Thế hệ Gen Z và cuộc bầu cử Mỹ 2024: Kinh tế, quyền nạo phá thai
Cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 là cuộc bầu cử đầu tiên mà phần lớn các bạn trẻ thuộc thế hệ Z (những người sinh từ năm 1997 đến năm 2012) đủ điều kiện bỏ phiếu. Thường được gọi là Gen Z, thế hệ cử tri mới nhất này với độ tuổi từ 18 đến 27, dường như có quan điểm khác hoàn toàn so với các thế hệ trước.
Sự khác biệt về mối quan tâm
Gen Z chiếm khoảng 20% dân số Hoa Kỳ nhưng chiếm ít hơn nhiều so với các thế hệ trước về số lượng cử tri đăng ký: Một nghiên cứu vào tháng 4 cho thấy chỉ có chưa đầy 40% cử tri thuộc Gen Z đăng ký bỏ phiếu.
Phần lớn những bạn trẻ thuộc Gen Z sinh ra sau vụ tấn công khủng bố ngày 11.9.2001; ngay cả những người sinh ra trước đó cũng còn quá nhỏ để có thể nhớ về sự kiện đó. Họ đang học tiểu học hoặc nhỏ hơn trong thời gian thị trường chứng khoán sụp đổ năm 2008. Họ lớn lên cùng với công nghệ như điện thoại thông minh, với rất ít hoặc không có ký ức nào về thế giới trước khi có internet. Họ thông thạo công nghệ, chủ yếu dựa vào các nền tảng truyền thông xã hội như Instagram, TikTok và X để giao tiếp và liên lạc.
Hầu hết thanh niên được hỏi đều khẳng định kinh tế là mối quan tâm lớn nhất của họ, bất kể họ ủng hộ ứng cử viên nào. Trong khi đó, các cử tri trẻ là nữ giới quan tâm nhiều hơn đến chính sách phá thai, hoặc tính cách của ứng cử viên, chẳng hạn như nhiều người trong số họ không thích tính cách của Trump. Trước thực tế là thế hệ Gen Z đang dần trở thành lực lượng tạo ra tác động chính trị lớn nhất từ trước đến nay, họ mong muốn điều gì từ cuộc bầu cử 5.11.
Mối quan tâm kinh tế
Nền kinh tế là vấn đề nổi cộm nhất đối với Gen Z. Cả những người ủng hộ Trump và Harris đều bày tỏ những lo lắng về tài chính. Lạm phát khiến giá thực phẩm và nhiên liệu tăng, thuế và nhà ở là những mối quan tâm kinh tế hàng đầu mà họ liệt kê. Một số người khác lo lắng về vấn đề việc làm.
Kaitlyn Glover, 18 tuổi, sinh viên chuyên ngành điều dưỡng tại Đại học Kennesaw State, chia sẻ: "Tôi đến cửa hàng tạp hóa, gần như sốc vì có rất nhiều món đồ có giá tới 70 USD? Ở một cửa hàng tạp hóa, điều đó thật vô lý". Cô cho biết cô đang nghiêng về Trump.
Glover cũng đề cập đến chi phí nhà ở, cô cho biết cô không chắc chắn liệu mình có thể tìm được căn hộ để thuê trọ ngoài trường hay không trên thị trường hiện tại. “Tôi muốn thuê một căn hộ riêng chia sẻ tiền thuê nhà với một bạn cùng phòng nhưng hầu hết các căn hộ đều vào khoảng 1.000 USD cho mỗi phòng ngủ”, cô nói.
Nhiều thanh niên nêu ra những lo lắng không chỉ về nền kinh tế hiện tại mà còn về khả năng chu cấp lâu dài cho gia đình.
Nazir Mbami, người tròn 18 tuổi vào Ngày bầu cử, dự định bỏ phiếu cho Trump, nêu ra hai mối quan tâm chính: kinh tế và nhập cư. Mbami cho biết: “Chúng tôi đang mất việc làm, những người như tôi, những người có địa vị kinh tế xã hội thấp - mọi người đang mất việc làm vì những người đáng lẽ không nên ở đây", ám chỉ dòng người nhập cư bất hợp pháp ồ ạt đang thay thế vị trí của họ.
Mbami và những người khác đề cập đến nỗi lo lắng về khả năng sở hữu nhà. Đây cũng là mối quan tâm phổ biến của Gen Z. Một khảo sát đối với nhóm này cho thấy 54% lo sợ họ sẽ không bao giờ có thể sở hữu một căn nhà và 80% cho rằng thị trường sẽ trở nên tồi tệ hơn trước khi họ có thể làm được điều đó, đặc biệt là khi xét thu nhập hiện nay của phần lớn thanh niên Mỹ.
Theo nghiên cứu của Zillow, vào năm 2020 mức lương 59.000 USD đủ để trả nợ thế chấp mua nhà. Nhưng kể từ đó, mức lương này đã tăng gần gấp đôi, lên tới 106.000 USD với mức chênh 47.000 USD chỉ trong bốn năm.
“Mức lương này là hoàn toàn bất khả thi, đặc biệt là đối với những người mới vào nghề”, Mbami cho biết.
