TPHCM: các cơ sở y tế mòn mỏi chờ thiết bị từ tiền kết dư bảo hiểm

“Dài cổ” chờ mua sắm máy móc

Theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 35 Luật Bảo hiểm Y tế sửa đổi năm 2014, từ ngày 1-1-2015 đến 31-12-2020, Bảo hiểm xã hội Việt Nam có trách nhiệm trích 80% số kinh phí khám, chữa bệnh chưa sử dụng hết vào quỹ dự phòng, đồng thời thông báo 20% số kinh phí dùng cho khám, chữa bệnh chưa sử dụng hết cho địa phương để sử dụng. Theo đó, từ năm 2017, TPHCM được sử dụng 20% nguồn quỹ kết dư từ bảo hiểm y tế (BHYT) của năm 2015 để mua thẻ bảo hiểm cho người nghèo, hộ cận nghèo (51,7 tỉ đồng) và 176,6 tỉ đồng mua sắm trang thiết bị, máy móc, xe cứu thương cho các cơ sở y tế.

Nhiều bệnh viện, trung tâm y tế, trạm y tế chờ tiền kết dư của bảo hiểm từ năm 2015-2016 để mua sắm máy móc. Ảnh BV T.Đ

Năm 2017, chính quyền và Sở Y tế TPHCM đã duyệt cho 20 bệnh viện, trung tâm y tế dự phòng được mua sắm máy móc với hơn 171 tỉ đồng, vì nếu không mua sắm nhanh sẽ phải trả lại nguồn quỹ lại cho cơ quan BHYT Việt Nam.

Ngày 31-7-2017, GS.TS.BS Nguyễn Tấn Bỉnh, Giám đốc Sở Y tế TPHCM gửi công văn số 6826/SYT-KHTC, đề nghị các bệnh viện đã được phân bổ ngân sách phải sớm mua máy móc thiết bị, tránh để hết thời hạn mà chưa mua được máy móc phục vụ người dân. Nhiều bệnh viện đã được Sở Y tế phê duyệt mua máy móc phục vụ người bệnh: Bệnh viện Quận 9, được cấp 3,145 tỉ đồng để tự tổ chức đấu thầu mua 8 loại máy móc, từ 40 - 800 triệu đồng, trong đó có những máy móc đơn giản như máy đo điện tim (45 triệu đồng), bơm tiêm điện (40 triệu đồng), đèn mổ treo trần 2 nhánh (560 triệu đồng), đến máy gây mê giúp thở (800 triệu đồng); Bệnh viện Quận Gò Vấp được cấp 3 tỉ đồng mua máy bộ phẫu thuật sọ não và bộ phẫu thuật cột sống... Bệnh viện Quận 7 được duyệt mua hệ thống phẫu thuật nội soi tai mũi họng 2,3 tỷ đồng, kính hiển vi khám mắt 200 triệu đồng...

Và 11/24 trung tâm y tế quận huyện cũng được trang bị, mua sắm máy móc khám chữa bệnh như Trung tâm Y tế huyện Nhà Bè (3,7 tỉ đồng), Trung tâm Y tế quận Thủ Đức (36,2 tỉ đồng), Hóc Môn, Củ Chi, Gò Vấp, Bình Chánh, Cần Giờ, Bình Tân, Tân Phú, quận 9, quận 7 nhằm thu hút người dân đến trạm y tế khám chữa bệnh.

Đến ngày 31-7-2017, ông Nguyễn Tấn Bỉnh, Giám đốc Sở Y tế TPHCM gửi công văn số 6826/SYT-KHTC, đề nghị các bệnh viện đã được phân bổ ngân sách phải sớm mua máy móc thiết bị, vì sau ngày 29-12-2017, quỹ kết dư không được sử dụng hoặc sử dụng không hết phải trả lại cho Bảo hiểm xã hội Việt Nam. Theo chỉ đạo này, nhiều bệnh viện đã rục rịch mời thầu; có bệnh viện đã chuẩn bị công bố kết quả trúng thầu.

Vì sao không giải ngân?

