Quân và dân Việt Bắc phối hợp, chi viện cho chiến dịch Ðiện Biên Phủ

Xe quệt trâu, bò được huy động chuyển vũ khí ra mặt trận. Ảnh tư liệu

Ðể phối hợp tác chiến với chiến trường chính, lực lượng vũ trang (LLVT) Việt Bắc có nhiệm vụ bảo vệ vững chắc khu căn cứ địa của T.Ư Ðảng; thực hiện kế hoạch nghi binh, tăng cường các hoạt động tác chiến trong vùng địch hậu để phân tán chủ lực địch; tiễu phỉ, phá tề, trừ gian, cung cấp sức người, sức của góp phần bảo đảm cho chiến dịch toàn thắng. Trong đó, Trung đoàn 246 và 238 thực hiện nghi binh chiến lược ở trung du, các đơn vị còn lại do Bộ Tư lệnh Liên khu trực tiếp chỉ đạo tiến sâu vào khu vực địch tạm chiếm, cùng lực lượng tại chỗ tăng cường tiêu hao, giam chân địch, uy hiếp phía bắc Tổng hành dinh xâm lược của thực dân Pháp ở Hà Nội.

Tại tỉnh Bắc Giang, ngày 20-11-1953, Trung đội 59 bộ đội địa phương (BÐÐP) tỉnh cùng du kích chặn đánh địch ở Mai Khê, tiêu diệt 20 tên; đến đêm, lại phá vỡ ba phao cầu bắc qua sông Thương, tiêu diệt gọn một tiểu đội lính Âu Phi gác cầu. Tại Dĩnh Kế, ta chặn địch ở ven làng, đánh bật bảy đợt xung phong của địch, tiêu diệt 30 tên. Ðêm 21-11, một đơn vị của tỉnh cùng du kích Ðồng Tiến tập kích ở Cảnh Mỹ và đánh mìn, phá cầu trên đường 17B, phá hủy một xe tăng, hai xe vận tải quân sự, một pháo 75 ly, tiêu diệt 50 lính Âu Phi. Trong trận chống càn ở Ngọc Sơn ngày 22-11, Trung đội 27 BÐBP, cùng du kích xã Tân Dân đánh lui bốn đợt xung phong của một cánh quân địch, có máy bay yểm hộ, tiêu diệt 70 tên...

Tại tỉnh Bắc Ninh, ngày 10-12-1953, Tiểu đoàn 18 của tỉnh phục kích địch trên đường 38, tiêu diệt và bắt sống 14 tên. Ngày 16-12, Tiểu đoàn 18 lại đánh phục kích trên đoạn đường từ Tiêu đi làng Kim Sơn, tiêu diệt 25 tên, bắt sống 20 tên, thu 26 súng các loại. Tháng 2-1954, BÐÐP của tỉnh tập kích vị trí Phù Ninh, Kim Quan Ðông, tiêu diệt và bắt gọn một đại đội địch, thu toàn bộ vũ khí...

Bước sang năm 1954, bộ đội chủ lực, BÐÐP, dân quân du kích tiếp tục vận dụng linh hoạt các hình thức chiến thuật như tập kích, phục kích, đánh quấy rối, tiêu hao, tiêu diệt, đánh cả ban ngày lẫn ban đêm, làm cho tinh thần địch hoang mang, rã rời. Ngày 2-1, Tiểu đoàn Thiên Ðức (Bắc Ninh) và trung đội của huyện Quế Dương phục kích địch trên đường số 18, tiêu diệt 30 tên, bắt sống ba tên. Cuối tháng hai, Ðại đội 435, Tiểu đoàn 187, Trung đoàn 246 phục kích địch ở miếu Thính Nam Ðể, tiêu diệt 10 tên, bắt sống hai tên. Ðầu tháng ba, Tiểu đoàn 181 lại tập kích vị trí Cư An, loại khỏi vòng chiến đấu 70 tên, thu toàn bộ vũ khí, quân trang, quân dụng. Ðêm mồng 3, rạng sáng 4-3, LLVT Gia Lâm cùng bộ đội chủ lực đột nhập sân bay, phá hủy 18 máy bay và một kho xăng... Bên cạnh đó, Liên khu Việt Bắc còn tích cực xây dựng, huấn luyện lực lượng tại chỗ, bổ sung cho chủ lực của Bộ quân số tương đương ba trung đoàn bộ binh, một tiểu đoàn phòng không và một đại đội trợ chiến. Ðồng thời, Liên khu xây dựng một trung đoàn chủ lực và bốn đại đội súng máy phòng không ở Thái Nguyên, Bắc Cạn, Lạng Sơn để bảo vệ vùng tự do và đường giao thông huyết mạch tiếp vận cho Ðiện Biên Phủ.

