Các sản phẩm văn học nghệ thuật là 'sức mạnh mềm' giúp quảng bá hình ảnh đất nước, văn hóa, con người Việt Nam
25 tác phẩm đã được Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương lựa chọn, vinh danh tại Lễ trao tặng thưởng các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật xuất bản năm 2023, tổ chức tối 19/9 tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội. Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương tham dự buổi lễ.
Tối 19/9 tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương đã tổ chức Lễ trao tặng thưởng các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật xuất bản năm 2023.
Thơ ca, hay nói rộng hơn là văn học nghệ thuật (VHNT), không chỉ khơi gợi trong mỗi con người những xúc cảm thẩm mỹ, đánh thức những rung động sâu xa, mà còn có sức mạnh như một loại vũ khí sắc bén phục vụ công tác tư tưởng của Đảng, là công cụ hữu hiệu quảng bá hình ảnh địa phương. Điều này xuất phát từ chính lợi thế tác động đến công chúng của VHNT. Thông qua tác phẩm âm nhạc, trang thơ, những thước phim… thông điệp truyền tải sẽ dễ thấm vào lòng người một cách tự nhiên và nhẹ nhàng, những ấn tượng sẽ còn lại mãi với thời gian.
Hội Văn học nghệ thuật (VHNT) Thanh Hóa đặc biệt coi trọng công tác phát triển hội viên, nhất là hội viên trẻ, xem đó là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục, yếu tố 'sống còn' để xây dựng, phát triển tổ chức hội. Thực tế cho thấy, những năm gần đây, thông qua nhiều nỗ lực, cố gắng, chủ động, linh hoạt, công tác phát triển hội viên nói chung, hội viên trẻ nói riêng của VHNT Thanh Hóa đạt được một số kết quả đáng ghi nhận, tín hiệu mừng sau những canh cánh nỗi lo.
Chiều 22/8, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương (Hội đồng) đã tổ chức tổng kết, bế mạc Hội nghị tập huấn 'Công tác lãnh đạo, quản lý văn hóa, văn nghệ sau 50 năm đất nước thống nhất, đổi mới và phát triển: Thực tiễn và những vấn đề cần quan tâm' khu vực phía Bắc, tổ chức tại Hà Nội từ ngày 20 - 22/8/2024.
Ngày 25-4, tại TPHCM, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật (VHNT) Trung ương phối hợp với Thành ủy TPHCM tổ chức Hội thảo khoa học toàn quốc 'Văn học, nghệ thuật với đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng'. Hội thảo nhằm nhìn lại bức tranh chung về các sáng tác đề tài lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng, đồng thời đưa ra những giải pháp để có thêm những tác phẩm hay, hấp dẫn trong thời gian tới.
Chiều 16/4, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức họp Ban chỉ đạo tổ chức các hoạt động tổng kết 50 năm nền văn học, nghệ thuật Việt Nam sau ngày đất nước thống nhất (30/4/1975 - 30/4/2025).
Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh, tổng kết 50 năm nền văn học, nghệ thuật Việt Nam sau ngày đất nước thống nhất thực sự là cuộc 'hội tụ' của giới văn học, nghệ thuật cả nước, để 'lan tỏa' mạnh mẽ những thông điệp mang tầm thế kỷ, để cùng nhau chia sẻ quyết tâm cống hiến vì phồn vinh của đất nước, vì hạnh phúc của nhân dân.
Chiều 16/4, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương đã tổ chức họp Ban chỉ đạo tổ chức các hoạt động tổng kết 50 năm nền văn học, nghệ thuật (VHNT) Việt Nam sau ngày đất nước thống nhất.
PGS-TS Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, cho biết sẽ có kế hoạch phối hợp đồng bộ, đạt hiệu quả tốt hơn cho chiến lược đầu tư những tác phẩm giá trị, xứng tầm của văn nghệ sĩ 3 thành phố Hà Nội - Huế - TP HCM
Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị, thời gian tới Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương xác định các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm, tạo đột phá trong công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, nâng cao hơn nữa vai trò tư vấn giúp Đảng và Nhà nước về lĩnh vực lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật (VHNT).
Nhân kỷ niệm 20 năm ngày mất và tưởng nhớ 95 năm ngày sinh của nhạc sĩ Trần Hoàn, mới đây, NXB Thuận Hóa tổ chức ra mắt sách 'Trần Hoàn - Nhà văn hóa tài ba, người nghệ sĩ, chiến sĩ ưu tú'. Sách do NXB Thuận Hóa phối hợp cùng gia đình nhạc sĩ biên soạn, xuất bản.
Nhiều chuyên gia, nhà quản lý và đội ngũ sáng tác, phê bình đều chung nhận định, trong khi 'phê bình mạng' đang ồn ào thì lý luận phê bình văn học nghệ thuật (VHNT) chuyên nghiệp lại dần mất chỗ đứng.
Sáng 22/8, tại thành phố Ninh Bình, Hội đồng Lý luận, phê bình Văn học nghệ thuật Trung ương tổ chức khai mạc hội nghị tập huấn 'Nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực; đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo, quản lý văn học nghệ thuật trong tình hình mới'.
