'Tia chớp' đặc biệt của Israel

Điểm khác biệt của chiếc F-35I Adir này là nó được thiết kế mở như một “phòng thí nghiệm bay” để dễ dàng tích hợp nhiều công nghệ riêng biệt theo yêu cầu chiến đấu của Israel mà không có trên phiên bản gốc của Mỹ.

Phiên bản sửa đổi đặc biệt

Thực tế, Israel đã nhận chiếc F-35I Adir đầu tiên từ năm 2017. Tuy nhiên, chiếc máy bay đó chỉ phục vụ việc đào tạo phi công và thử nghiệm tính năng bay và dự kiến được đưa vào biên chế trong cuối năm 2020. Trong quá trình chuyển loại sang máy bay F-35, Không quân Israel đã đưa ra yêu cầu về một phiên bản riêng biệt của dòng máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 này với yêu cầu về trang bị và vũ khí khác biệt so với nguyên bản. Đây chính tiền đề để hãng chế tạo Lockheed Martin chế tạo một máy bay F-35I Adir đặc biệt để thử nghiệm các công nghệ tích hợp cho Israel.

Hôm 11-11, chiếc F-35I Adir mang số hiệu AS-15 đã được chuyển tới Trung tâm thử nghiệm Không quân ở Tel Nof, Israel. Đây là lần đầu tiên trong 14 năm qua, Israel bắt tay vào phát triển một phiên bản máy bay chiến đấu đặc biệt trên nền tảng nhập khẩu từ nước ngoài. Trong quá khứ, Israel từng rất thành công với các phiên bản F-15I và F-16I.

Chiếc F-35I mang số hiệu AS-15 đã tới Israel.

Giới chức quân sự Israel cho biết, việc phát triển riêng 1 máy bay F-35I để thử nghiệm công nghệ xuất phát từ những khó khăn và sự không tương thích của nguyên bản F-35A (phiên bản dành cho không quân) tiêu chuẩn với đặc điểm tác chiến của Không quân quốc gia Cận Đông này. Sự thay đổi kết cấu phần cứng trên máy bay F-35I cần có sự tương thích về phần mềm điều khiển lõi vốn do Lockheed Martin nắm giữ. Điều này gây rất nhiều sự bất tiện và thậm chí là lộ lọt thông tin về đặc điểm kỹ-chiến thuật của máy bay F-35I dành cho Israel. Chính vì thế việc được cung cấp nguyên mẫu F-35I thiết kế mở cùng một số phần mềm điều khiển sẽ giúp Israel dễ dàng tùy biến dòng máy bay chiến đấu này theo ý muốn.

Điểm khác biệt của chiếc F-35I nói trên nằm ở việc các thông tin về hệ thống tích hợp bổ sung, điều khiển có thể được theo dõi theo mốc thời gian thực để tìm ra các phương án sử dụng tối ưu. Đối với Không quân Israel, việc tích hợp hệ thống liên lạc bảo mật, vũ khí nội địa lên máy bay F-35I được coi là rất cần thiết và chỉ thực hiện được khi phía Israel nắm được các trình điều khiển lõi và được phép can thiệp vào phần cứng của máy bay. Thậm chí, chiếc F-35I thử nghiệm có thể trực tiếp tham gia các nhiệm vụ chiến đấu để kiểm tra, hoàn thiện khả năng tương thích. Như vậy, F-35I dù có cùng kết cấu phần cứng với các máy bay F-35A, nhưng khả năng tác chiến lại hoàn toàn khác biệt nhờ các trang bị tích hợp và hệ thống điều khiển khác biệt.

F-35 của Israel có thể tạo ra tiền lệ

Không quân Israel dự kiến sẽ sử dụng các máy bay F-35I trong vòng 30-40 năm tới. Trong suốt vòng đời sử dụng, chúng sẽ liên tục được nâng cấp và sửa đổi để tối ưu với nhiều chiến thuật tác chiến khác nhau. Bên cạnh những trang bị tiêu chuẩn, F-35I sẽ được tích hợp rất nhiều hệ thống, trang bị và vũ khí do Israel tự phát triển.

Đối với kỹ thuật hàng không quân sự, việc tích hợp các loại trang bị mới cần rất nhiều thời gian thử nghiệm và hoàn thiện. Có thể hiểu đơn giản F-35I có thể phù hợp với các loại bom, tên lửa theo chuẩn Mỹ và NATO, nhưng không chắc đã phù hợp với các loại vũ khí của Israel. Vấn đề này chỉ được khắc phục qua các lần thử nghiệm và tinh chỉnh. Vấn đề này cũng có thể phát sinh với máy bay F-35 cung cấp cho nhiều quốc gia khác.

Israel từng có truyền thống phát triển các biến thể nội địa trên cơ sở máy bay chuyển giao từ Mỹ và đều rất thành công.

Chính vì thế, việc xuất hiện phiên bản thử nghiệm đặc biệt của máy bay F-35I có thể là tiền lệ cho nhiều quốc gia khác yêu cầu các biến thể tương tự. Việc được tích hợp các công nghệ nội địa lên máy bay F-35 không chỉ tạo ra sự tự chủ một phần về công nghệ, mà còn tạo ra những lợi thế nhất định trên chiến trường khi khả năng tác chiến của máy bay đã có nhiều thay đổi so với phiên bản gốc. Cùng với đó, bản thân hãng chế tạo Lockheed Martin cũng được hưởng lợi khi có những phiên bản tham chiếu để hoàn thiện hơn các phiên bản F-35 tiêu chuẩn.

Hiện tại, ngoài Israel, chưa ghi nhận các phiên bản F-35 thử nghiệm đặc biệt dành cho quốc gia khác, nhưng điều này sẽ sớm thay đổi.

TUẤN SƠN (tổng hợp theo Defense News, The Drive)