Thủ tướng: Mục tiêu hoàn thành 3.000 km cao tốc năm 2025 khả thi cao

Phối cảnh đường vành đai 3 TP.HCM. Dự án có tổng chiều dài 76,34 km, tổng mức đầu tư gần 75.400 tỷ đồng.

Sáng 18/6, lễ khởi công dự án vành đai 3 TP.HCM và hai dự án cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1, Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1 được đồng loạt diễn ra.

Tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ sự vui mừng khi chứng kiến lễ khởi công 3 dự án cao tốc trọng điểm quốc gia. Trong đó, dự án vành đai 3 có chiều dài 76 km, tổng mức đầu tư hơn 75.000 tỷ đồng.

"Mỗi km đường vành đai 3 có giá trị đầu tư khoảng 1.000 tỷ đồng, hiệu suất đầu tư tương đối cao. Trong đó công tác giải phóng mặt bằng phức tạp, khó khăn", Thủ tướng nói.

Phấn đấu 5.000 km cao tốc đến năm 2030

Thủ tướng thông tin về chuỗi các dự án trọng điểm ngành GTVT được khởi công trong tháng 6. Ngày 17/6, khởi công dự án Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng. Ngày 18/6, khởi công dự án vành đai 3 TP.HCM và hai cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1 và Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1. Ngày 25/6, khởi công dự án vành đai 4 vùng thủ đô với tổng mức đầu tư 85.000 tỷ đồng.

"Thực tế chứng minh giao thông vận tải mang lại hiệu quả rõ nét trong sự phát triển kinh tế - xã hội. Hạ tầng phát triển đến đâu thì mở ra không gian phát triển mới đến đó", Thủ tướng khẳng định đột phá hạ tầng giao thông là một trong những mục tiêu chiến lược.

Trong giai đoạn 2000-2021, cả nước đầu tư 1.729 km đường bộ cao tốc. Thủ tướng cho biết mục tiêu đến năm 2025, cả nước xây dựng được 3.000 km cao tốc và đến năm 2030 là 5.000 km cao tốc. Ông nhận định đây là "nhiệm vụ nặng nề" khi trong giai đoạn 2021-2030, cả nước cần triển khai xây dựng gấp 4 lần trong giai đoạn 2000-2021.

Để thực hiện mục tiêu, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, cả nước đã khánh thành và đưa vào khai thác được 566 km đường cao tốc. Một số dự án đang thi công có chiều dài 359 km, gồm 5 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông, Mỹ Thuận - Cần Thơ, Bến Lức - Long Thành, Tuyên Quang - Phú Thọ.

Ngoài ra, các đơn vị đang trình để phê duyệt thêm một số dự án. Dự kiến đến đầu năm 2024, chúng ta phê duyệt và khởi công thêm 284 km như cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh, Dầu Giây - Tân Phú, Tân Phú - Bảo Lộc… Từ những tiền đề trên, Thủ tướng khẳng định việc hoàn thành 3.000 km đường cao tốc vào năm 2025 có tính khả thi cao.

Ông Phạm Minh Chính cho biết loạt dự án vành đai 3 TP.HCM, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1 và Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1 là các dự án được áp dụng cơ chế đặc thù.

Thứ nhất, đẩy mạnh phân cấp phân quyền giao địa phương làm cơ quan chủ quản.

Thứ hai, áp dụng cơ chế huy động ngân sách linh hoạt. Trong giai đoạn đến năm 2024-2025, dự kiến nguồn vốn có 5.000 tỷ đồng xây dựng hạ tầng giao thông. Để có nguồn vốn lớn như vậy, Chính phủ đã đưa ra cơ chế mới trong huy động tổng lực nguồn vốn như tăng thu tiết kiệm chi, tập trung nguồn vốn đầu tư công trung hạn, nguồn vốn cho chương trình phục hồi và các nguồn vốn hợp pháp khác.

Thứ ba, áp dụng chỉ định thầu để giúp rút tối đa thời gian.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và lãnh đạo, cựu lãnh đạo bấm nút khởi công ba dự án. "Thực tế chứng minh hệ thống giao thông vận tải mang lại hiệu quả rõ nét trong sự phát triển kinh tế - xã hội. Hạ tầng giao thông phát triển đến đâu thì mở ra không gian phát triển mới đến đó", người đứng đầu Chính phủ khẳng định. Ảnh: Hoàng Giám.

Tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhìn nhận công tác GPMP ba dự án gặp nhiều khó khăn, đầy tính phức tạp và nhạy cảm. Ông biểu dương TP.HCM khi trong thời gian ngắn đã hoàn thành GPMP dự án vành đai 3 đạt tỷ lệ 87%.

Thủ tướng nhìn nhận công việc của ba dự án trong thời gian tới còn nhiều khó khăn và thách thức. Bên cạnh đó, cần đảm bảo việc cung ứng vật tư và thi công khối lượng công việc lớn trong thời gian dài, điều kiện thời tiết khó khăn.

