Tăng cường công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2021

Lực lượng vũ trang Bộ CHQS tỉnh và Quân khu 4 triển khai lắp cầu vào bản Sa Ná, xã Na Mèo, huyện Quan Sơn trong đợt mưa lũ năm 2019.

Trong những năm qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, quyết liệt và sâu sát của Trung ương, Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh, cùng với những nỗ lực, cố gắng của các cấp, các ngành, các đoàn thể, các đơn vị liên quan và Nhân dân trong tỉnh, công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực; ý thức chủ động phòng tránh và ứng phó với thiên tai được nâng lên; công tác kiểm tra, đôn đốc chỉ đạo thực hiện các phương án ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai được tiến hành khẩn trương, kịp thời, phù hợp với tình hình thực tế; công tác cứu nạn, cứu trợ, đảm bảo an ninh được triển khai kịp thời; công tác quản lý nhà nước về đầu tư tu bổ, nâng cấp các công trình thủy lợi, đê điều và phòng, chống thiên tai khác được quan tâm chỉ đạo đảm bảo tiến độ, chất lượng nên đã giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra.

Bên cạnh những kết quả đạt được như trên, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần nghiêm túc rút kinh nghiệm để khắc phục, đó là: nhận thức, kỹ năng phòng, chống thiên tai của cộng đồng ở một số nơi, nhất là vùng sâu, vùng xa còn hạn chế; còn nhiều hộ dân sinh sống ở những vùng có nguy cơ mất an toàn nhưng chưa được bố trí di dời do thiếu quỹ đất và nguồn lực tài chính, đặc biệt là khu vực dễ xảy ra lũ quét, sạt lở đất; lực lượng nòng cốt thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn còn mỏng, phương tiện phục vụ tìm kiếm cứu nạn thiếu về số lượng và chủng loại; việc nắm bắt thông tin về tình hình hoạt động của các phương tiện trên biển còn khó khăn, một bộ phận ngư dân vẫn chủ quan chưa trang bị đầy đủ các thiết bị đảm bảo an toàn cho người và phương tiện trước khi ra khơi, không bật thiết bị giám sát hành trình; công tác xử lý vi phạm pháp luật về thủy lợi, đê điều ở một số địa phương chưa thực sự quyết liệt, chưa dứt điểm, vẫn còn tình trạng khai thác, lập bãi tập kết cát, sỏi, xây dựng công trình, nhà ở trái phép ở lòng sông, bãi sông và nhiều tuyến đê trên địa bàn tỉnh bị hư hỏng do xe quá tải trọng đi trên đê; việc chấp hành chế độ trực ban, báo cáo của một số đơn vị, địa phương chưa kịp thời.

Năm 2021, dự báo tình hình thời tiết, thiên tai sẽ có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường do ảnh hưởng bất lợi của biến đổi khí hậu toàn cầu; đặc biệt là các hình thế cực đoan như bão mạnh, siêu bão, mưa, lũ lớn; lũ quét, lũ ống, sạt lở đất ở vùng núi; từ đầu năm đến nay đã xảy ra 5 trận lốc, sét, mưa lớn gây thiệt hại về người, tài sản và sản xuất của nhân dân tại một số huyện miền núi. Để chủ động ứng phó với thiên tai, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người, tài sản và thực hiện Luật Phòng, chống thiên tai, Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 24-3-2020 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, các văn bản chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, với tinh thần phải xác định công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (sau đây viết tắt là PCTT và TKCN) là nhiệm vụ thường xuyên và rất quan trọng, nhất là trong mùa mưa bão; phải huy động và phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân và cả hệ thống chính trị theo nguyên tắc “Phòng ngừa chủ động, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả”.

Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Thủ trưởng các cơ quan, ban, ngành cấp tỉnh, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị liên quan tập trung triển khai thực hiện tốt những nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách sau đây:

UBND các huyện, thị xã, thành phố:

Trên cơ sở kết quả đánh giá công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, TKCN năm 2020, xây dựng, rà soát, bổ sung, hoàn chỉnh phương án ứng phó thiên tai năm 2021 sát với tình hình thực tế, nhất là ứng phó với lũ lớn, bão mạnh, siêu bão, sạt lở đất, lũ quét để tổ chức thực hiện có hiệu quả.

Lập và phê duyệt Kế hoạch PCTT giai đoạn 2021-2025 cấp huyện, xã; đồng thời chủ động bố trí nguồn lực để thực hiện.

Tăng cường công tác tuyên truyền, cảnh báo thiên tai, bảo đảm thông tin chỉ đạo của các cấp chính quyền đến từng thôn, tổ dân phố, người dân, đặc biệt người dân ở vùng sâu, vùng xa, miền núi để người dân sẵn sàng ứng phó trước các tình huống thiên tai bất thường, cực đoan.

