Đó là làng Kim Sơn, xã Tân Trào, huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng. Vị thành hoàng làng được thờ tại Di tích cấp quốc gia Đình Kim Sơn là Đông Hải Đại vương Thiên quan Vũ Muối.
Cách đây hơn 79 năm, từ cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở thôn Kim Sơn, xã Tân Trào, huyện Kiến Thụy, phong trào cách mạng nhanh chóng lan ra rộng khắp các địa phương của Tp.Hải Phòng góp phần vào thắng lợi cuối cùng cuộc Tổng khởi nghĩa của dân tộc.
Ngay từ Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 8 (tháng 5/1941), Đảng ta đã có chủ trương khởi nghĩa từng phần tiến tới Tổng khởi nghĩa. Vì vậy không phải chờ đến Chỉ thị Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta hoặc Quân lệnh số 1 ra đời mà ngay khi tình hình trong nước và thế giới thay đổi vào tháng 3/1945, các địa phương đã bắt đầu khởi nghĩa từng phần và giành chính quyền ở nhiều nơi.
Nghệ thuật tuồng có trong đời sống văn hóa của người Thanh Hóa từ rất sớm. Chỉ tính riêng giai đoạn trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Thanh Hóa đã có gần 30 gánh hát tuồng.
Ngôi nhà cổ ở Tiền Giang - nơi ghi dấu Chủ tịch Tôn Đức Thắng từng ở và hoạt động cách mạng đã được sửa sang lại nhưng những hình ảnh, kỷ vật nơi đây vẫn đang được lưu giữ cẩn thận.
Phía Bắc Hà Nội và các tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang, Hưng Yên có bốn dòng sông cùng mang chữ Đức: Sông Đuống (Thiên Đức), sông Lục Nam (Minh Đức), sông Thương (Nhật Đức), sông Cầu (Nguyệt Đức).
Chuyên mục Cuốn sách tôi chọn hôm nay xin giới thiệu cuốn hồi ký Giọt nước của dòng sông mà Cố Trung tướng Đặng Kinh viết với sự gợi ý, khích lệ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Nhân vật 'Anh ấy' mà tác giả nhắc đến đầy trìu mến chính là Đại tướng Tổng Tư lệnh, người đã trân trọng viết lời đề tựa cho cuốn sách, làm sâu sắc thêm hình ảnh một giọt nước khiêm nhường giữa dòng chảy của dòng sông lịch sử bao la.
Tỉ mỉ, cần mẫn và bằng những đôi tay tài hoa, những nghệ nhân, người thợ làng đúc đồng Trà Đông, xã Thiệu Trung (Thiệu Hóa) đã chế tác ra nhiều tác phẩm độc đáo. Điều đáng nói, bằng lòng yêu nghề, yêu quê hương, các nghệ nhân luôn tích cực góp phần cho tiếng vang của làng nghề vươn xa.
'Trời lưu lại danh thắng cùng đất phong đô/ Dáng núi luôn biến đổi không thể vẽ nổi' là ý của hai câu thơ do Thị nội Trần Ngọc Xuyến đời Lê Cảnh Hưng để lại nói về thế đất, hình sông tạc nên phong cảnh hữu tình của vùng đất Vĩnh An (Vĩnh Lộc). Tạc vào dáng hình ấy là núi Kim Sơn với hệ thống 'ngũ linh động', trong đó có động Tiên Sơn - Phong Nha thứ hai của Việt Nam. Ngoài ra, các núi Biện Lĩnh, Nham Thôn, Tiến Sỹ có hình thù kỳ vĩ như tháp bao quanh các làng cổ ở đây. Đặc biệt, đứng ở cuối xã là điểm hội tụ ngã ba Bông, nơi một con gà gáy mà các huyện Yên Định, Thiệu Hóa, Hoằng Hóa, Hà Trung, Vĩnh Lộc cùng nghe.
Ở các làng quê hiện nay, rất ít nơi còn duy trì được nghệ thuật tuồng cổ. Tuy nhiên, tại làng Kim Sơn (xã Hoằng Kim, Hoằng Hóa) tuồng cổ vẫn được xem là 'đặc sản' văn hóa làng.
Kể từ mùa thu Cách mạng đến nay, mỗi năm, những nhân chứng lịch sử lại yếu dần sức khỏe vì tuổi tác. Dù như vậy, phóng viên chúng tôi vẫn mong muốn tìm gặp những con người đã góp sức mang lại nền độc lập quý giá của nước nhà. Trong chuyên mục Khách mời hôm nay, xin mời quí khán giả cùng gặp gỡ một bậc lão thành Cách mạng.
