Tháng Tám thương nhớ

Tháng 8 nhớ thương quê nhà (ảnh minh họa).

Tháng Tám là tháng đầu tiên của mùa Thu dịu dàng, mùa mà hầu như ai ai cũng yêu, cũng mến. Tháng Tám là sự giao thoa giữa hai miền Thu và Hạ, là sự khởi đầu của một mùa mới mẻ.

Nhớ thật nhớ một sáng đầu tháng Tám năm nào, dáng bà khom lưng cầm chổi quét sân, tiếng chổi tre va vào nền gạch lạo xạo, và tiếng của những chiếc lá khô vun thành đống xào xạc. Lúc vun lá bà ngẩng mặt nhìn lên những quả bưởi đang đung đưa mà ấn định ngày hái. Rồi bà sẽ gọi đứa cháu nhỏ của mình ra vườn thăm quả. Khu vườn tháng Tám hiện ra trong mắt của những đứa cháu hệt như một khu vườn cổ tích. Bao nhiêu hoa trái thơm ngon đang đung đưa vẫy gọi. Ngoài những trái bưởi ửng màu vàng chanh chuẩn bị cho mùa Trung thu sắp tới, trong vườn còn có ổi, táo, na, mãng cầu và thị.

Lúc ngắm nhìn vườn trái cây, trong đầu đứa cháu đã hiện lên, nhắc nhớ chỉ ít hôm nữa thôi hai bà cháu sẽ gồng gánh hoa trái ra chợ làng ngồi bán. Trái cây bà thường hái từ rất sớm, khi mà giọt sương đêm vẫn còn đẫm ướt trên bề mặt bóng loáng. Đó cũng là một trong những bí quyết khiến trái cây được tươi và ngon hơn. Cháu giúp bà sắp trái cây vào rổ. Bà gồng gánh oằn vai, cháu lũn chũn theo sau. Góc chợ làng thân thương hai bà cháu ngồi bên nhau, trước mặt là rổ quả vườn nhà thơm ngon. Bà luôn nhớ và "thưởng" cho cháu những viên kẹo, tấm bánh, túi mía chẻ sẵn sau mỗi phiên chợ. Những rổ quả cũng theo cháu suốt những năm tháng ấu thơ, theo vào mùa khai trường bằng những đồng tiền lẻ bà chắt chiu mua cây bút, tập vở…

Tháng Tám về lại nhớ năm tháng xưa nghèo khó, mùa ngâu về đổ rạp cây lúa, úng lụt khoảng ruộng lang, ruộng mì. Mùa ngâu về hằn lên những lo toan trên đôi mắt đầy vết chân chim của mẹ cha. Trong cơn ngâu vẫn rả rích, cha chẻ sẵn những chiếc lạt bằng tre đi bó "cứu lúa". Chân mẹ lội ruộng nước ngập sâu quá đầu gối nhìn những bông lúa đang thời kỳ làm hạt mà lòng xót đau. Rồi những thửa lang, thửa mì chắc cũng chẳng cứu vớt được bao nhiêu. Những ngày ngâu là những ngày cha mẹ phải "đấu trí" làm thế nào để cứu vớt của nả, và quan trọng hơn cả đó là vực dậy tinh thần để bước tiếp ngày mai. Tháng Tám chính vì vậy mà những đứa con quê nghèo càng thương bố mẹ nhiều hơn, một lòng một dạ nung nấu ước mơ để thắp sáng mai sau khôn lớn thành người, vượt khỏi lũy tre làng, thoát cảnh ruộng đồng khổ cực…

Tháng Tám nhớ những bữa cơm đẫm mùi khói, mưa tầm tã củi ngấm nước, chẳng bén lửa. Chái bếp nhỏ xíu vỏn vẹn mấy mét nước tí tách nhỏ giọt. Mẹ phồng căng má qua ống thổi lửa mong cho lửa cháy mà nó cứ riu riu nhỏ bé đến bất lực. Cơm canh nấu bằng củi ướt khói hăng nồng sao mà thương quá đỗi người quê nghèo khó. Bữa cơm đạm bạc chỉ có rau cỏ vườn nhà, dăm ba con cá mọn vớt dưới ao. Dáng mẹ gầy xiêu cầm đũa gắp thức ăn cho đàn con mà nước mắt lưng tròng… Cả nhà ăn cơm trong lặng lẽ, trong hơi ấm tình thân bảo bọc yêu thương…

Thấm thoát ngày đó vậy mà cũng đã hơn hai mươi năm trôi qua. Lại thêm một tháng Tám nữa về. Người ta thường nói hãy quên đi ký ức, sống bằng hiện tại và ước mơ cho tương lai, nhưng với ta những mảnh ký ức tháng Tám sẽ không bao giờ quên được. Đó là mảnh ký ức trong veo, đó là tấm gương cho ta phản chiếu và là hành trang vững chãi để ta thênh thang bước vào đời…

Nguyễn Văn Chiến