Thủ tướng chỉ thị đảm bảo an ninh lương thực, thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Chỉ thị về việc đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia và thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo bền vững trong giai đoạn hiện nay.

Chỉ thị nêu rõ, thời gian vừa qua tình hình thương mại lương thực toàn cầu diễn biến phức tạp, giá gạo có xu hướng tăng cao do một số nước cấm xuất khẩu, giảm lượng gạo bán ra, một số nước khác tăng mua dự trữ gạo. Cùng với đó, Thỏa thuận ngũ cốc biển Đen hết hiệu lực, ảnh hưởng các hiện tượng thời tiết cực đoan, thiên tai và hạn hán...

Tại Việt Nam, một số địa phương có hiện tượng mua gom lúa, gạo ồ ạt, gây mất cân đối cung - cầu cục bộ, đẩy giá lúa, gạo trong nước lên cao bất hợp lý.

Thủ tướng yêu cầu tập trung chỉ đạo, quyết liệt thực hiện các nhiệm vụ để đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống, đồng thời phát huy tiềm năng, lợi thế trong sản xuất lúa gạo và cơ hội của thị trường xuất khẩu, nâng cao thu nhập của người dân, tránh tình trạng đầu cơ, trục lợi bất chính, gây bất ổn thị trường và uy tín của gạo Việt Nam.

Đảm bảo mục tiêu trên 43 triệu tấn lúa/năm

Theo đó, Thủ tướng giao Bộ trưởng Bộ NN-PTNT chủ trì, phối hợp với Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo các địa phương rà soát định hướng quy hoạch, phát triển các vùng sản xuất lúa hàng hóa quy mô lớn, chất lượng cao, bảo đảm diện tích đất chuyên trồng lúa, theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, thiên tai, dịch bệnh để kịp thời điều chỉnh sản xuất, đảm bảo mục tiêu sản xuất trên 43 triệu tấn lúa/năm trong các năm tiếp theo.

Khẩn trương triển khai xây dựng, thực hiện đúng tiến độ, hiệu quả Đề án "Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030".

Thủ tướng yêu cầu đảm bảo mục tiêu sản xuất trên 43 triệu tấn lúa/năm (Ảnh: Hoàng Hà)

Thủ tướng yêu cầu đảm bảo mục tiêu sản xuất trên 43 triệu tấn lúa/năm (Ảnh: Hoàng Hà)

Đồng thời, Bộ NN-PTNT cùng Bộ trưởng Bộ Công Thương, chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam theo dõi sát diễn biến thị trường gạo khu vực và thế giới, tình hình sản xuất, sản lượng lúa, gạo trong năm để cân đối nguồn hàng phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống.

Bên cạnh đó, cần phối hợp với cơ quan liên quan tiếp tục theo dõi, đẩy mạnh đàm phán, tháo gỡ các rào cản kỹ thuật để mở rộng thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam. Kịp thời hướng dẫn, khuyến cáo các địa phương, doanh nghiệp và các hộ nông dân tuân thủ nghiêm các quy định của Việt Nam và nước nhập khẩu.

Ngoài vấn đề liên quan đến thị trường gạo, Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Công Thương khẩn trương hoàn thiện, trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 107 về kinh doanh xuất khẩu gạo.

Trong đó, cần quy định chặt chẽ, cụ thể, khả thi về điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo, chất lượng lúa, gạo hàng hóa xuất khẩu, các thương nhân phải liên kết với người trồng lúa trong việc xây dựng vùng nguyên liệu, sản xuất, tiêu thụ lúa, gạo…, tạo môi trường kinh doanh công khai, minh bạch, công bằng, thuận lợi và đảm bảo lợi ích chính đáng của người nông dân trồng lúa, giữ uy tín cho mặt hàng gạo của Việt Nam.

Cùng với đó, triển khai các chương trình quảng bá sản phẩm, thương hiệu Gạo Việt Nam, xúc tiến thương mại gạo phù hợp với tình hình mới để nâng cao giá trị sản phẩm gạo của Việt Nam; khai thác hiệu quả cơ chế ưu đãi của các FTA nhằm đa dạng hóa, chiếm lĩnh các thị trường mới, tiềm năng và nâng cao sức cạnh tranh cho ngành hàng gạo Việt.