Tăng cường công tác quản lý, ngăn chặn, xử lý dứt điểm các vi phạm pháp luật về thủy lợi, đê điều; tổ chức giải tỏa, thanh thải các bãi tập kết vật liệu, công trình, nhà xưởng trái phép ở bãi sông, lòng sông để đảm bảo không gian thoát lũ, chứa lũ.

Kiểm tra, đánh giá hiện trạng đê, kè, cống, hồ đập và các công trình thủy lợi, PCTT khác, phát hiện kịp thời các hư hỏng và theo phân cấp chủ động sửa chữa, khắc phục trước mùa mưa bão. Xây dựng phương án hộ đê, phương án trọng điểm đê, kè, cống xung yếu; đối với hồ chứa, phải rà soát phương án ứng phó thiên tai, phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp cho công trình và vùng hạ du đập; tổ chức kiểm tra công tác chuẩn bị theo phương án được duyệt, phân công trách nhiệm cụ thể cho tổ chức, cá nhân trong quản lý, vận hành công trình.

Theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, tình hình thiên tai và chủ động triển khai hiệu quả các phương án ứng phó; tổ chức lực lượng, thực hiện nghiêm công tác tuần tra, canh gác bảo vệ an toàn đê điều, hồ đập trong mùa mưa bão.

Tổ chức hướng dẫn, tuyên truyền và diễn tập xử lý sự cố đê điều, hồ đập, sơ tán dân, cứu nạn,…, đặc biệt là vùng hạ du các đập, hồ chứa nước xung yếu phù hợp với tình hình diễn biến dịch bệnh Covid-19 trên địa bàn.

Đẩy nhanh công tác tu bổ công trình đê điều, hồ đập và các công trình thủy lợi, PCTT khác đảm bảo chất lượng, tiến độ thi công vượt lũ, chống lũ an toàn và có phương án đảm bảo an toàn cho công trình trong mùa mưa bão. Tổ chức huy động lực lượng ra quân phát quang trên mái đê, chân đê và nạo vét khơi thông dòng chảy, phá bỏ ách tắc trên các hệ thống kênh tiêu; ra quân đồng loạt trên phạm vi toàn tỉnh và hoàn thành trước ngày 30/6/2021.

Chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc các xã, phường, thị trấn xây dựng phương án ứng phó thiên tai phải cụ thể, chi tiết đến từng thôn, tổ dân phố và từng hộ gia đình; chuẩn bị đầy đủ lực lượng, vật tư và phương tiện theo phương châm “4 tại chỗ” đảm bảo số lượng, chất lượng, kịp thời huy động khi có sự cố xảy ra; dự trữ lương thực, thực phẩm, thuốc men, nước uống, nhu yếu phẩm tại vùng thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai (cấp huyện phải chuẩn bị đảm bảo đủ cứu trợ trong 5 ngày, cấp xã đảm bảo đủ trong 3 ngày, các hộ dân đảm bảo đủ trong 3 ngày).

Các huyện, thị xã, thành phố ven biển kiểm tra, rà soát công tác đăng ký, đăng kiểm tàu cá, tàu, thuyền vận tải, du lịch theo phân cấp; phối hợp với lực lượng biên phòng tuyến biển kiểm tra điều kiện kỹ thuật, trang thiết bị đảm bảo an toàn trên các tàu, thuyền trước khi ra biển (nhất là thiết bị thông tin liên lạc, phương tiện cứu sinh), tránh để xảy ra tình trạng tàu, thuyền không thực hiện các quy định đảm bảo an toàn khi hoạt động trên biển; chủ động nắm chắc số lượng tàu, thuyền và ngư dân của địa phương đang hoạt động trên biển khi có bão, áp thấp nhiệt đới để hướng dẫn di chuyển tránh, trú bão an toàn; lập phương án đảm bảo an toàn cho người và phương tiện khi tham gia đánh bắt hải sản; chỉ đạo chủ đầu tư các khu du lịch, chủ các cơ sở lưu trú xây dựng phương án đảm bảo an toàn cho khách du lịch trong mùa mưa bão.

Kiểm tra, rà soát, cập nhật thường xuyên số hộ, số khẩu sinh sống trong khu vực có nguy cơ xảy ra thiên tai, đặc biệt là các khu vực sạt lở bờ sông, bờ biển và khu vực miền núi có nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất; triển khai các biện pháp cảnh báo tình hình thiên tai đến các thôn, tổ dân phố; tổ chức sơ tán dân và triển khai TKCN khi xảy ra các tình huống khẩn cấp.

Chủ động xây dựng kế hoạch và triển khai lắp đặt các thiết bị cảnh báo tại các khu vực ngầm tràn thường xuyên bị ngập sâu trên các tuyến đường tỉnh được giao quản lý, các tuyến đường giao thông nông thôn theo phân cấp.

