Sáng 28/7, nghi lễ thông quan hàng hóa qua cặp cửa khẩu Na Hình, Việt Nam - Kéo Ái, Trung Quốc được diễn ra trong không khí phấn khởi của các cấp các ngành và doanh nghiệp, nhân dân hai nước.
Câu chuyện nông sản bị ùn ứ nông sản tại các cửa khẩu không phải là mới, nhưng lại liên tục xảy ra và gây nhiều hậu quả cho cả người nông dân và các thương lái. Mới đây nhất, những ngày cuối tháng 5, đầu tháng 6, tình trạng ùn ứ các xe nông sản chờ thông quan tại các cửa khẩu sang Trung Quốc lại tiếp diễn. Lần này là sầu riêng, mặt hàng mới được xuất khẩu (XK) chính ngạch sang Trung Quốc từ cuối tháng 12/2022.
Nhằm triển khai các biện pháp cấp bách giảm ùn ứ và thúc đẩy xuất khẩu nông sản tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc theo tinh thần chỉ đạo chủ Thủ tướng Chính phủ trong Công điện số 492/CĐ-TTg ngày 31/5/2023, tỉnh Lạng Sơn đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để nâng cao năng lực thông quan, thúc đẩy xuất khẩu nông sản tại các cửa khẩu trên địa bàn.
Dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5, tại các cửa khẩu Lạng Sơn diễn ra hanh thông, sôi động với hàng trăm nghìn tấn nông sản được xuất bán sang Trung Quốc.
Từ ngày 28/4-1/5, lưu lượng khách xuất nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị tăng đột biến với hàng nghìn lượt khách được giải quyết thủ tục, do nhu cầu thăm thân và du lịch của hành khách hai nước.
Theo dự báo của Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn, các địa phương trong nước sắp bước vào vụ thu hoạch nhiều loại nông sản, hoa quả tươi. Do vậy tình trạng hàng nông sản xuất khẩu qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn sẽ gia tăng.
Thời gian qua, lượng xe ô tô chở hàng hóa xuất, nhập khẩu (XNK) qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh tăng cao dẫn đến tình trạng ùn ứ. Đến thời điểm hiện tại, tình trạng trên đã cơ bản được giải quyết. Để có được kết quả đó, các lực lượng chức năng tại cửa khẩu và các cơ quan liên quan đã triển khai đồng bộ các giải pháp tăng năng lực thông quan.
Sáng 8/1, tại các cửa khẩu Lạng Sơn diễn ra sôi nổi các hoạt động xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu qua lại biên giới Việt- Trung, báo hiệu tích cực vào một năm mới hanh thông, phấn khởi.
Khu vực cửa khẩu Tân Thanh - Lạng Sơn những ngày cuối tháng 8, hoạt động thông quan hàng hóa vẫn diễn ra bình thường, khu vực cửa khẩu được thực hiện và kiểm soát nghiêm ngặt trong công tác phòng, chống dịch. Theo đó, lượng người trong khu vực cũng giảm đi, cùng với đó, buôn lậu trên tuyến này cũng đã giảm nhiệt.
Những diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 thời gian qua đã gây khó khăn cho hoạt động xuất khẩu nông sản của các doanh nghiệp, nhất là mặt hàng hoa quả tươi qua các cửa khẩu của tỉnh. Trước thực tế đó, Hải quan Lạng Sơn đã triển khai một số giải pháp để hỗ trợ tối đa cho hoạt động xuất khẩu nông sản.
Tổng số thu thuế từ hoạt động xuất, nhập khẩu (XNK) hàng hóa qua các cửa khẩu của tỉnh trong 3 tháng đầu năm 2022 được gần 1.600 tỷ đồng, giảm gần 10% so với cùng kỳ năm 2021. Đặc biệt, trong tháng 2 và 3/2022, số thu thuế XNK giảm mạnh.
Ước tính phải mất từ 10-15 ngày lực lượng chức năng mới giải phóng hết số hàng này, hiện một vài lái xe chọn phương án vào thành phố Lạng Sơn để chờ đến ngày được thông quan.
Trò chuyện với phóng viên Tiền Phong ông Bế Thái Hưng, Phó Chi cục Hải quan Tân Thanh cho biết, theo thông lệ, hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa tập trung và diễn biến phức tạp vào cuối năm. Hoạt động này đã trở nên nóng hơn bao giờ hết với nhiều âm mưu, thủ đoạn tinh vi, khó lường và đã phát sinh các hành vi chống đối, cản trở công tác đấu tranh, bắt giữ hàng hóa xuất nhập lậu.
Thỉnh thoảng bên phía Trung Quốc đột ngột thông báo có 'lỗi kỹ thuật', rồi tạm đóng cửa khẩu, lúc thì nửa buổi, vài tiếng, khi thì 2-3 ngày liền.
Từ cuối tháng 11/2021 đến thời điểm này, lượng phương tiện chở hàng xuất khẩu lên các cửa khẩu của tỉnh tăng gấp 2 đến 3 lần so với thời điểm trước, trong khi đó, lượng phương tiện được thông quan trong ngày lại giảm. Nhằm 'khơi thông' hàng xuất khẩu, đồng thời nhanh chóng giải phóng lượng phương tiện ùn ứ tại các cửa khẩu, các cơ quan liên quan và các lực lượng tại cửa khẩu đang nỗ lực triển khai đồng bộ các giải pháp.
Tính đến sáng 13/12, tại cửa khẩu Tân Thanh, Hữu Nghị và Chi Ma (Lạng Sơn) còn tồn hơn 4.000 xe hàng hóa. Mặc dù cửa khẩu Chi Ma - Ái Điểm đã nhiều ngày nay không diễn ra hoạt động XNK hàng hóa nhưng lượng xe từ các tỉnh, thành vẫn tiếp tục đổ dồn về Lạng Sơn.
Cứ 'đến hẹn lại lên', vào những ngày cuối năm, tình trạng ùn ứ hàng nông sản xuất khẩu lại tái diễn ở khu vực biên giới phía Bắc. Năm nay, thêm việc bùng phát dịch Covid-19, phía Trung Quốc thông quan càng chậm hơn. Để xử lý, hỗ trợ doanh nghiệp, thương lái, lực lượng hải quan khu vực này đang dốc sức triển khai nhiều giải pháp tổng lực.
Bên cạnh mở cửa khẩu muộn, kiểm soát chặt công tác phòng, chống dịch, thi thoảng mạng của phía Trung Quốc trục trặc dẫn đến lượng xe được thông quan qua biên giới giảm.