Với vai trò là hậu phương trực tiếp của mặt trận, Liên khu ủy Việt Bắc đã ra Chỉ thị "Tích cực bảo vệ đường giao thông quốc phòng", động viên quân và dân các địa phương ra sức bảo đảm giao thông, hoàn thành vượt mức kế hoạch vận chuyển chi viện cho tiền tuyến. Liên khu giao những cung đường nội tỉnh cho từng địa phương phụ trách và trực tiếp chỉ đạo mở các tuyến đường trọng điểm. Trong đó, quân và dân Việt Bắc huy động gần 2,4 triệu ngày công lao động để làm mới hơn 1.600 km đường, bắc 214 cầu với chiều dài 2.482 m... Nhân dân các địa phương ven đường còn có sáng kiến, thành lập các tổ bảo vệ, thường xuyên bám mặt đường sửa chữa, khắc phục hư hỏng cầu, đường; cùng bộ đội theo dõi, phát hiện và diệt trừ bọn chỉ điểm, biệt kích. Lực lượng bảo đảm vượt sông không quản ngại hy sinh, gian khổ, ngày đêm bám phà, ngầm, bến, đánh trả máy bay địch, bảo đảm đưa hàng ra mặt trận.

Với khẩu hiệu "Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để chiến thắng", nhân dân các dân tộc Việt Bắc huy động đến mức cao nhất nhân lực, vật lực cho Chiến dịch Ðiện Biên Phủ. Toàn Liên khu có 36.519 lượt người đi dân công hỏa tuyến. Nhiều gia đình cả ba thế hệ cùng ra trận. Các đoàn dân công ngày đêm gồng gánh, dắt ngựa thồ, đẩy xe đạp thồ ra mặt trận. "Ðội quân tay ngai" Việt Bắc được trang bị hơn 6.000 xe đạp, do đồng bào các dân tộc tự nguyện quyên góp tiền mua để làm xe thồ cho mặt trận... Hướng về tiền tuyến, nhân dân các dân tộc Việt Bắc đã huy động 4.680 tấn gạo, 454 tấn thịt, 113 tấn đậu, 800 tấn rau, quả phục vụ Chiến dịch Ðiện Biên Phủ.

PHÁT huy truyền thống quê hương cách mạng, trên chiến trường Ðiện Biên Phủ, cán bộ, chiến sĩ là con em các dân tộc Việt Bắc chiến đấu kiên cường, dũng cảm. Hàng nghìn người con đã ngã xuống. Nhiều tấm gương anh hùng LLVT nhân dân là con em đồng bào các dân tộc Việt Bắc, vẫn sáng mãi trong lòng nhân dân cả nước như: Bế Văn Ðàn, Phùng Văn Khầu... Tính cả chiến cuộc Ðông-Xuân 1953-1954, LLVT Việt Bắc đã đánh 754 trận, diệt 9.765 tên địch, làm bị thương 2.500 tên, bắt sống 2.094 tên; bắn rơi chín máy bay, bắn cháy 41 xe tăng, xe bọc thép, 292 xe quân sự; đánh chìm 13 chiếc ca-nô và sà-lan; phá hủy ba đầu máy xe lửa, 37 toa xe; thu và phá hủy nhiều vũ khí đạn dược của địch; tiêu diệt, gọi hàng hàng nghìn tên phỉ, biệt kích và phá vỡ nhiều tổ chức phản động, phá tan âm mưu hậu chiến của địch...

60 năm đã qua, những công lao to lớn mà quân và dân các dân tộc Việt Bắc đóng góp cho thắng lợi của cuộc kháng chiến trường kỳ nói chung, Chiến dịch Ðiện Biên Phủ nói riêng, vẫn còn nguyên trong ký ức bao người. Phát huy truyền thống quê hương cách mạng, quân và dân Việt Bắc - Quân khu 1 luôn thấm nhuần sâu sắc bài học kinh nghiệm được đúc rút từ thực tế chiến đấu của các thế hệ đi trước và vận dụng một cách sáng tạo trong điều kiện mới, không ngừng phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Ðảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân giao phó, góp phần cùng toàn Ðảng, toàn dân và toàn quân thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Thiếu tướng PHẠM THANH SƠN

Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Quân khu 1