Trong sáng tác văn học nghệ thuật (VHNT), nội lực của mỗi văn nghệ sĩ là yếu tố tiên quyết giúp họ khẳng định chỗ đứng riêng. Nội lực đó một phần đến từ sự trau dồi tự thân, phần nữa là từ sự khích lệ thông qua các đợt thực tế sáng tác, các trại viết, lớp tập huấn. Và đây là điều rất được các Hội VHNT địa phương và trung ương quan tâm.
Sau 5 ngày học tập, trao đổi và thảo luận sôi nổi, Hội nghị tập huấn lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật (VHNT) năm 2023 do Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT Trung ương phối hợp Tỉnh ủy Đắk Lắk tổ chức đã khép lại thành công tốt đẹp. Với nhiều nội dung về 'Nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực; đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo, quản lý VHNT trong tình hình mới', hội nghị đã củng cố kiến thức và khẳng định vai trò của công tác này trong giai đoạn hiện nay.
Sáng 8-8, tại TP. Buôn Ma Thuột (tỉnh Đak Lak), Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật (VHNT) Trung ương khai mạc hội nghị tập huấn 'Nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực; đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo, quản lý trong tình hình mới'.
Tối 21/7/2023, tại Hà Nội đã diễn ra Chương trình nghệ thuật đặc biệt 'Màu hoa đỏ' lần thứ 16. Chương trình được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV2 - Đài Truyền hình Việt Nam, Truyền hình trực tuyến trên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam (www.dangcongsan.vn).
Ngày 30/6, tại Tp. Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học - nghệ thuật Trung ương đã bế giảng lớp bồi dưỡng lý luận, phê bình văn học - nghệ thuật với chủ đề 'Vấn đề kế thừa và cách tân trong văn học - nghệ thuật: Vai trò, trách nhiệm của các nhà nghiên cứu, sáng tác trẻ'.
Một trong những vấn đề mấu chốt được xác định tại Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 16-6-2008 của Bộ Chính trị khóa X 'Về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật (VHNT) trong thời kỳ mới' là: Sáng tác nhiều tác phẩm VHNT có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao, có tác dụng to lớn xây dựng con người; đồng thời kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn mọi ý đồ lợi dụng văn hóa, VHNT để chống phá sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta.Sau 15 năm nhìn lại việc thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị, vấn đề mấu chốt nêu trên đã đi vào cuộc sống đến đâu; có gì khó khăn cần tháo gỡ; nên thức tỉnh tâm can, khơi dậy trách nhiệm của văn nghệ sĩ như thế nào?... Đó là ý kiến trao đổi tâm huyết, thẳng thắn của các chuyên gia.
Ngày 12-6, tại Thanh Hóa, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương khai giảng lớp bồi dưỡng 'Vấn đề kế thừa và cách tân trong văn học, nghệ thuật - Vai trò trách nhiệm của các nhà nghiên cứu, sáng tác trẻ'.
Sáng ngày 1/2 tại Hà Nội, Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT Trung ương phối hợp với NXB Văn học và các bên liên quan tổ chức cuộc gặp mặt, giao lưu, trao đổi về tập 2 của bộ tiểu thuyết Nước non vạn dặm với tên gọi Lênh đênh bốn biển của PGS.TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT Trung ương.
Ngày 1/2, tại Hà Nội, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật (VHNT) Trung ương phối hợp với Nhà xuất bản Văn học và Công ty Cổ phần Văn hóa và Truyền thông Liên Việt tổ chức cuộc gặp mặt, trao đổi về tập 2 bộ tiểu thuyết về Chủ tịch Hồ Chí Minh 'Nước non vạn dặm' của nhà văn, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT Trung ương.
Đó là chủ đề của hội nghị tập huấn do Hội đồng Lý luận, phê bình văn học-nghệ thuật (VHNT) Trung ương tổ chức tại TP. Long Xuyên (tỉnh An Giang) trong 4 ngày (từ 9 đến 12-8).
Ngày 2/8, tại thị trấn Thiên Cầm, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật (VHNT) Trung ương tổ chức khai mạc hội nghị tập huấn với chủ đề 'Những vấn đề cơ bản đặt ra đối với VHNT trước yêu cầu mới'. Tham dự có 275 học viên đến từ 29 tỉnh, thành khu vực phía Bắc (từ Quảng Bình trở ra) và một số tỉnh phía Nam.
Sáng 2/8, tại Hà Tĩnh, Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT Trung ương đã tổ chức Hội nghị tập huấn 'Những vấn đề cơ bản đặt ra đối với VHNT trước yêu cầu mới'. PGS-TS Nguyễn Thế Kỷ, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng chủ trì hội nghị.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang xây dựng Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 với nhiều mục tiêu cụ thể, trong đó đề xuất mỗi năm có 10-15 công trình nghiên cứu lý luận phê bình văn học nghệ thuật (VHNT) chất lượng.
Ngày 11/12, tại tỉnh Bắc Ninh, Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học, Nghệ thuật (VHNT) trung ương đã tổ chức hội thảo khoa học toàn quốc 'Xây dựng hệ giá trị VHNT Việt Nam dân tộc và hiện đại'.
Lý luận, phê bình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thẩm định, đánh giá chất lượng các tác phẩm văn học nghệ thuật (VHNT). Tuy nhiên, trong những năm gần đây đội ngũ lý luận, phê bình VHNT đang có dấu hiệu chững lại, 'tre đã già mà măng chưa mọc'.