Quyền nạo phá thai
Đối với nhiều nữ thanh niên Gen Z, cách tiếp cận đối với quyền phá thai là mối quan tâm hàng đầu của họ. Sarah Chamberlain, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của The Republican Main Street Partnership – một tổ chức gây quỹ ủng hộ đảng Cộng hòa, cho biết sau khi Tòa án Hiến pháp dưới thời Tổng thống Donald Trump bác bỏ quyền phá thai, kéo theo một số tiểu bang đồng loạt thông qua các đạo luật cấm phá thai, đã khiến nhóm cử tri trẻ từng ủng hộ Trump và đảng Cộng hòa “quay xe”, chuyển sang ủng hộ phe Dân chủ.
Amon Matar-Philpot, 18 tuổi, sinh viên tại Đại học Kennesaw State ở Georgia, chia sẻ rằng cô có lập trường kiên quyết ủng hộ quyền phá thai trong mọi trường hợp. “Ngay cả khi một người phụ nữ muốn phá thai chỉ vì họ muốn thì đó cũng là quyền của phụ nữ", cô nói. "Chúng ta không có quyền nói với họ là khi nào hay chỉ trong trường hợp nào họ mới có thể phá thai, tại sao họ có thể phá thai, hoặc quan điểm của họ về phá thai nên như thế nào".
Trong khi hầu hết nam thanh niên coi kinh tế là vấn đề hàng đầu của họ, một số ít người có kế hoạch bỏ phiếu cho bà Harris cũng coi phá thai là ưu tiên hàng đầu.
Kason Heilman, một sinh viên chuyên ngành CNTT 18 tuổi tại Kennesaw State, cho biết mối quan tâm ủng hộ quyền lựa chọn cũng nằm trong số những ưu tiên hàng đầu của anh: “quyền phá thai sau đó là lạm phát có lẽ là hai vấn đề lớn nhất đối với tôi”.
Phân cực về chính trị trên cơ sở giới tính
Có một điều đặc biệt mà cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 đã chỉ ra đó là thế hệ Gen Z cho thấy tình trạng phân cực về chính trị sâu sắc hơn bao giờ hết theo trên cơ sở giới tính. Các nữ thanh niên có xu hướng ủng hộ đảng Dân chủ trong khi các nam thanh niên có xu hướng theo đảng Cộng hòa.
Một cuộc thăm dò của New York Times/Siena được tiến hành vào mùa hè đã phát hiện ra sự phân cực chính trị lên tới 51 điểm giữa nam và nữ trong độ tuổi từ 18 đến 29, bao gồm cả thế hệ thiên niên kỷ (Gen M) trẻ nhất và Gen Z lớn tuổi nhất. 38% các bạn nữ thuộc thế hệ này ủng hộ Phó Tổng thống Kamala Harris trong khi nam giới ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump với 13 điểm.
Nhiều người thuộc Gen Z cũng cảm thấy áp lực ngày càng tăng khi phải che giấu lòng xu hướng chính trị của mình với bạn bè và gia đình. Một cuộc khảo sát của Axios với 1.858 cử tri đã đăng ký cho thấy Gen Z là thế hệ có khả năng che giấu nhiều nhất khi được hỏi về lá phiếu của mình. 48% nói cho biết họ nói dối về ứng cử viên mà họ ủng hộ.
Điều đó không có gì đáng ngạc nhiên, vì các nghiên cứu đã chỉ ra rằng Gen Z có xu hướng không muốn hẹn hò với những người có quan điểm chính trị khác biệt. Theo cuộc thăm dò của Harris, trong số những cử tri trẻ tuổi nhất, bao gồm Gen Z và những người cuối của Gen M, khoảng 56% người Cộng hòa cho biết sẽ hẹn hò với một người Dân chủ, trong khi chỉ có 42% người Dân chủ trẻ tuổi cho biết họ sẽ hẹn hò với một người Cộng hòa.
Tình trạng phân cực cũng thấy rõ trên cơ sở trình độ học vấn. Số liệu thống kê của chính phủ cho thấy tính đến mùa thu năm 2021, tỷ lệ nữ sinh ghi danh vào trường đại học đã vượt nam sinh gần 20%.
Một số cử tri trẻ cho biết, tình trạng phân cực ngày càng tăng này một phần bị thúc đẩy bởi mạng xã hội, nơi cả hai giới ngày càng dành nhiều thời gian trực tuyến vốn hướng đến một trong hai giới.
Cử tri Gen Z của Harris là Noah Mason cho rằng sự phân cực chính trị dựa trên giới tính là một thực tế và mạng xã hội cũng đóng vai trò lớn trong xu hướng này. Chẳng hạn như các chương trình trực tuyến thu hút nam giới thường có xu hướng ủng hộ Donald Trump. Trump và người đồng hành tranh cử của ông, Thượng nghị sĩ JD Vance đều xuất hiện trên podcast nổi tiếng của Joe Rogan, một nhân vật có sức ảnh hưởng được nam thanh niên theo dõi đông đảo, vào những ngày cuối cùng trước cuộc bầu cử.
Trong khi đó, nữ thanh niên thường tụ tập ở những không gian mạng ủng hộ nữ quyền. Những podcast như “Call Her Daddy” thu hút nhiều phụ nữ trẻ và Harris đã nhắm đến họ bằng cách xuất hiện trong chương trình.
Các nhà quan sát cho rằng, nguyên nhân chính dẫn đến sự phân cực này là do mỗi giới có những lợi ích khác nhau trong chính trị. Phụ nữ quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề xã hội, không chỉ vấn đề phá thai mà còn cả các vấn đề liên quan đến chủng tộc, giới tính và tình dục. Đàn ông có xu hướng quan tâm nhiều hơn đến nền kinh tế.