Hiệp Trung (TX Đông Hòa), cho biết: Thời gian qua, ngành Nông nghiệp, bộ đội biên phòng và chính quyền địa phương thường xuyên phổ biến về vùng biển được phép khai thác, không được phép khai thác nên khi ra khơi ngư dân thường xuyên liên lạc với ngành chức năng để biết và không vi phạm vùng khai thác. Hiện nay, ngư dân ra khơi thường đi theo tổ đội từ 5-7 tàu cá, thường xuyên thông tin cho nhau về tình hình ngư trường và nhắc nhở nhau không vi phạm vùng biển nước ngoài. Tỉnh cần tiếp tục triển khai các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho ngành thủy sản, đồng thời ngăn chặn triệt để việc khai thác IUU nhằm sớm gỡ bỏ cảnh báo “thẻ vàng” của EC…
Ông Nguyễn Tri Phương, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, cho biết: Thời gian qua, các lực lượng chức năng của tỉnh và địa phương thường xuyên theo dõi, kiểm soát, giám sát chặt chẽ hoạt động của tàu cá trên biển, kịp thời trao đổi thông tin và xử lý nghiêm các tàu cá vi phạm, đặc biệt là tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản. Nhờ đó, từ năm 2019 đến nay, không có tàu cá nào của Phú Yên vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý. Tuy nhiên, vẫn còn một vài trường hợp tàu cá của ngư dân Phú Yên vượt ranh giới cho phép trên biển do thiết bị giám sát hành trình bị hư hỏng nhưng không sử dụng các thiết bị thông tin liên lạc khác báo cáo về trung tâm giám sát tàu cá để được hướng dẫn. Cơ quan chức năng của tỉnh và địa phương đã làm việc với các thuyền trưởng, chủ tàu cá này và đã lập biên bản nhắc nhở chủ tàu, thuyền trưởng phải tuân thủ các quy định, khuyến cáo và cam kết không vượt ranh giới cho phép trên biển.
Phấn đấu không còn tàu cá vi phạm
Ông Đào Quang Minh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản (Sở NN-PTNT), cho biết: Từ đầu năm đến nay, sản lượng thủy sản khai thác trên địa bàn tỉnh vẫn ổn định với khoảng 52.500 tấn (tăng 1,67% so cùng kỳ năm 2020), trong đó khai thác biển khoảng 47.460 tấn, cá ngừ đại dương khoảng 2.730 tấn. Đến nay, tỉnh đã thành lập và duy trì 119 tổ đội tàu thuyền sản xuất trên biển với 926 tàu cá và 7.942 lao động thường xuyên tổ chức khai thác trên biển. Việc lắp đặt và vận hành thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên hoạt động tại vùng khơi, đến nay đã lắp đặt 626 thiết bị (đạt 95,56%); đã lắp đặt máy thông tin liên lạc tầm xa có tích hợp định vị vệ tinh GPS (VX1700) cho 655 tàu cá (đạt 100%); cập nhật 100% số liệu tàu cá đã được đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản vào hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia Vnfishbase để thống nhất vận hành, phục vụ đối chiếu, kiểm tra, quản lý.
Ông Nguyễn Tri Phương, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, cho biết: Tỉnh đã có kế hoạch tiếp tục triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp để ngăn chặn tàu cá Phú Yên không vi phạm vùng biển nước ngoài như đã triển khai từ năm 2019 đến nay. Sở NN-PTNT đang phối hợp với các đơn vị chức năng và địa phương tăng cường quản lý hoạt động nghề cá; phòng ngừa, ngăn chặn, phát hiện và xử lý các hành vi xâm hại, khai thác bất hợp pháp nguồn lợi thủy sản. Đồng thời tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá, ngăn chặn, giảm thiểu và loại bỏ khai thác IUU trên địa bàn tỉnh. Sở NN-PTNT tiếp tục tuyên truyền, tổ chức thực hiện hiệu quả Luật Thủy sản, kiểm soát chặt chẽ tàu cá ra vào cảng, theo dõi chặt chẽ tàu cá hoạt động trên biển, xử lý nghiêm các tàu cá vi phạm khai thác IUU. Phú Yên cũng đã kiến nghị các bộ, ngành Trung ương và Chính phủ tiếp tục tạo điều kiện để tỉnh sớm đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng nghề cá ở địa phương.
Tại cuộc họp trực tuyến mới đây về chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đề nghị Ban chỉ đạo quốc gia về Chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định chỉ đạo các ban, bộ, ngành và địa phương triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp để chống khai thác IUU, quyết tâm gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC. Bộ NN-PTNT tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế, khung pháp lý để quản lý chặt chẽ hoạt động khai thác thủy sản, nâng cao tính răn đe của pháp luật, phát triển nghề cá bền vững, có trách nhiệm và hội nhập quốc tế; đề xuất kịp thời các nội dung, giải pháp, điều kiện cần thiết để đảm bảo thực hiện có hiệu quả công tác chống khai thác IUU, gỡ “thẻ vàng”. Bộ NN-PTNT sớm phối hợp với các bộ, ban ngành liên quan và 28 tỉnh, thành phố ven biển triển khai nâng cấp, hoàn thiện cơ sở hạ tầng nghề cá, hệ thống thông tin quản lý nghề cá hiện đại, đảm bảo số hóa, kết nối đồng bộ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý nghề cá bền vững, chống khai thác IUU. Trước mắt, tập trung tại các trung tâm nghề cá lớn và hệ thống các cảng cá chỉ định phục vụ cho công tác chứng nhận, xác nhận, truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản từ khai thác để xuất khẩu. Tiếp tục triển khai các hoạt động hợp tác quốc tế về nghề cá, phòng, chống khai thác IUU giữa Việt Nam và các nước, tổ chức nghề cá khu vực và quốc tế. Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ, cam kết của Việt Nam đối với các hiệp định, công ước quốc tế về thủy sản mà Việt Nam là thành viên hoặc tham gia để ngăn chặn, giảm thiểu, loại bỏ khai thác IUU.
Phải thực hiện được mục tiêu đến cuối năm 2021 chấm dứt được tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài, để gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC. Việc này không chỉ vừa đảm bảo lợi ích, sinh kế lâu dài của ngư dân, mà còn bảo vệ uy tín ngành thủy sản Việt Nam và hình ảnh của nước ta trong quan hệ quốc tế.
