Phẫu thuật nội soi ung thư đại trực tràng qua lỗ tự nhiên: Mở ra nhiều cơ hội cho bệnh nhân
Phương pháp phẫu thuật nội soi cắt đại trực tràng qua lỗ tự nhiên của PGS.TS.BS Phạm Như Hiệp, Phó Giám đốc BV T.Ư Huế, Trưởng khoa Ngoại nhi - Cấp cứu Bụng cùng cộng sự đã đoạt giải nhất duy nhất trong lĩnh vực y học của Hội thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật toàn quốc (Vifotec) lần thứ 13 được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen vào tháng 3-2016. Thành công của phương pháp trên là bước tiến vượt bậc của Y học Việt Nam.
PGS.TS.BS Phạm Như Hiệp nhận giải nhất tại cuộc thi Vifotec lần thứ 13.
Ung thư đại trực tràng (UTĐTT) là một bệnh lý phổ biến trên thế giới cũng như ở Việt Nam. Tại Việt Nam, UTĐTT đứng hàng thứ 5 ở cả hai giới sau ung thư phổi, dạ dày, gan và vú. PGS.TS.BS Phạm Như Hiệp cho biết, lần đầu tiên, năm 2014, Khoa Ngoại Nhi-Cấp cứu bụng của BV T.Ư Huế đã thực hiện ca phẫu thuật bằng phương pháp nội soi qua đường âm đạo cho một bệnh nhân nữ (62 tuổi, quê TT-Huế) bị UTĐTT giai đoạn 2. Mặc dù được đánh giá là ca phẫu thuật khó, phức tạp trong quá trình thực hiện nhưng với một ê kip phẫu thuật viên dày dạn kinh nghiệm trong lĩnh vực phẫu thuật nội soi, cùng với rất nhiều cải tiến và sáng tạo về kỹ thuật, ca phẫu thuật đã thành công sau 3 giờ. Hai ngày sau khi phẫu thuật, bệnh nhân đã bình phục tốt. Từ ca phẫu thuật đó đến nay, BV này thực hiện hàng chục ca phẫu thuật cắt đại trực tràng qua lỗ tự nhiên (âm đạo, hậu môn) cho các bệnh nhân UTĐTT đến từ nhiều tỉnh, thành phố ở miền Trung.
Ông T. V. T., một bệnh nhân từng mắc UTĐTT ở Quảng Bình sau khi được phẫu thuật bằng phương pháp trên đã trở về quê sinh sống và hiện hàng ngày vẫn đi đánh cá. "Cuối năm 2015, suốt cả tháng trời, ngày nào bụng tôi cũng đau âm ỉ và khi đi khám thì phát hiện bị UTĐTT, rồi được chuyển viện vào BV T.Ư Huế. Tại đây, tôi được tư vấn phẫu thuật cắt trực tràng qua đường hậu môn. Sau ca phẫu thuật, cơ thể tôi bình phục rất nhanh. Thời gian điều trị cũng chỉ bằng một nửa so với phương pháp thông thường. Chi phí cũng giảm rất nhiều nên gia đình quá mừng", ông T. chia sẻ.
Theo PGS Hiệp, phẫu thuật nội soi qua lỗ tự nhiên cắt đại trực tràng là phẫu thuật mà tất cả dụng cụ phẫu thuật được đưa qua lỗ hậu môn hoặc âm đạo để tiến hành phẫu tích. Sau đó, kíp phẫu thuật lấy bệnh phẩm và khâu nối đều qua lỗ tự nhiên này mà không cần phải tiến hành đường bụng. Do cấu trúc của đại trực tràng có hình ống dài và có thể thu nhỏ lại trong tình trạng rỗng nên thuận lợi cho phẫu thuật nội soi một lỗ...
PGS Hiệp cho biết, ưu điểm của kỹ thuật là phẫu thuật ít xâm lấn, tận dụng các lỗ tự nhiên để đặt dụng cụ nên ít gây nên cảm giác đau, bệnh nhân nhanh phục hồi hơn. Điều đáng nói, bệnh nhân giảm thời gian nằm viện do đó giảm được chi phí điều trị cũng như giảm được nguy cơ nhiễm trùng và thoát vị vết mổ... Nếu bệnh nhân được chẩn đoán và điều trị sớm, tỉ lệ thành công của phẫu thuật nội soi trong UTĐTT gần như tuyệt đối. Chi phí cho mỗi ca nội soi UTĐTT bằng kỹ thuật trên hiện từ 50 triệu đồng đến 100 triệu đồng. Trường hợp bệnh nhân vào viện muộn, ung thư đã có biến chứng như tắc ruột, di căn thì tỉ lệ thành công thấp hơn.
PGS.TS.BS Phạm Như Hiệp (bìa trái) cùng các cộng sự đang phẫu thuật nội soi cắt đại trực tràng qua lỗ tự nhiên cho 1 bệnh nhân ung thư.
Việc triển khai thành công phẫu thuật nội soi đại trực tràng qua lỗ tự nhiên lần đầu thực hiện thành công tại BV T.Ư Huế cũng là lần đầu được triển khai ở Việt Nam. PGS Hiệp cho biết, qua nhiều báo cáo kết quả nghiên cứu tại các hội nghị quốc tế (IASGO: Matxcơva 2014, ELSA: Indonesia - Bali 2014, Hàn Quốc - Daegu 2015) đã khẳng định được tính ưu việt của kỹ thuật này so với phẫu thuật nội soi truyền thống hay mổ mở. Các tác giả trên thế giới cũng thừa nhận BV T.Ư Huế là đơn vị thực hiện với số lượng lớn nhất việc cắt trực tràng nội soi qua hậu môn, và đầu tiên cắt đại tràng qua âm đạo, các nghiên cứu khác chỉ tiến hành trên các trường hợp riêng lẻ, hoặc thực nghiệm trên xác người, động vật.
Sự thành công của phương pháp phẫu thuật nội soi đại tràng qua lỗ tự nhiên khẳng định vị thế của nền y học Việt Nam đối với các nước trên thế giới, kỹ thuật này khá đặc biệt bởi các dụng cụ được đưa qua lỗ tự nhiên để tiến hành cắt bỏ khối u theo đúng nguyên tắc ung thư học, lấy bệnh phẩm ra ngoài và thực hiện miếng nối đều chỉ qua đường này, đúng với xu hướng hiện nay của phẫu thuật nội soi trên thế giới là xâm nhập tối thiểu hoặc không xâm nhập.
BV T.Ư Huế đang và sẽ chuyển giao kỹ thuật phẫu thuật nội soi đại trực tràng qua lỗ tự nhiên cho các BV trong khu vực để giúp người bệnh được thụ hưởng kỹ thuật mới, an toàn, hiệu quả với chi phí thấp. Đồng thời, nhằm hoàn thiện và chuyển giao kỹ năng phẫu thuật nội soi cho các bác sĩ người nước ngoài, thời gian qua, BV T.Ư Huế đã mở nhiều lớp tập huấn về kỹ thuật phẫu thuật nội soi đại trực tràng cho các bác sĩ đến từ các bệnh viện Singapore, Nhật Bản, Philippines, Indonesia và Malaysia...
