Thể hiện rõ nét hơn quyết tâm thu hút nhân tài, phát triển nguồn nhân lực của Thủ đô

Chưa thể hiện được tính tự chủ của chính quyền Thủ đô

Thu hút, trọng dụng nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là mục tiêu lớn của Đảng và Nhà nước, đã được thể hiện trong Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 19.5.2018, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và trong Chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài đến năm 2030, tầm nhìn 2050.

ĐBQH Trần Thị Thu Đông (Bạc Liêu) góp ý vào dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) tại phiên họp tổ ngày 10.11. Ảnh: Minh Trang

Theo Tờ trình của Chính phủ, hiện nay, chính sách thu hút, sử dụng nguồn nhân lực của Thủ đô đang được thực hiện theo các quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức. Đặc biệt, để thu hút được người có năng lực, trình độ, Điều 13 Luật Thủ đô 2012 quy định “HĐND TP. Hà Nội được ban hành chính sách trọng dụng nhân tài”. Thực tiễn triển khai chính sách này ở Hà Nội thời gian qua cho thấy, các chính sách thu hút chưa đủ sức hấp dẫn, mới chỉ tập trung vào tuyển dụng đối với một số đối tượng cụ thể để thu hút đầu vào; chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế về môi trường làm việc, mức lương, thu nhập, cơ hội học tập và thăng tiến cũng như các điều kiện đãi ngộ khác; chưa tạo được sự cạnh tranh so với khu vực tư. Vì vậy, để khắc phục các bất cập này, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Điều 17 dự thảo Luật đã thiết kế thành 2 khoản: khoản 1 là về thu hút, trọng dụng nhân tài và khoản 2 về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của Thủ đô.

Nhằm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của Thủ đô, dự thảo Luật quy định các chính sách hỗ trợ từ ngân sách Thành phố để đầu tư cho việc phát triển cơ sở đào tạo trọng điểm quốc gia có đa cấp học; đào tạo, bồi dưỡng ở nước ngoài cho cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, sinh viên của Thủ đô. Bên cạnh đó là hình thành các trung tâm quốc gia, trung tâm vùng về đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao trên địa bàn Thủ đô để phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng nghề cao... phục vụ cho định hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thu hút đầu tư nước ngoài.

Quan tâm đến nội dung này, nhiều đại biểu Quốc hội nhận thấy, dự thảo Luật lần này đã cơ bản thể hiện được tinh thần của các chính sách, định hướng đã đề ra, song một số quy định vẫn mang tính định hướng mà chưa tạo được cơ sở pháp lý rõ ràng. Do đó, đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm cần được làm rõ trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi).

Theo ĐBQH Trần Thị Thu Đông (Bạc Liêu), Điều 17 dự thảo Luật về thu hút, trọng dụng nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao hiện chưa thể hiện được tính tự chủ của chính quyền Thủ đô nói chung và về thu hút nhân tài nói riêng. Thủ đô Hà Nội, cũng giống như các địa phương khác, sẽ luôn trải qua các thời kỳ phát triển khác nhau gắn với những yêu cầu đặc thù về điều kiện phát triển, trong đó có yêu cầu đối với thu hút, trọng dụng nhân tài. Vì vậy, theo đại biểu, cần ghi nhận thẩm quyền tự chủ của HĐND TP. Hà Nội trong việc đưa ra chính sách, quy định về thu hút nhân tài theo từng thời kỳ. Nếu đặt quy định về thu hút nhân tài trong Chương I: Những quy định chung và tương ứng có quy định về thẩm quyền tự chủ của chính quyền tại Thủ đô sẽ hợp lý hơn so với việc đưa thẩm quyền tự chủ này vào các điều khoản riêng lẻ ở các mục, các chương.

