Bảo tàng sinh thái đã phát triển mạnh mẽ trên thế giới, nhưng tại Việt Nam, loại hình này còn mới mẻ, trong khi dự thảo Luật Di sản Văn hóa (sửa đổi) chưa đề cập đến lĩnh vực này. Bởi vậy, nhiều ý kiến cho rằng, cần có quy định rõ về bảo tàng sinh thái để các địa phương có cơ sở thực hiện và đảm bảo quyền lợi cho người dân tham gia phát triển mô hình bảo tàng này.
Nghề đan lát ở xã Nghĩa Đô (huyện Bảo Yên) đã có từ lâu đời và đặc biệt chỉ do phụ nữ đảm nhận. Với đôi tay khéo léo và tài hoa, các bà, các mẹ và các cô gái Tày ở Nghĩa Đô có thể đan hầu hết vật dụng để phục vụ cuộc sống sinh hoạt trong gia đình.
Ngày 27/4, huyện Bảo Yên long trọng tổ chức khai mạc chuỗi các hoạt động kích cầu du lịch tại Điểm du lịch cộng đồng Nghĩa Đô với chủ đề 'Sắc vàng bên dòng Nặm Luông lần thứ hai năm 2024' gồm nhiều sự kiện hấp dẫn.
Với chủ đề 'Đoàn kết - kỷ cương - sáng tạo - hành động - phát triển', phong trào thi đua thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn và bảo đảm quốc phòng - an ninh đã được triển khai ở khắp các cơ quan, đơn vị, địa phương, từ đó nhân rộng những tấm gương người tốt, việc tốt, tập thể điển hình tiên tiến. Tại Hội nghị triển khai công tác thi đua - khen thưởng năm 2024, các đại biểu đã tham luận, chia sẻ những kinh nghiệm hay, cách làm hiệu quả tạo nên thành công.
Không chỉ bảo tồn nguyên vẹn giá trị văn hóa bản địa trong cộng đồng các tộc người, mà còn góp phần tôn vinh các giá trị văn hóa ấy trong đời sống hiện đại, nhất là phát huy giá trị văn hóa để phát triển du lịch cộng đồng - đó là mong muốn của đồng bào Tày ở điểm du lịch cộng đồng xã Nghĩa Đô (huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai).
Lào Cai là vùng đất có 25 thành phần dân tộc thiểu số cùng sinh sống đã tạo nên bức tranh văn hóa đa sắc màu nơi biên cương của Tổ quốc. Sự phong phú, đa dạng về bản sắc văn hóa, phong tục tập quán, tín ngưỡng và trang phục truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số ở Lào Cai đã tạo nên nét độc đáo trong đời sống tinh thần của chính người dân địa phương, từ đó, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị truyền thống để phát triển du lịch.
Văn hóa ẩm thực của đồng bào Tày có bề dày truyền thống, đa dạng, phong phú, với nhiều món ăn, thức uống độc đáo và thú vị đã tạo nên một bức tranh văn hóa ẩm thực đa sắc màu. Nhiều món ăn không đơn thuần là ẩm thực, mà còn là bài thuốc quý.
Văn hóa ẩm thực của đồng bào Tày có bề dày truyền thống, đa dạng, phong phú, với nhiều món ăn, thức uống độc đáo và thú vị đã tạo nên một bức tranh văn hóa ẩm thực đa sắc màu. Nhiều món ăn không đơn thuần là ẩm thực, mà còn là bài thuốc quý.
Bài 3: Từ bản Tày đến ngôi làng du lịch ASEAN
Ngày 27/8, tại xã Nghĩa Đô, UBND huyện Bảo Yên phối hợp với Tỉnh đoàn Lào Cai tổ chức Giải chạy Marathon 'Nghĩa Đô Xanh' lần thứ 2, năm 2023.
Người Tày cũng như các dân tộc thiểu số khác sinh sống ở Lào Cai đều có những nghi lễ truyền thống trong các dịp lễ, tết cổ truyền của dân tộc. Ngoài tết Nguyên đán, người Tày còn có Tết tháng Ba - thanh minh, Tết tháng Năm - đoan ngọ, Tết tháng Bảy - Rằm tháng Bảy, Tết cơm mới - tháng 9 âm lịch. Tết tháng Năm, theo tiếng Tày gọi là 'chiêng bươn hả' - trùng với ngày Tết đoan ngọ (còn gọi là tục giết sâu bọ) diễn ra vào 5/5 âm lịch.
Cách thành phố Lào Cai khoảng hơn 70km, huyện miền núi Bảo Yên hội tụ đầy đủ tiềm năng để phát triển du lịch tâm linh. Đến với Bảo Yên, du khách như lạc vào không gian Tây Bắc thu nhỏ với những nét đẹp văn hóa bản địa lâu đời và cảnh đẹp tự nhiên của vùng núi, của suối, của cảnh sắc thiên nhiên. Có du lịch sinh thái, có du lịch tâm linh, du lịch lễ hội và ẩm thực. Nhờ sự phong phú này, khi du khách đến đây sẽ có nhiều trải nghiệm thú vị bởi vẻ đẹp rất riêng, chỉ vùng đất này mới có.
Sau 3 ngày diễn ra, chuỗi hoạt động kích cầu du lịch tại điểm du lịch cộng đồng Nghĩa Đô với chủ đề 'Sắc vàng bên dòng Nặm Luông' đã thành công tốt đẹp, thu hút hơn 20.000 lượt du khách.
