Tòa buộc cơ quan điều tra phải trả lại 47 tài liệu thu giữ của người bị oan

Chiều 21-7, TAND tỉnh Bến Tre xét xử phúc thẩm tuyên bác đơn kháng cáo của cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bến Tre là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong vụ án yêu cầu đòi bồi thường oan giữa nguyên đơn là ông Châu Ngọc Ngừng (SN 1957, ngụ ấp Phú Thành, xã Phú Hưng, TP Bến Tre, tỉnh Bến Tre); bị đơn là VKSND tỉnh Bến Tre.

HĐXX cấp phúc thẩm tuyên sửa một phần bản án dân sự sơ thẩm số 14/2022/DS-ST ngày 30-3-2022 của TAND TP.Bến Tre.

Cụ thể, tòa đình chỉ yêu cầu khởi kiện của ông Ngừng đối với cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bến Tre đối với 12/59 tài liệu bị cơ quan điều tra thu giữ thời điểm ông Ngừng bị bắt oan vào năm 1990.

Lý do: Ông Ngừng đã rút đơn khởi kiện cơ quan điều tra trả lại cho ông 12/59 tài liệu đã bị cơ quan này thu giữ thời điểm ông bị bắt oan.

Đồng thời, HĐXX cấp phúc thẩm tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện còn lại của ông Ngừng đối với cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bến Tre, buộc cơ quan này có trách nhiệm trả lại cho ông Ngừng 47 tài liệu còn lại.

Ông Châu Ngọc Ngừng và người thân tại tòa phúc thẩm. Ảnh: ĐH

HĐXX cấp phúc thẩm tuyên điều chỉnh bản án sơ thẩm cho đúng yêu cầu của ông Ngừng. Cụ thể đình chỉ yêu cầu khởi kiện của ông Ngừng đối với 12 tài liệu đã rút, chỉ buộc cơ quan điều tra trả lại cho ông 47 tài liệu (bản án sơ thẩm tuyên trả lại 59 tài liệu là chưa phù hợp).

Trước đó vào ngày 30-3-2022 TAND TP Bến Tre xét xử sơ thẩm vụ án trên và buộc cơ quan điều tra phải có trách nhiệm trả lại 59 tài liệu đã thu giữ của ông Ngừng lúc ông bị bắt oan vào năm 1990.

Sau bản án sơ thẩm, cơ quan CSĐT Công an tỉnh đã kháng cáo lại bản án sơ số 14/2022/DS-ST ngày 30-3-2022 của TAND TP Bến Tre theo hướng buộc các cơ quan tố tụng gồm: VKSND tỉnh, tòa án cấp sơ thẩm, tòa án cấp phúc thẩm và TAND Tối cao nơi lưu giữ hồ sơ có trách nhiệm cùng với cơ quan CSĐT tìm và giao lại những tài liệu theo yêu cầu của nguyên đơn.

Lý do phía cơ quan điều tra đưa ra là: thời điểm ông Ngừng bị bắt oan, cơ quan điều tra có thu giữ 59 giấy tờ của ông Ngừng vào năm 1990. Mục đích thu giữ các tài liệu này để điều tra cho 3 vụ án: Hồ Văn Hoàng, Nguyễn Thành Sơn và Ngô Thanh Mai vì ông Ngừng có liên quan cả 3 vụ án này.

Mặt khác, cơ quan điều tra cũng đồng ý trả lại cho ông Ngừng các giấy tờ này nên đã trực tiếp cùng với TAND Tối cao tìm trong hồ sơ vụ án Hồ Văn Hoàng và tìm được 33 tài liệu. Riêng hai hồ sơ vụ án Nguyễn Thành Sơn, Ngô Thanh Mai, do chưa tiếp cận được 2 hồ sơ nêu trên do TAND Tối cao là nơi lưu giữ nên cơ quan điều tra chưa tìm kiếm được.

