Sự sụp đổ của Ngân hàng Thung lũng Silicon sẽ buộc các ngân hàng trung ương ngừng tăng lãi suất

Các nhà kinh tế nói rằng, sự sụp đổ của Ngân hàng Thung lũng Silicon có thể sẽ buộc các ngân hàng phải hành động thận trọng hơn khi phát hành các khoản vay mới. Ảnh: Reuters

Xác suất tăng lãi suất là rất thấp

Các nhà kinh tế cho biết, các ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới có thể buộc phải ngừng tăng lãi suất sau cuộc khủng hoảng Ngân hàng Thung lũng Silicon, trong bối cảnh các dấu hiệu căng thẳng tài chính ngày càng tăng liên quan đến chi phí đi vay tăng nhanh chóng trong năm qua.

Các nhà phân tích cho biết, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể sẽ tạm dừng tăng thêm lãi suất theo quyết định của mình vào tuần tới, khi cuộc khủng hoảng tại công ty cho vay công nghệ có trụ sở tại California lan rộng khắp thị trường tài chính toàn cầu.

"Người Mỹ có thể tin tưởng rằng hệ thống ngân hàng an toàn" - Tổng thống Joe Biden nói trong một tuyên bố từ Nhà Trắng. "Tiền gửi của bạn an toàn... chúng tôi sẽ không dừng lại ở đây, chúng tôi sẽ làm bất cứ điều gì cần thiết".

Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng các bước tiếp theo có thể được yêu cầu để củng cố niềm tin mong manh vào hệ thống ngân hàng bất chấp kế hoạch hỗ trợ được Fed đưa ra vào tối Chủ nhật để chính phủ bảo hiểm cho tiền của người gửi tiền Mỹ.

Bill Ackman, nhà đầu tư quỹ phòng hộ ở Phố Wall đã ca ngợi các bước được thực hiện để khôi phục niềm tin, mặc dù ông cảnh báo rằng nhiều ngân hàng vẫn có thể sẽ phá sản.

Trong bối cảnh lo ngại về sự lây lan lan rộng trong ngành ngân hàng toàn cầu, kỳ vọng của thị trường tài chính về việc tăng thêm lãi suất từ Ngân hàng Trung ương Anh và Ngân hàng Trung ương châu Âu cũng đã giảm bớt vào thứ Hai (13/3).

Goldman Sachs cho biết, Fed có thể sẽ giữ lãi suất ở mức hiện tại từ 4,5% đến 4,75%, khác với kỳ vọng một mức điều chỉnh cao hơn trong bối cảnh lạm phát vẫn chưa hạ nhiệt và nền kinh tế vẫn phát triển nóng.

"Trước sự căng thẳng trong hệ thống ngân hàng, chúng tôi không còn mong đợi FOMC (Ủy ban Thị trường mở liên bang) sẽ tăng lãi suất tại cuộc họp tiếp theo vào ngày 22 tháng 3, so với kỳ vọng trước đây của chúng tôi về việc tăng 25 điểm cơ bản" - các nhà phân tích tại Fed đã viết trong một thông báo gửi khách hàng.

Họ cho biết ngân hàng trung ương Mỹ có thể vẫn sẽ tăng lãi suất 0,25 điểm phần trăm vào tháng 5, tháng 6 và tháng 7 khi họ tìm cách chống lại mức lạm phát cao, trước khi đưa mức lãi suất từ 5,25% đến 5,5%. "Mặc dù chúng tôi thấy sự không chắc chắn nào về triển vọng tiếp theo" - đại diện từ Fed cho biết thêm.

Gần đây nhất là tuần trước, trước khi SVB thất bại, dự kiến sẽ có mức tăng lãi suất 0,5 điểm phần trăm trên thị trường tài chính, sau khi chủ tịch Fed, Jerome Powell, cảnh báo rằng sẽ cần tăng thêm để hạ nhiệt lạm phát.

Ngân hàng Anh đã được các nhà giao dịch trên thị trường tài chính đưa ra xác suất gần như 100% về việc tăng lãi suất 0,25 điểm phần trăm tại cuộc họp tiếp theo vào ngày 23/3. Tuy nhiên, điều đó đã giảm trở lại 71% cơ hội khi các nhà giao dịch tại London đánh giá hậu quả sự thất bại của SVB.

SVB buộc các ngân hàng phải hành động thận trọng hơn

Các nhà kinh tế cho biết, những lo ngại về ổn định tài chính sau sự sụp đổ của SVB có thể sẽ buộc các ngân hàng phải hành động thận trọng hơn khi cấp các khoản vay - thực tế là làm một số công việc giống như chi phí đi vay cao hơn. Tuy nhiên, họ cũng cho biết sự thất bại của SVB cho thấy những tác động chậm trễ từ chu kỳ tăng lãi suất mạnh nhất trong nhiều thập kỷ đã qua.

John Briggs, người đứng đầu chiến lược kinh tế và thị trường toàn cầu tại NatWest cho biết: “Fed đang bắt đầu phá vỡ mọi thứ”. Ông cũng kỳ vọng Fed sẽ hướng tới mức tăng 25 điểm cơ bản thay vì 50 điểm cơ bản như dự kiến trước đây.

Briggs nói: “Nếu việc thắt chặt cho đến nay đang bắt đầu phá vỡ mọi thứ, thì Fed có thể không muốn tăng thêm nữa”.

Cổ phiếu của các ngân hàng Mỹ và châu Âu bị bán tháo mạnh trong bối cảnh khủng hoảng niềm tin của thị trường toàn cầu đối với sức khỏe của hệ thống tài chính.