Vào dịp tết Nguyên đán, tết tháng Bảy, người Tày Nghĩa Đô gói các loại bánh đặc sản dâng cúng tổ tiên, thần linh, tổ Then, cầu cho người yên, vật thịnh, vật nuôi, cây trồng phát triển, thể hiện ước muốn về cuộc sống hưng thịnh, đạo hiếu uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ người trồng cây.
Người Tày Nghĩa Đô (Bảo Yên) coi việc xin Thần lửa, Thần nước vào đêm giao thừa là rất quan trọng. Với quan niệm một năm đã qua dù chưa đạt được những điều như mong muốn, bước sang năm mới phải là năm thật sự tốt đẹp, hoàn hảo hơn. Để có được những điều đó, người Tày tin rằng Thần lửa, Thần nước là hai vị thần trực tiếp ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày của mỗi gia đình người Tày ở Nghĩa Đô.
Sáng 1/10, tại xã Nghĩa Đô (Bảo Yên) đã diễn ra Giải chạy bộ 'Nghĩa Đô Xanh' Half-Marathon năm 2022.
Trong hành trình khám phá vẻ đẹp Nghĩa Đô (Bảo Yên), vào mùa nào cũng vậy, du khách sẽ có cơ hội được thưởng thức món bánh chuối dẻo thơm, ngọt ngào mà khó quên. Cây chuối được đồng bào Tày vùng Nghĩa Đô trồng nhiều trong vườn nhà, sườn đồi và cũng mọc tự nhiên trên những đỉnh núi cao ngất. Đây là nguyên liệu chính để làm món bánh chuối.
Bảo Yên có nhiều tiềm năng, thế mạnh để phát triển du lịch tâm linh và du lịch cộng đồng, thể hiện ở bề dày văn hóa với truyền thống, tôn giáo, tín ngưỡng.
Đan lát là nghề thủ công truyền thống của người Tày ở Nghĩa Đô (Bảo Yên). Từ nguyên liệu sẵn có từ tự nhiên: Giang, nứa, cọ, mây, vầu, người Tày đã tạo ra nhiều vật dụng thiết yếu trong gia đình. Sản phẩm là những vật dụng quen thuộc: Rổ, rá, giỏ, mẹt, khóp đựng xôi và một số đồ dùng không thể thiếu trong nghi lễ ăn hỏi, lễ cưới, lễ thôi nôi, lễ tang. Kỹ thuật đan lát của người Tày thể hiện sự công phu, khéo léo của đôi tay, tính thẩm mỹ và trí tưởng tượng phong phú.
Về xã Nghĩa Đô (Bảo Yên), du khách sẽ thấy thấp thoáng dưới tán cọ là những nếp nhà sàn truyền thống vững chãi và cổ kính của đồng bào Tày. Nhìn từ xa, ngôi nhà sàn của người Tày như cây nấm khổng lồ, khiến cho bản làng Tày toát lên vẻ đẹp rất riêng, hòa hợp với thiên nhiên và môi trường xung quanh.
Vừa mang ý nghĩa bảo tồn di sản văn hóa nghề truyền thống, vừa phát huy giá trị kinh tế nông nghiệp, du lịch, nhiều địa phương tại Lào Cai đã từng bước khôi phục và phát triển nghề làm cốm truyền thống. Nguyễn Thành Sinh, Nguyễn Việt Hà,
Mỗi độ thu sang, khi những hạt lúa nếp tròn mẩy căng sữa, chờ ngày chín, cũng là lúc các bản làng của đồng bào Tày ở Nghĩa Đô nhộn nhịp vào mùa làm cốm.
Từ lâu đời, người Tày sống quần cư tại các thôn, bản hoặc ở xen lẫn với các dân tộc khác trên khắp các huyện, thị xã, thành phố của tỉnh… Những bản Tày thường nằm ven đô, ít nhiều chịu ảnh hưởng bởi nhịp sống đô thị, song, các hộ dân ở các thôn, bản, khu dân cư vẫn giữ được nhiều nét văn hóa đặc sắc của dân tộc, nổi bật là các nghi lễ và món ăn truyền thống.
Sáng 3/8, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh phối hợp với UBND huyện Bảo Yên tổ chức thẩm định điều kiện công nhận điểm du lịch cộng đồng xã Nghĩa Đô.
Với cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, nền văn hóa đậm đà bản sắc, từ lâu Nghĩa Đô được coi là điểm hội tụ các điều kiện thuận lợi phát triển du lịch cộng đồng và huyện Bảo Yên đang tập trung nguồn lực để 'đánh thức' du lịch nơi đây.
Người Tày ở bên dòng Nậm Luông từ xưa đã quan niệm, trong các ngày hội vui năm mới phải ra sân chơi được ít nhất là một lần thì năm mới ấy, người đó mới khỏe mạnh. Vì thế, ngày mùng Một Tết ông chủ quản nhà, ngày mùng Hai Tết bà chủ quản gia, còn thì ra bãi vui chơi của bản, của thôn. Năm nào cũng vậy, đến hẹn lại lên, khi sắc đào bung nở, nhà nhà thơm hương nếp mới cũng là lúc vùng người Tày ở Nậm Luông (xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên) mở hội xuân, mọi người náo nức du xuân và cùng nhau tham gia các trò vui hấp dẫn, sôi nổi của cả cộng đồng trong những ngày đầu năm mới.