Với vùng đất đầu nguồn chín nhánh Cửu Long, mùa nước nổi là sự tuần hoàn của đất trời, là người bạn 'thâm niên' đi cùng bao thế hệ người dân châu thổ. Dù hiện nay có phần 'đổi tính' nhưng mùa nước nổi vẫn là nguồn sống của dân câu lưới, vẫn mang trong mình nét đẹp chân chất pha chút mộng mơ, hoài niệm của miền Tây.
Nhịp sống sôi động của mùa nước nổi không chỉ được tìm thấy ở không khí đánh bắt thủy sản ngoài đồng, mà còn rộn ràng ở các khu chợ, dọc đường, bến sông… với cảnh mua bán xôm tụ. Về cuối mùa lũ, các mặt hàng đều rẻ hơn, người dân tranh thủ mua về chế biến các món ăn đặc sắc cho gia đình.
Chiếc vỏ lãi nổ máy chan chát, lướt nhanh trên mặt nước đưa chúng tôi trải nghiệm đánh bắt cá, tôm trên đồng lũ. Khung cảnh khai thác sản vật thật nhộn nhịp, tạo nên bức tranh đa sắc trong mùa nước nổi.
Những ngày này, dạo quanh chợ quê ở An Giang, đã bắt đầu thấy cá linh non được bày bán. Món ngon dân dã đầu mùa lũ này bao giờ cũng khiến người ta phải nhớ, bởi hương vị đậm đà qua bàn tay khéo léo của các mẹ, các chị trong gian bếp.
Đầu mùa lũ, dòng kênh Tha La (nơi giáp ranh giữa TX. Tịnh Biên và TP. Châu Đốc) dần chuyển sang màu của phù sa. Tuy nhiên, những cánh đồng xả lũ vẫn còn xanh gốc rạ, bởi con nước chưa 'nhảy khỏi bờ'. Lúc này, người theo nghề cất vó bắt tay vào mùa khai thác cá.
Được xem là nghề hạ bạc nên đời sống của dân câu lưới chẳng mấy khi khấm khá. Tuy nhiên, họ vẫn lặn lội ngày đêm để có được chén cơm ngon, manh áo ấm cho gia đình. Vì thế, cái Tết của họ dù có đơn sơ nhưng cũng ấm áp, nhẹ nhàng và phảng phất chút gì rất riêng của nghề sông nước.
Những ngày cuối năm, cánh đồng dọc tuyến biên giới Tây Nam xanh mướt như một tấm thảm nhung. Lúa đông xuân bắt đầu mơn mởn trải dài bất tận của vùng châu thổ ngàn héc-ta. Nhìn cảnh này, đâu ai biết rằng trước đó không lâu là cả một vùng mênh mông biển nước. Trong câu chuyện 'ăn Tết', người dân vùng biên luôn miệng nhắc đến nỗ lực của những người lính quân hàm xanh.
Ngoài tổ chức vận chuyển hàng lậu vào ban đêm để làm khó lực lượng chức năng, các đối tượng buôn lậu còn thủ sẵn vũ khí chống trả khi bị phát hiện, truy đuổi
Tháng 8 (âm lịch), nước lũ vẫn chưa 'nhảy khỏi bờ' khiến cho những người theo nghề câu lưới nơm nớp nỗi lo thất thu với mùa cá lớn nhất trong năm. Hiện giờ, họ chỉ còn biết 'ngóng lũ' từng ngày!
Dù nước lũ tràn về muộn và thấp hơn so với các năm trước, nhưng các tỉnh miền Tây Nam bộ cũng khai thác được phần nào để phục vụ cho sản xuất nông nghiệp.
Hơn 2 tuần nay, nước từ thượng nguồn sông Mekong đổ về mang theo phù sa và tôm cá cho các địa phương đầu nguồn sông Tiền, sông Hậu của tỉnh An Giang.