Không để người dân thiếu gạo khi giáp hạt, thiên tai

Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Tài chính, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chủ động và kịp thời chỉ đạo thực hiện các biện pháp bình ổn giá, hỗ trợ người sản xuất lúa, xuất khẩu gạo và các thương nhân theo quy định của pháp luật.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cùng các Bộ trưởng NN-PTNT, Công Thương tính toán, cân đối việc dự trữ gạo phù hợp, dứt khoát không được để người dân thiếu lương thực, thiếu gạo khi giáp hạt, thiên tai, dịch bệnh...

Giá gạo tiếp đà tăng mạnh sau khi một số quốc gia cấm xuất khẩu mặt hàng này (Ảnh: Tâm An)

Giá gạo tiếp đà tăng mạnh sau khi một số quốc gia cấm xuất khẩu mặt hàng này (Ảnh: Tâm An)

Thủ tướng yêu cầu chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố chủ động chỉ đạo, điều hành tổ chức sản xuất lúa, gạo đảm bảo mục tiêu về năng suất, chất lượng, sản lượng theo kế hoạch. Kịp thời thông tin tới các bộ, ngành về sản lượng, chủng loại thóc, gạo hàng hóa tồn đọng và dự kiến năng suất, sản lượng thu hoạch lúa, gạo để phục vụ công tác điều hành xuất khẩu gạo.

Chỉ đạo các cơ quan chức năng tăng cường theo dõi sát tình hình, kiểm tra, giám sát hoạt động sản xuất, lưu thông, tiêu thụ lúa, gạo trên địa bàn và việc duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu của các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo theo quy định; xử lý nghiêm các trường hợp đầu cơ, trục lợi bất chính, đẩy giá lúa gạo lên cao bất hợp lý, gây bất ổn thị trường trong nước, uy tín của thương hiệu gạo Việt trên thị trường quốc tế.

Chủ động nắm bắt tình hình, thông tin mới, ứng phó kịp thời với các tình huống phát sinh tại địa phương để báo cáo định kỳ hoặc đột xuất theo yêu cầu của Chính phủ và các bộ, ngành liên quan về về tình hình sản xuất lúa, gạo.

Với Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam, Thủ tướng yêu cầu tăng cường phối hợp cùng các cơ quan chức năng kịp thời cập nhật và chuyển tải các thông tin về tình hình cung - cầu lúa, gạo, các quy định, chính sách mới của các thị trường ngoài nước tới các hội viên của hiệp hội. Kịp thời báo cáo những vấn đề phát sinh và đề xuất biện pháp xử lý, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia và hiệu quả trong điều hành xuất khẩu gạo…

Các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo thực hiện nghiêm việc duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu, chế độ báo cáo định kỳ, đột xuất theo yêu cầu của các bộ, ngành và theo quy định của Chính phủ. Tìm hiểu kỹ các đối tác trước khi ký hợp đồng, đặc biệt thận trọng trong giao, nhận và thanh toán các lô hàng để tránh bị lừa đảo.

Số liệu thống kê sơ bộ cho thấy, tính đến hết tháng 7/2023, nước ta xuất khẩu khoảng 4,83 triệu tấn gạo, thu về 2,58 tỷ USD.

Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam tiếp đà tăng mạnh trong những ngày qua khi Ấn Độ, Nga và Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE) cấm xuất khẩu mặt hàng này. Đến ngày 4/8, gạo 5% tấm xuất khẩu của nước ta đã vọt lên mức 618 USD/tấn, gạo 25% cũng tăng lên mức 598 USD/tấn.

Đây là mức cao hiếm có và được dự báo giá vẫn theo chiều hướng tăng tiếp khi nguồn cung gạo toàn cầu đang chao đảo.

Tâm An

Nguồn VietnamNet: https://vietnamnet.vn/thu-tuong-chi-thi-dam-bao-an-ninh-luong-thuc-thuc-day-san-xuat-xuat-khau-gao-2174241.html