Thỏa thuận khí đốt mới giữa các đối tác châu Âu và Azerbaijan đang được tiến hành

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có thể gặp may khi một thỏa thuận khí đốt mới giữa các đối tác châu Âu và Azerbaijan đang được tiến hành, dự kiến sẽ giữ Ukraine làm trung chuyển khí đốt nhưng loại Nga ra khỏi vai trò cung cấp.

Một con tàu ở Biển Baltic chuẩn bị xây dựng đường ống dẫn khí đốt xuất khẩu của Nga vào 2019. Ảnh: Stefan Sauer

Theo Bloomberg, các công ty của Hungary và Slovakia đang thảo luận để đạt được một thỏa thuận thương mại với Azerbaijan, cho phép tiếp tục vận chuyển khí đốt đến châu Âu sau khi thỏa thuận hiện tại giữa Nga và Ukraine hết hạn.

Mặc dù Tổng thống Nga Vladimir Putin có quan hệ thân thiết với Thủ tướng Slovakia Robert Fico và Thủ tướng Hungary Viktor Orbán, thỏa thuận mới này có thể khiến Nga mất thị trường xuất khẩu năng lượng quan trọng tại châu Âu.

Tuy nhiên, cả Fico và Orbán đều bày tỏ sự ủng hộ với Tổng thống Putin. Fico từng nhiều lần khẳng định Ukraine khó có khả năng giành chiến thắng trong cuộc xung đột với Nga, trong khi Orbán đã từng cố gắng ngăn chặn hỗ trợ tài chính từ châu Âu cho Ukraine hồi tháng 1.

Hiện tại, thỏa thuận khí đốt giữa Nga và Ukraine có thời hạn năm năm và sẽ hết hạn vào cuối năm nay. Trong bối cảnh xung đột kéo dài, châu Âu đã nỗ lực tìm kiếm các nguồn cung cấp khí đốt thay thế.

Một hợp đồng mới với Azerbaijan có thể cung cấp từ 12 đến 14 tỷ mét khối khí đốt mỗi năm, sử dụng tuyến đường hiện tại qua Ukraine để chuyển khí đốt đến châu Âu.

Mặc dù vậy, hợp đồng này đòi hỏi có điều khoản "thỏa thuận hoán đổi" giữa Moscow và Azerbaijan, vì Azerbaijan không có đủ công suất xuất khẩu để đáp ứng nhu cầu hiện tại của châu Âu. Người mua thuộc sở hữu nhà nước của Slovakia, công ty SPP, cho biết các báo cáo về việc sắp ký kết hợp đồng là không chính xác, và họ vẫn đang trong quá trình đàm phán với các đối tác.

Dù đang có các cuộc thảo luận về thỏa thuận mới, Nga vẫn thể hiện sẵn sàng cung cấp khí đốt cho châu Âu và tiếp tục trung chuyển qua Ukraine. Tuy nhiên, Kyiv đã từ chối tham gia đàm phán với Moscow. Phát ngôn viên Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov, cho biết các diễn biến sắp tới trong việc đảm bảo nguồn cung sẽ phụ thuộc vào quyết định của Ukraine.

Slovakia, Áo, và Hungary là một số quốc gia châu Âu vẫn tiếp tục nhập khẩu khí đốt từ Nga bất chấp tình hình xung đột. Theo Hội đồng Liên minh châu Âu, tỷ lệ nhập khẩu khí đốt từ Nga vào EU đã giảm từ 40% vào năm 2021 xuống còn 8% vào năm ngoái.

Các thống kê khác cũng cho thấy xuất khẩu khí đốt của Nga chỉ chiếm chưa đầy 15% nguồn nhập khẩu của châu Âu, bao gồm cả khí đốt tự nhiên hóa lỏng.

Theo Viện Nghiên cứu Năng lượng Oxford, nguồn thu từ ngành dầu khí chiếm khoảng 20% GDP của Nga mỗi năm, và đóng góp từ 30 đến 50% vào ngân sách liên bang Nga trong 10 năm qua. Điều này cho thấy sự phụ thuộc kinh tế của Nga vào xuất khẩu năng lượng, đặc biệt là trong bối cảnh các lệnh trừng phạt và giảm nhập khẩu từ các nước châu Âu đang gia tăng.

Dũng Phan (Theo Newsweek)