Chủ động sử dụng ngân sách địa phương và các nguồn kinh phí khác theo quy định để phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai, sớm ổn định sản xuất và đời sống của nhân dân.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

Tăng cường kiểm tra, hướng dẫn việc thực hiện phương châm “4 tại chỗ” trong PCTT và xây dựng cộng đồng an toàn gắn với xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh.

Tập trung chỉ đạo các địa phương và các Công ty Khai thác công trình thủy lợi rà soát, kiểm tra, thực hiện công tác phát quang trên mái đê, chân đê và nạo vét khơi thông dòng chảy, phá bỏ ách tắc trên các hệ thống kênh tiêu đảm bảo tiến độ; tổng hợp, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh kết quả thực hiện trước ngày 15/7/2021.

Đôn đốc, chỉ đạo các địa phương, các chủ đầu tư, nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công công trình tu bổ, nâng cấp đê biển, đê sông, sửa chữa, nâng cấp hồ đập, hệ thống tiêu thoát lũ để đưa vào sử dụng, bảo đảm an toàn trong mùa mưa bão; đặc biệt quan tâm, theo dõi các sự cố đã xảy ra trong mùa lũ trước; tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về đê điều, công trình thủy lợi.

Chỉ đạo các địa phương, các chủ hồ chứa thủy lợi và hồ chứa thủy lợi kết hợp thủy điện: Tổ chức kiểm tra, đánh giá mức độ an toàn của từng hồ trước mùa mưa bão; sửa chữa, xử lý sự cố để đảm bảo an toàn cho hồ chứa; xây dựng, phê duyệt phương án ứng phó thiên tai, phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp cho công trình và vùng hạ du đập đối với các hồ chứa; thực hiện vận hành các hồ chứa theo quy trình đã được phê duyệt và cung cấp kịp thời, đầy đủ thông tin liên quan đến vận hành hồ chứa theo quy định. Kiểm tra việc vận hành các công trình thủy lợi trên địa bàn; rà soát, đánh giá các nội dung không còn phù hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh, bổ sung quy trình vận hành nhằm bảo đảm vận hành an toàn công trình và vùng hạ du đập.

Hướng dẫn, đôn đốc các địa phương trên địa bàn tỉnh thực hiện chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi, ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp phù hợp với đặc điểm vùng miền, thích ứng với thiên tai, biến đổi khí hậu đảm bảo sinh kế bền vững, giảm thiểu thiệt hại cho sản xuất.

Thông báo danh mục các hồ chứa bị hư hỏng, mất an toàn trước lũ năm 2021 đến UBND các huyện, Công ty Khai thác công trình thủy lợi để chủ động thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn cho công trình.

Phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố ven biển, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh quản lý chặt chẽ người, phương tiện nghề cá hoạt động trên biển; chỉ đạo xây dựng phương án đảm bảo an toàn cho hệ thống đê bao nuôi trồng thủy sản trước và trong mùa mưa bão; hướng dẫn nhân dân thu hoạch thủy sản để hạn chế thiệt hại khi có bão, lũ xảy ra; phổ biến kỹ thuật neo đậu tàu, thuyền trong các khu tránh, trú bão.

Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh chủ trì, phối hợp với Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Công an tỉnh xây dựng phương án chủ động, sẵn sàng lực lượng, phương tiện ứng phó kịp thời, hiệu quả các tình huống sự cố, thiên tai và TKCN. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh tổ chức bắn pháo hiệu kêu gọi tàu, thuyền vào nơi trú bão an toàn; thực hiện nghiêm túc chế độ trực ban theo quy định.

Sở Giao thông - Vận tải: Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng, triển khai phương án đảm bảo an toàn giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy và đường hàng không trong mùa mưa bão. Chuẩn bị sẵn sàng phương tiện, lực lượng để xử lý, ứng cứu kịp thời khi các công trình giao thông bị sự cố, hư hỏng, đảm bảo giao thông thông suốt, nhất là các tuyến giao thông quan trọng; sẵn sàng phương tiện phục vụ sơ tán dân, tham gia ứng phó sự cố về đê điều, hồ đập và các sự cố, thiên tai khác khi có lệnh điều động.

Sở Thông tin và Truyền thông: Chỉ đạo các đơn vị liên quan nâng cao chất lượng công tác truyền thông, tuyên truyền, đưa tin trong PCTT đảm bảo thông tin liên lạc, phục vụ kịp thời cho chỉ huy và chỉ đạo công tác PCTT và

Sở Công thương:

Kiểm tra, đôn đốc các chủ hồ chứa thủy điện thực hiện nghiêm quy định về quản lý an toàn đập, quy trình vận hành hồ chứa, liên hồ chứa; chỉ đạo chủ hồ thủy điện xây dựng phương án ứng phó với thiên tai và phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp; báo cáo, cung cấp đầy đủ, kịp thời theo thời gian thực thông tin về hồ chứa, vận hành hồ chứa cho cơ quan dự báo, chỉ đạo, chỉ huy PCTT theo quy định; nâng cao năng lực cán bộ đáp ứng yêu cầu vận hành.