Dựa trên công văn số 104 ngày 23-5-2022 của TAND Tối cao trả lời cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bến Tre về hồ sơ Hồ Văn Hoàng có các tài liệu liên quan đến ông Ngừng thì cơ quan điều tra công an tỉnh chuyển qua VKSND tỉnh Bến Tre; sau đó VKSND tỉnh chuyển qua tòa án, trên cơ sở đối chiếu với tài liệu mà TAND Tối cao đã cung cấp theo công văn số 104 thì có thiếu 20 tài liệu.

Cơ quan điều tra nêu rằng tài liệu bị thiếu trong hồ sơ không rõ có liên quan đến 59 tài liệu của ông Ngừng hay không.

Đồng thời, căn cứ vào biên bản hồ sơ vụ án ngày 18-6-1991 giữa bên bàn giao và cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bến Tre, VKSND tỉnh Bến Tre chỉ thể hiện cơ quan điều tra bàn giao VKSND tỉnh hồ sơ gồm 27 tập nhưng không có xác định được có bao nhiêu tài liệu có trong hồ sơ và từng mục tài liệu hồ sơ là gì, trong đó có 59 tài liệu của ông hay không...

Theo hồ sơ, ngày 10-12-1990, ông Châu Ngọc Ngừng bị cơ quan CSĐT công an tỉnh Bến Tre khởi tố, bắt tạm giam về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản xã hội chủ nghĩa.

Đến ngày 20-1-1993, TAND tỉnh Bến Tre thay đổi biện pháp ngăn chặn, ông Ngừng được tại ngoại.

Thời điểm trước khi bị khởi tố, bắt tạm giam, ông Ngừng là ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ thị xã Bến Tre, bí thư Đảng ủy, chủ tịch HĐND phường 6, thị xã Bến Tre (nay là TP Bến Tre), tỉnh Bến Tre.

Bản án hình sự sơ thẩm số 77/HSST ngày 1-11-1993 của TAND tỉnh Bến Tre đã tuyên ông Châu Ngọc Ngừng không phạm tội “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản xã hội chủ nghĩa”.

VKSND tỉnh Bến Tre kháng nghị phần trách nhiệm dân sự trong bản án hình sự số 77/HSST ngày 1-11-1993.

Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tuyên chấp nhận kháng nghị của VKSND tỉnh Bến Tre về phần trách nhiệm dân sự, phần trách nhiệm hình sự đối với ông Châu Ngọc Ngừng không có kháng cáo, không có kháng nghị đã được y án.

Ngày 4-11-2016, ông được VKSND tỉnh tổ chức xin lỗi công khai và bồi thường 136 triệu đồng

Sau khi được xin lỗi oan sai, ông Ngừng vẫn có đơn đề nghị giám đốc thẩm, đề nghị hủy hai bản án trên. Ông Ngừng yêu cầu VKSND tỉnh phải tiếp tục bồi thường tiền cấp dưỡng nuôi một người con của ông sinh năm 1987. Thời gian cấp dưỡng từ ngày ông bị bắt giam (lúc đó người con ba tuổi) đến khi xét xử hình sự sơ thẩm. Ông cũng yêu cầu cơ quan CSĐT công an tỉnh trả lại các bản chính của 59 giấy tờ (đánh số từ 1 đến 59) đã bị thu giữ từ năm 1990 trong lúc ông bị bắt oan.

Ngày 7-5-2019, xử giám đốc thẩm vụ án, Hội đồng giám đốc thẩm tuyên hủy một phần bản án dân sự phúc thẩm và sơ thẩm theo yêu cầu của ông Ngừng; giao hồ sơ vụ án về cho TAND TP Bến Tre xét xử sơ thẩm lại để giải quyết phần yêu cầu cấp dưỡng nuôi con và việc thu giữ 59 giấy tờ theo biên bản tạm giữ ngày 10-12-1990 của cơ quan CSĐT công an tỉnh.

ĐÔNG HÀ