Sự sụp đổ của SVB xảy ra sau khi ngân hàng đầu tư mạnh vào trái phiếu chính phủ Mỹ hai năm trước, vào thời điểm ngân hàng có mức tiền gửi lành mạnh tập trung vào lĩnh vực công nghệ và các nhà đầu tư mạo hiểm. Với việc giá trái phiếu chính phủ Mỹ giảm khi Fed tăng lãi suất, giá trị các khoản đầu tư của ngân hàng này giảm xuống, phải đối mặt với nhu cầu ngày càng tăng để trả lại tiền mặt cho người gửi tiền khi lĩnh vực công nghệ chịu áp lực.

Vào sáng hôm qua 13/3, có thông báo rằng HSBC sẽ mua các hoạt động tại Vương quốc Anh của SVB với giá 1 bảng Anh, sau một ngày cuối tuần đàm phán khẩn cấp giữa chính phủ Vương quốc Anh, Ngân hàng Trung ương Anh và những nhà đầu tư tiềm năng.

“Họ rất dễ tiếp xúc với những quỹ đầu tư công nghệ mạo hiểm, những người đã chứng kiến việc đốt tiền mặt khi bong bóng công nghệ bùng nổ, trong khi trước đó họ đã chất đầy bảng cân đối kế toán của mình với các giao dịch tích cực chuyển sang trái phiếu khi tiền gửi tăng vọt trong thời kỳ bùng nổ công nghệ và môi trường lãi suất cực thấp vào khoảng năm 2021” - các nhà phân tích tại Deutsche Bank đã cho biết trong thông báo gửi khách hàng.

Gợi ý rằng “một cái gì đó luôn luôn bị phá vỡ khi Fed tăng lãi suất”, Deutsche Bank cho biết 3 yếu tố đã ảnh hưởng đến ngân hàng: Yêu cầu về tiền mặt của các công ty công nghệ, lãi suất tiền gửi được cung cấp cao hơn SVB có thể cung cấp ở những nơi khác khi lãi suất tăng và cuối cùng là “lo sợ” về sự ổn định của SVB sau khi bán khoảng 21 tỷ đô la danh mục đầu tư trái phiếu của mình với mức lỗ nặng vào tuần trước. “Cuối cùng, chúng tôi đã chứng kiến một vụ sụp đổ ngân hàng không thể đảo ngược”.

Chứng khoán toàn cầu lao dốc

Thị trường tài chính toàn cầu đã chịu áp lực nghiêm trọng sau sự sụp đổ của Ngân hàng Thung lũng Silicon, mặc dù các chính phủ ở cả hai bờ Đại Tây Dương đã thực hiện các biện pháp phi thường để duy trì niềm tin vào hệ thống ngân hàng.

Vào một ngày gợi lên những ký ức về cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tìm cách khôi phục lại sự bình tĩnh bằng cách khẳng định hệ thống ngân hàng Mỹ vẫn an toàn, trong khi HSBC bắt đầu các bước để mua chi nhánh của SVB tại Anh sau một thỏa thuận do chính phủ Anh và Ngân hàng trung ương Anh làm trung gian.

Tuy nhiên, cổ phiếu của các ngân hàng Mỹ và châu Âu bị bán tháo mạnh trong bối cảnh khủng hoảng niềm tin của thị trường toàn cầu đối với sức khỏe của hệ thống tài chính. Giá trái phiếu chính phủ tăng vọt khi các nhà đầu tư đổ xô tìm kiếm các tài sản trú ẩn an toàn, trong khi các nhà kinh tế cho rằng tình trạng bất ổn trên thị trường toàn cầu có thể buộc các ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới ngừng tăng lãi suất.

Cổ phiếu của các công ty cho vay khu vực ở Mỹ rơi vào tình trạng khó khăn, dẫn đầu là sự sụt giảm hơn 60% giá trị của Ngân hàng First Republic có trụ sở tại California và mức giảm hai con số tương tự đối với các công ty cho vay bao gồm Western Alliance Bancorp và PacWest Bancorp trong bối cảnh đầu cơ điên cuồng vì sự lây lan rủi ro.

Chỉ số ngân hàng KBW, bao gồm các ngân hàng lớn nhất của Mỹ, đã giảm hơn 10%, ngay cả khi chỉ số S&P 500 chuẩn của Mỹ và chỉ số công nghiệp trung bình Dow Jones tăng khoảng 0,5%.

Tại London, cổ phiếu của các ngân hàng lớn nhất Vương quốc Anh đã sụt giảm, với Barclays và Standard Chartered giảm hơn 6%. Các thị trường trên khắp châu Âu đã bán tháo mạnh, khi FTSE 100 giảm 2,5% trong đợt giảm một ngày lớn nhất kể từ mùa hè năm ngoái.

Nó xảy ra khi chính phủ Anh vội vã đạt được thỏa thuận vào phút cuối để HSBC mua các hoạt động tại Vương quốc Anh của SVB, nhằm cứu hàng nghìn công ty khởi nghiệp và nhà đầu tư công nghệ của Anh khỏi thua lỗ sau vụ thất bại lớn nhất của ngân hàng kể từ năm 2008.

Việc tiếp quản sẽ ghi đè lên quyết định ban đầu của Ngân hàng trung ương Anh về việc đưa SVB Anh vào tình trạng mất khả năng thanh toán, sau khi người cho vay ban đầu gây ra bởi những lo ngại về sự thiếu hụt hàng tỷ bảng cân đối kế toán của công ty mẹ ở Mỹ.

Hoàng Lê (Theo The Guardian)