Sau tuổi 50, nguy cơ đột quỵ cao gấp đôi do mỡ máu tăng cao

Chế độ dinh dưỡng không hợp lý khiến người trên 50 tuổi dễ bị bệnh mỡ máu. Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đột quỵ.

Theo thống kê của Hội Phòng chống Tai biến mạch máu não Việt Nam, mỗi năm ở nước ta có 200.000 ca đột quỵ não, một nửa trong số đó không qua khỏi hoặc bị tàn phế suốt đời, số còn lại sức khỏe suy giảm, nguy cơ tái đột quỵ cao. Độ tuổi người bị đột quỵ ngày càng trẻ hóa, đa phần là nam giới tuổi 50 trở lên, trong đó nguyên nhân gây ra đột quỵ đa phần (hơn 50%) là do mỡ máu tăng cao.

Còn theo thống kê của Viện Dinh dưỡng Việt Nam, có tới 29% số người trưởng thành bị mỡ máu tăng cao, trong đó 44,3% sống ở thành thị, nghĩa là cứ trong ba người thì có một người mắc phải căn bệnh này.

Mỡ máu tăng cao gây ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe ở người sau tuổi 50 (ảnh minh họa)

Mỡ máu tăng cao dễ gây đột quỵ

Mỡ máu tăng cao hay còn gọi là máu nhiễm mỡ, rối loạn lipid máu thường diễn biến âm thầm với những triệu chứng không rõ ràng. Thông qua các xét nghiệm, người bệnh được chẩn đoán mỡ máu khi các chỉ số về cholesterol, triglycerid, lipoprotein, apoprotein, axit béo tự do và phospholipide tăng quá mức quy định, trong đó đáng chú ý nhất là cholesterol và triglycerid.

Cholesterol chủ yếu do gan tạo ra từ các chất béo bão hòa. Có hai loại cholesterol xấu, đó là LDL-C và VLDL-C, chúng có khả năng làm xơ vữa động mạch, nhất là động mạch vành tim và động mạch não dẫn đến tăng huyết áp, đột quỵ não, nhồi máu cơ tim.

Trong khi đó, triglycerid được tạo ra khi các axit béo sau khi hấp thu qua gan, được gan chuyển hóa thành cholesterol, lượng axit béo tự do không được gan chuyển hóa sẽ dư thừa và trở thành triglycerid. Khi triglycerid tăng, ngoài việc làm xơ vữa động mạch, chúng còn có khả năng làm gan bị nhiễm mỡ.

Cục máu đông và mảng xơ vữa chính là nguyên nhân gây ra đột quỵ.

Đột quỵ não được ví như một cơn đau não, xảy ra khi lưu lượng máu đến một vùng não bị gián đoạn. Mỡ máu cao chính là nguyên nhân gây gián đoạn việc máu lên não. Bởi khi lượng mỡ trong máu cao sẽ làm cản trở sự lưu thông của dòng máu trong các thành mạch, lâu dần các hạt mỡ bám lên thành mạch và hình thành các mảng xơ vữa làm hẹp lòng động mạch. Cho đến khi các mảng xơ vữa rơi xuống lòng mạch sẽ tạo thành các cục máu đông di chuyển khắp cơ thể. Các cục máu đông và mảng xơ vữa này di chuyển và tắc ở não chính là nguyên nhân gây ra đột quỵ.

Ngăn ngừa mỡ máu, phòng chống đột quỵ

Mỡ máu tăng cao chủ yếu do chế độ dinh dưỡng hằng ngày không hợp lý. Người 50 tuổi trở lên cần đều đặn khám sức khỏe mỗi năm để kiểm soát nồng độ cholesterol trong máu, tham vấn chế độ dinh dưỡng do các chuyên gia khuyến cáo khi được chẩn đoán mỡ máu tăng cao.

Chế độ dinh dưỡng được khuyến cáo bao gồm hạn chế ăn các loại thức ăn có chứa các chất béo và cholesterol, như bơ, sữa toàn phần, thịt xông khói, dầu dừa, dầu quả cây cọ, các phủ tạng động vật, lòng động vật, da (gà, vịt, ngỗng), các loại thịt đỏ (trâu, bò…), tôm; hạn chế dùng các loại thực phẩm chiên rán; hạn chế hoặc bỏ hẳn rượu bia. Ngoài ra, cần kết hợp vận động cơ thể thường xuyên giúp tiêu hao lượng mỡ dư thừa trong cơ thể.

Với những người đã bị mỡ máu cao phải thường xuyên sử dụng các loại thuốc tây để giảm mỡ máu có thể dễ gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn, như tăng men gan, tiêu cơ vân cấp, suy thận, tăng nguy cơ mắc tiểu đường… Do đó, cần tăng cường “vũ khí” bảo vệ cơ thể với loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe là “khắc tinh” của mỡ máu.