Kiểm tra, xây dựng phương án dự phòng, khôi phục nhanh hệ thống điện sau thiên tai để phục vụ công tác khắc phục hậu quả, khôi phục sản xuất, phục vụ dân sinh.

Chỉ đạo dự trữ hàng hóa thiết yếu, chú trọng khu vực thường xuyên bị thiên tai, nhất là vùng sâu, vùng xa; phối hợp với các địa phương thực hiện tốt việc dự phòng tại chỗ khi thiên tai xảy ra; xây dựng phương án ổn định thị trường sau thiên tai. Nghiên cứu, đề xuất cơ chế để huy động hàng hóa của doanh nghiệp cho khắc phục hậu quả thiên tai phù hợp với tình hình thực tế.

Sở Xây dựng: Kiểm tra, rà soát các đơn vị quản lý, sử dụng công trình dạng tháp, trụ BTS; yêu cầu các đơn vị chủ động kiểm tra, đánh giá và gia cố, giằng chống đảm bảo an toàn cho công trình; tháo dỡ các thiết bị, bộ phận treo trên cao không đảm bảo an toàn khi có mưa bão và có kế hoạch di dời các hộ dân trong phạm vi bị ảnh hưởng đến nơi an toàn khi cần thiết; chuẩn bị các mẫu thiết kế nhà đảm bảo an toàn, phù hợp với loại hình thiên tai và phong tục tập quán tại các địa phương, nhất là khu vực miền núi.

Sở Kế hoạch và Đầu tư và Sở Tài chính: Trên cơ sở báo cáo tổng hợp kết quả kiểm tra, đánh giá mức độ an toàn các công trình hồ chứa, đê điều và công trình thủy lợi, PCTT khác của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tham mưu cho UBND tỉnh bố trí nguồn lực để sửa chữa, nâng cấp đảm bảo an toàn công trình.

Sở Y tế, Sở Tài nguyên và Môi trường và các đơn vị liên quan: Chuẩn bị đầy đủ thuốc, vật tư, trang thiết bị, phương tiện để kịp thời phòng, chống dịch bệnh cho người, vật nuôi và xử lý ô nhiễm môi trường.

Sở Giáo dục và Đào tạo: Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức đào tạo, tập huấn, nâng cao nhận thức cho đội ngũ giảng viên, giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục về phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu; đào tạo kiến thức, phổ biến kỹ năng về phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu trong trường học, nhất là cấp tiểu học và trung học cơ sở theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo; xây dựng phương án đảm bảo an toàn cho học sinh, thiết bị, dụng cụ học tập và cơ sở hạ tầng giáo dục khi xảy ra tình huống thiên tai, đặc biệt là bão, mưa lũ, rét đậm, rét hại trên địa bàn tỉnh.

Đài Phát thanh và Truyền hình Thanh Hóa, Báo Thanh Hóa, các cơ quan thông tin đại chúng khác: Phối hợp với các cơ quan chuyên môn của tỉnh thực hiện đưa tin chính xác, kịp thời về tình hình diễn biến của thiên tai và chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh đến các ngành, địa phương; tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức cho cán bộ, nhân dân về công tác PCTT và TKCN nhằm đảm bảo an toàn, giảm thiểu thiệt hại về người, tài sản của nhân dân.

Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các đoàn thể cấp tỉnh, Hội Chữ thập đỏ tỉnh và các cơ quan, ban, ngành cấp tỉnh liên quan: Theo chức năng, nhiệm vụ của mình, tổ chức tuyên truyền nhằm nâng cao tinh thần cảnh giác của nhân dân với những diễn biến bất thường của thời tiết; vận động, kêu gọi quyên góp, ủng hộ, trợ giúp đồng bào gặp hoạn nạn do thiên tai gây ra để sớm khắc phục khó khăn, ổn định đời sống nhân dân sau bão, lũ.

Văn phòng thường trực Chỉ huy PCTT tỉnh và Văn phòng thường trực Chỉ huy phòng thủ dân sự, ứng phó sự cố, thiên tai và TKCN tỉnh: Phối hợp với Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Thanh Hóa và các đơn vị liên quan theo dõi chặt chẽ diễn biến của thời tiết, dự báo, cảnh báo kịp thời, chính xác, đầy đủ về tình hình thiên tai cho Ban Chỉ huy PCTT, TKCN và Phòng thủ dân sự tỉnh và các cơ quan thông tấn, báo chí.

BĐT