Trong không khí kỉ niệm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, có nhiều địa danh được nhớ đến như là nơi lưu dấu trang ký ức không thể nào quên. Một trong những địa chỉ đỏ tiêu biểu chính là làng Kim Sơn, xã Tân Trào, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng.
Theo lệ cũ khi tân khoa vinh quy bái tổ, hàng tổng ngoài việc lo liệu lễ nghi đón rước, còn phải đóng góp vật lực, phục dịch làm nhà cho tân khoa.
Hàng năm, cứ đến tháng Giêng, tại các địa phương của xã Tân Trào, huyện Kiến Thụy, TP Hải Phòng người đân lại nô nức đổ về xem hội chạy đá, vật cầu.
Khi người Chăm Ninh Thuận đang tưng bừng lễ hội Katê thì ngoài Thanh Hóa, bà con địa phương cũng chăm chút ngôi đình cổ mang dấu vết văn hóa Chăm 600 năm trước.
Năm nay làng Kim Sơn lại được mở Hội Vật cầu. Cả làng mừng lắm, dù vẫn bán tín bán nghi. Đã mấy năm rồi, từ khi quân Minh xâm chiếm Đại Việt, không một lễ hội nào được tổ chức. Quân Minh không những đàn áp người dân Việt đến cùng cực, còn đốt hết văn tự sách vở, ngõ hầu không để người Việt còn nhớ gì đến phong tục cha ông. Thế nên, việc làng được mở Hội Vật cầu là sự lạ đời. Mà phàm là sự lạ ắt phải có nguyên do khác thường.
Hồi ký của cố Giáo sư - Tiến sĩ Trần Văn Khê đã ghi rõ câu chuyện lãng mạn, đầy chất tài tử Nam bộ như sau: Vào năm 1939, nhà thơ Xuân Diệu đang làm việc tại Sở Thương chánh tỉnh Mỹ Tho (nay là tỉnh Tiền Giang); còn nhà thơ Huy Cận mới đậu bằng kỹ sư Canh nông tại Hà Nội, đang vào Nam thăm Xuân Diệu.
Trong tiến trình lịch sử hình thành và phát triển, cư dân Nam bộ đã tạo nên những giá trị văn hóa vật chất và tinh thần vô cùng phong phú, độc đáo, trong đó có nét đẹp gia pháp trong văn hóa gia đình.
Xã Hà Đông (Hà Trung) là nơi có Di tích lịch sử cấp quốc gia Ly cung nhà Hồ và di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh đình Thượng Phú. Trải qua thăng trầm lịch sử cùng sự tác động của thời gian, các di tích đã xuống cấp và cần được trùng tu, tôn tạo.
Địa danh Rạch Gầm - Xoài Mút (nay thuộc xã Kim Sơn, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang) là tên hai con rạch đổ ra sông Tiền. Nhưng có điều đặc biệt là tên hai con rạch này lại đi vào lịch sử Việt Nam như một niềm kiêu hãnh của xứ Đàng Trong, bởi nó gắn liền với một sự kiện lịch sử lớn lao của dân tộc: Tiêu diệt gần 5 vạn quân xâm lược Xiêm trên sông Tiền, đoạn từ Rạch Gầm đến Xoài Mút, vào đêm 19 rạng 20-1-1785.
Chúng tôi có dịp về thăm ngôi nhà nơi Bác Tôn (Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng) từng ở và hoạt động cách mạng, thuộc ấp Vĩnh Hòa, xã Vĩnh Kim, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. Trên nền đất cũ, ngôi nhà đã được sửa sang lại nhưng những hình ảnh, kỷ vật của Bác Tôn vẫn đang được lưu giữ cẩn thận...
Họ là những lão thành cách mạng đã và đang bước vào tuổi 'bách niên giai lão', đã cống hiến trọn đời cho lý tưởng cách mạng và độc lập, tự do của dân tộc. 75 năm trước, hưởng ứng lời hiệu triệu của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, họ đã trở thành những người phất cờ hồng, cùng cả dân tộc Việt Nam vùng lên giành chính quyền, lập nên Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á. Và họ cũng đã sống trọn vẹn 75 trang đời đầy vẻ vang, trụ cùng tuế nguyệt để chứng kiến non sông, cơ đồ ngày một rạng rỡ, phồn vinh.
Đất nước đã bước qua 75 mùa thu với nhiều dấu ấn đáng tự hào. Khí thế quật cường của Cách mạng Tháng Tám và niềm vui phơi phới khi được làm công dân của một đất nước độc lập và tự do luôn là những khoảnh khắc đáng nhớ nhất trong ký ức của những bậc lão thành cách mạng mà tôi đã gặp.