Cần trao quyền cho HĐND TP. Hà Nội ban hành văn bản quy định cụ thể hơn các đối tượng cần thu hút; đồng thời có sự phân loại các đối tượng một cách rõ ràng để có quy định về chế độ, chính sách phù hợp trong tuyển dụng, bổ nhiệm và đãi ngộ. Đề xuất điều này, ĐBQH Dương Khắc Mai (Đắk Nông) lưu ý, nên chú trọng đến một số điều kiện bảo đảm khác như: xây dựng môi trường làm việc dân chủ, thân thiện, có sự tôn trọng, tin tưởng lẫn nhau. Với môi trường làm việc khuyến khích sự sáng tạo, đổi mới, tạo điều kiện cho người tài cống hiến chính là yếu tố quyết định để giữ chân và phát huy tiềm năng của nhân tài. Bởi lẽ, trong môi trường mà người tài được phát huy bộc lộ năng lực sở trường, được trọng dụng thì còn có ý nghĩa quan trọng hơn cả chế độ đãi ngộ, lương bổng.

Cần chính sách ưu đãi đặc biệt với người có tài năng, nguyện vọng cống hiến

Cho rằng Thủ đô đã có kinh nghiệm thực hiện Nghị quyết số 14/2013/NQ-HĐND ngày 17.7.2013 về chính sách trọng dụng nhân tài trong xây dựng, phát triển Thủ đô, tuy nhiên các đại biểu còn băn khoăn khi các quy định của Nghị quyết cũng "không có khác biệt lớn" so với khung cơ chế chung toàn quốc về tuyển dụng cán bộ, công chức, viên chức. Điểm khác căn bản là đãi ngộ về vật chất thu hút ban đầu, được hỗ trợ kinh phí học tập nâng cao năng lực. Nhưng xét theo chênh lệch về mức chi tại Thủ đô so với các địa phương khác cũng chưa hẳn là "ưu đãi vượt trội".

Các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) ngày 10.11. Ảnh: Minh Trang

Thời gian qua có nhiều chương trình hỗ trợ học sinh, sinh viên ra nước ngoài học tập, nhưng khi về không làm được việc hoặc có những người học xong không quay trở lại làm việc trong nước mà ở lại nước ngoài. Nêu thực tế này, ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đề nghị, cần có những tiêu chí rõ ràng, rành mạch để thu hút nhân tài và dựa vào đó để quy định những chính sách cho nhân tài của Hà Nội, tránh “tiền mất, tật mang”, chính sách bị "phản tác dụng".

Đại biểu cũng đề nghị cần quan tâm đến các quy định về đối tượng thu hút, chế độ đãi ngộ nhân tài như: tuyển dụng không qua thi tuyển, bổ nhiệm chức vụ lãnh đạo; được đảm nhiệm vụ, chức vụ quản lý, điều hành tại đơn vị sự nghiệp công lập.... Bởi, trong dự thảo Luật còn thể hiện khá khiêm tốn, chưa cho thấy mong muốn khuyến khích tuyển dụng nhân tài của Thủ đô Hà Nội. Trong dự thảo Luật mới nêu các thủ tục, quy trình về mặt hành chính để một người tài năng, có thế mạnh nhất định ở những lĩnh vực nhất định sẽ được xét tuyển, ký hợp đồng. “Cần có một điều khoản ghi rõ và khẳng định, TP. Hà Nội mời, khuyến khích, trọng dụng và có những chính sách ưu đãi đặc biệt đối với những người có tài năng có nguyện vọng cống hiến, làm việc tại các cơ quan của Thành phố. Có như vậy mới thể hiện được quyết tâm thu hút nhân tài của Thủ đô”, đại biểu Phạm Văn Hòa nói.

Bên cạnh đó, các đại biểu Quốc hội cũng kỳ vọng, cơ chế thu hút, trọng dụng nhân tài; chế độ tiền lương, thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức Thủ đô sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và tạo đà cho Thủ đô Hà Nội ngày càng phát triển, xứng tầm với bề dày lịch sử nghìn năm văn hiến.

Minh Trang