Quyết tâm giành lại lãnh thổ của Ukraine thách thức khả năng hỗ trợ từ phương Tây
Theo các chiến lược gia, điều quan trọng nhất đối với Ukraine để có thể đẩy lùi hoàn toàn lực lượng Nga khỏi lãnh thổ là quân sự. Họ cho rằng những bước tiến của Ukraine trên chiến trường phụ thuộc nhiều vào việc phương Tây tiếp tục hỗ trợ quân sự trị giá hàng tỷ USD cho Kiev.
Ukraine cần gì để giành lại lãnh thổ do Nga kiểm soát?
Việc Ukraine đẩy lùi lực lượng Nga ra khỏi hơn 15% lãnh thổ hiện do Moscow kiểm soát sẽ đòi hỏi một dòng hỗ trợ quân sự lớn hơn, có thể nhiều hơn mức trong khả năng của phương Tây.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói rằng Mỹ sẽ hỗ trợ Ukraine trong việc giành lại lãnh thổ mà Nga đã kiểm soát kể từ khi phát động chiến dịch quân sự đặc biệt hồi cuối tháng 2. Theo Wall Street Journal, điều này cho thấy Washington có thể sẽ không hỗ trợ quân sự cho Kiev trong việc giành lại các khu vực Moscow đã chiếm giữ vào năm 2014, bao gồm cả bán đảo Crimea.
Các quan chức NATO dự đoán cuộc xung đột Nga – Ukraine có thể sẽ kết thúc trên bàn đàm phán. “Nhưng những gì diễn ra trên bàn đàm phán hoàn toàn liên quan đến tình hình trên chiến trường. Bởi vậy, cách tốt nhất để đạt được hòa bình lâu dài và bền vững ở Ukraine là cung cấp hỗ trợ quân sự cho nước này”, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết.
Hỗ trợ quân sự bao gồm các hệ thống phòng không cần thiết để bảo vệ Ukraine khỏi máy bay không người lái và tên lửa Nga đang sử dụng để tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Kiev. Một số quốc gia phương Tây đã cam kết sẽ nhanh chóng cung cấp cho Ukraine nhiều thiết bị hơn.
Hiện tại, Ukraine cần đạn dược, hệ thống vũ khí và huấn luyện nhiều hơn cho quân đội, cũng như viện trợ phi sát thương như thiết bị y tế và áo giáp. Các đồng minh đang cung cấp cho Ukraine tất cả những thứ đó, tuy nhiên, Kiev nói rằng họ cần nhiều hơn nữa để có thể nhanh chóng đạt được thành công trước quân đội Nga.
Khi được hỏi Ukraine cần những gì để giành ưu thế trước lực lượng Nga trên chiến trường, Ngoại trưởng Dmytro Kuleba từ chối cung cấp thông tin chi tiết. “Không thể tính toán chi tiết số lượng vũ khí cần thiết để giành ưu thế trong một cuộc xung đột”.
Các chuyên gia quân sự cho rằng việc đẩy lùi quân đội Nga ra khỏi Ukraine có thể sẽ cần một cuộc tấn công quân sự vượt quá khả năng hiện tại của Kiev. Nhiều binh sĩ của Nga đã có khoảng thời gian dài để củng cố lực lượng ở những vị trí khó tấn công.
Theo giới chức quân sự, việc Ukraine giành lại toàn bộ lãnh thổ do Nga kiểm soát đòi hỏi chiến thuật phối hợp vũ trang, kết hợp sử dụng súng lớn, xe bọc thép, xe chiến đấu bộ binh, tất cả được phối hợp chặt chẽ cùng với sự hỗ trợ của thông tin tình báo.
Trong những tháng gần đây, Ukraine đã có một số lần giành được lợi thế trên chiến trường bằng cách phá hủy các nguồn cung cấp của Nga như đạn dược và nhiên liệu thay vì tấn công trực tiếp vào các vị trí đóng quân.
Ukraine đã giành lại quyền kiểm soát thành phố Kherson và một số khu vực ở Kharkiv bằng cách làm suy yếu khả năng thực hiện một cuộc phản công của các lực lượng Nga.
Tuy nhiên, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley lưu ý rằng Kherson và một số khu vực Kharkiv là một phần rất nhỏ so với lãnh thổ Ukraine mà Nga vẫn kiểm soát.
“Việc đưa quân Nga ra khỏi Ukraine là một nhiệm vụ rất khó khăn. Điều này sẽ không thể xảy ra trong vài tuần tới”, ông Milley nói.
Bài toán khó của phương Tây về hỗ trợ cho Ukraine
Liệu phương Tây có đủ nguồn cung cấp quân sự và sức mạnh chính trị để tiếp tục hỗ trợ cho Ukraine trong cuộc xung đột với Nga hay không là một câu hỏi chưa có lời giải đáp. Theo một số chuyên gia, Tổng thống Vladimir Putin cho rằng sự hỗ trợ của phương Tây dành cho Ukraine sẽ giảm dần trước khi lực lượng của Nga hao mòn.
“Nga biết rằng trọng tâm trong cuộc xung đột này là sự hỗ trợ của phương Tây và họ muốn làm suy yếu điều đó”, cựu Tư lệnh quân đội Mỹ tại châu Âu Ben Hodges nói.
Chi phí ngày càng tăng của việc cung cấp vũ khí và các vật tư khác cho Ukraine đang thu hút sự chú ý. Kể từ khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở nước láng giềng, Mỹ đã cung cấp gần 32 tỷ USD viện trợ cho Ukraine, bao gồm gần 20 tỷ USD vũ khí và hỗ trợ an ninh khác. Các nhà phân tích cho biết, để có thể giúp Ukraine nhanh chóng đẩy lùi lực lượng Nga, khoản viện trợ của phương Tây sẽ phải lớn hơn nhiều.
Giải pháp có thể không trả lại toàn bộ lãnh thổ cho Ukraine để đạt được thỏa thuận hòa bình đã vấp phải sự chỉ trích từ những người ủng hộ Kiev. Theo một số nhà phân tích, việc buộc Ukraine đàm phán một thỏa thuận với Nga trong khi không giúp Kiev đạt được chiến thắng và để xung đột kéo dài có thể sẽ gây tốn kém hơn.
Nếu cuộc xung đột hiện tại trở thành một cuộc xung đột đóng băng, với việc giao tranh vẫn tiếp diễn ở một số khu vực, Ukraine sẽ phải đối mặt với nền kinh tế không thể phục hồi, cuộc khủng hoảng nhân đạo mới và tiếp tục cần sự hỗ trợ tài chính quốc tế. Ukraine hiện yêu cầu hỗ trợ phi quân sự khoảng 5 tỷ USD mỗi tháng để duy trì hoạt động của chính quyền nhà nước và các dịch vụ quan trọng.
“Một giải pháp sớm và nhanh chóng cho Ukraine có thể rất tốn kém đối với phương Tây”, Thomas Kleine-Brockhoff, thành viên Quỹ German Marshall, người đã phân tích gói phục hồi kinh tế cho Ukraine, nói.
Một số đồng minh của Ukraine cho rằng điều cần thiết để giúp nước này giành lại lãnh thổ từ Nga là hỗ trợ vũ khí nhiều hơn.
“Chúng ta phải thúc đẩy ý tưởng gửi xe tăng chiến đấu chủ lực tới Ukraine”, Ngoại trưởng Litva Gabrielius Landsbergis nói, đồng thời lưu ý rằng nếu không đạt được quyết định nào về việc tăng cường cung cấp vũ khí cho Ukraine, thì “những gì chúng ta có thể thấy là Ukraine đang gặp khó khăn”./.