Từ đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT, Bộ Tài chính... và các bộ, ngành lẫn địa phương tập trung chỉ đạo ban quản lý dự án, các nhà thầu phát huy tinh thần cao nhất; xây dựng phương án thi công hiệu quả, đảm bảo tiến độ, chất lượng, thẩm mỹ, kỹ thuật; đảm bảo thông suốt việc an toàn giao thông và vệ sinh môi trường cho nhân dân trong vùng dự án; đảm bảo tránh tham nhũng, tránh việc phải xử lý cán bộ... Từ đó, giúp giải quyết vướng mắc phát sinh, đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo dự án thành phần hoàn thành đúng tiến độ, không để đội vốn bất hợp lý.

Ông yêu cầu các nhà tư vấn thiết kế tăng cường giám sát, đảm bảo an toàn chất lượng, không vì lợi ích mà hạ thấp tiêu chuẩn, tăng phòng chống tiêu cực cùng các địa phương.

"Các tỉnh thành phấn đấu công tác giải phóng mặt bằng đạt tỷ lệ 100% trong quý III/2023", Thủ tướng yêu cầu, đồng thời lấy dẫn chứng việc chậm giải phóng mặt bằng ở sân bay Long Thành khiến cho tiến độ dự án chậm trễ.

Dự án có tổng mức đầu tư lớn nhất của ngành GTVT trong vùng

Phát biểu tại buổi lễ, ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TP.HCM, cho biết dự án vành đai 3 có tổng mức đầu tư lớn nhất từ trước đến nay của ngành GTVT trong vùng. Dự án đi qua 4 tỉnh/thành phố (TP.HCM, Long An, Bình Dương, Đồng Nai), là trục giao thông chiến lược kết nối liên vùng, không chỉ nơi dự án đi qua mà với các địa phương khác trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Cụ thể, tổng mức đầu tư là 75.378 tỷ đồng, được đầu tư bằng ngân sách Nhà nước và địa phương. Dự án có quy mô hoàn chỉnh gồm 8 làn xe cao tốc, cấp đường ôtô cao tốc 100 km/h; đường song hành hai bên (đường đô thị 2-3 làn xe), cấp đường ôtô đô thị 60 km/h.

Trong giai đoạn khó khăn, khi vẫn phải thực hiện các yêu cầu về phòng, chống dịch, TP.HCM đã hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án, được Hội đồng thẩm định Nhà nước thông qua và trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư trong thời gian rất ngắn, chưa đầy 5 tháng kể từ khi được giao nhiệm vụ.

Lãnh đạo TP.HCM khẳng định nhiều cơ chế, chính sách đặc thù cho dự án vành đai 3 như: Cơ chế nguồn vốn; thẩm quyền quyết định đầu tư; nguồn vật liệu…

“Chính phủ đặt ra yêu cầu cho các địa phương phải triển khai dự án vành đai 3 trong thời gian ngắn nhất, đảm bảo chất lượng và hiệu quả đầu tư”, Chủ tịch TP.HCM nói và khẳng định quyết tâm thông xe tuyến cao tốc vào cuối năm 2025, hoàn thành đưa vào khai thác đồng bộ dự án vào 2026.

Máy móc, thiết bị xây dựng dự án đường vành đai 3 được tập hợp tại khu vực công trường thi công gói thầu XL3 (phường Long Bình, TP Thủ Đức). Mục tiêu đặt ra cho dự án vành đai 3 TP.HCM là thông xe tuyến cao tốc vào cuối năm 2025, hoàn thành đưa vào khai thác đồng bộ dự án năm 2026. Ảnh: Hoàng Thuấn.

Với vai trò đầu mối, TP.HCM đã phối hợp chặt chẽ với các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, Long An tập trung triển khai các dự án thành phần. Từ sự quyết tâm của các địa phương và ban chỉ đạo, một số kết quả nổi bật của dự án đường vành đai 3 như công tác thẩm định, phê duyệt ranh giải phóng mặt bằng, phê duyệt dự án… bài bản, đúng quy định, đáp ứng yêu cầu tiến độ khi rút ngắn 1-2 năm so với cách triển khai thông thường.

Ngoài ra, công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư được triển khai nhanh, trở thành dự án kiểu mẫu. Bên cạnh đó, trong tổ chức thực hiện có sự phối hợp chặt chẽ của các sở, ngành, chủ đầu tư dự án thành phần của 4 địa phương.

Nhìn nhận khối lượng công việc dự án trong thời gian tới là rất lớn, ông Phan Văn Mãi khẳng định 4 địa phương quyết tâm đảm bảo triển khai đúng tiến độ, chất lượng, không để xảy ra tiêu cực; đáp ứng yêu cầu của Quốc hội, Chính phủ và mong mỏi của người dân.

Hướng tuyến vành đai 3 và cầu Nhơn Trạch. Đồ họa: Minh Trí.

Vân Trang - Hoàng Giám - Hoàng Thuấn