Các bệnh viện đang hồ hởi vì sắp có máy móc mới, nhưng ngay sau đó UNBD TPHCM đột ngột gửi thông báo số 634/TB-VP chỉ đạo “Ban Quản lý đầu tư xây dựng các công trình thuộc Sở Y tế là đơn vị mua sắm tập trung gói thầu mua sắm trang thiết bị y tế từ nguồn kinh phí kết dư quỹ bảo hiểm y tế năm 2015”, chứ không để các bệnh viện tự tổ chức đấu thầu.

Mục đích của việc đấu thầu tập trung là UBND TPHCM mong muốn các cơ sở đấu thầu thống nhất giá với nhau, tránh tình trạng mỗi nơi một giá. Và mong việc đấu thầu sớm diễn ra, để các bệnh viện sớm có máy móc. Khi đó, chỉ còn 3 tháng nữa là hết hạn sử dụng quỹ kết dư bảo hiểm y tế, trong khi nhiều cơ sở y tế chưa có kinh nghiệm đấu thầu mua máy móc, sẽ mất thời gian. Sở cũng không thể tách thành 2 gói thầu, vừa đơn lẻ ở mỗi bệnh viện, vừa tập trung tại Sở.

Một lãnh đạo Sở Y tế TPHCM cho biết, do trước đó quy định đấu thầu máy móc tập trung giao cho trung tâm mua sắm tập trung của sở nhưng sau đó có nhiều vấn đề thay đổi nên việc đầu thầu không diễn ra được. Hiện nay, UBND TPHCM giao cho Ban Quản lý đầu tư xây dựng các công trình (cũng thuộc sở y tế) nên việc đấu thầu còn vướng nhiều khó khăn. Việc ký kết hợp đồng mua bán trang thiết bị y tế từ nguồn kết dư quỹ bảo hiểm năm 2015 cho các bệnh viện đã xong, nhưng do các đơn vị trúng thầu cung cấp máy móc thiết bị y tế chưa nhận được tiền tạm ứng nên chưa bàn giao cho các đơn vị y tế.

Đến cuối năm 2017, thời hạn sử dụng quỹ kết dư của Bảo hiểm Y tế chấm dứt, Sở Y tế TPHCM vẫn chưa mua được máy móc. UBND TPHCM phải gửi công văn cho Bảo hiểm xã hội Việt Nam cam kết đến ngày 31-1-2018 sẽ hoàn tất việc đấu thầu mua sắm. Tuy nhiên, đề nghị này được BHXH phản hồi rằng “Sẽ xin ý kiến Bộ Y tế, Bộ Tài chính”. Đầu năm 2018, Sở Y tế TPHCM tiếp tục gửi công văn đến Bộ Y tế, Bộ Tài chính, BHXH Việt Nam xem xét gia hạn thời gian thực hiện gói thầu kéo dài đến cuối tháng 5-2018 vì quá trình đấu thầu máy móc xảy ra trục trặc.

Hơn hai năm nay, kế hoạch mua sắm máy móc của các đơn vị liên tục bị trì hoãn, mặc dù các cơ sở y tế đang khát nguồn ngân sách để đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất xuống cấp. Nguồn quỹ kết dư năm 2015 vẫn chưa giải ngân được, nguồn quỹ kết dư của năm 2016 đến nay vẫn chưa có động tĩnh gì và cũng chưa biết đến khi nào nên các bệnh viện, trạm y tế vẫn phải tiếp tục chờ đợi.

Theo kế hoạch của Phòng kế hoạch Tài chính - Sở Y tế, năm 2016 tiền kết dư của quỹ BHYT sẽ chi cho Trạm Y tế Phường 12 (Quận Gò Vấp) gần 7,3 tỉ đồng để mua máy điều trị vật lý trị liệu đa năng, ghế máy nha, hệ thống x-quang số hóa và phòng chì… Trạm Y tế Phường 12 (Quận Bình Thạnh) gần 5,8 tỉ đồng; Trạm Y tế Phường 15 (Quận Tân Bình) hơn 5,5 tỉ đồng; Trạm Y tế Phường 5 (Quận Phú Nhuận) hơn 3,8 tỉ đồng; Trạm Y tế Phường 9 (quận 8) hơn 5,4 tỉ đồng…

Sự việc này kéo dài, khiến ngày 17-7 vừa qua Quốc hội đã phải họp và phê bình các tỉnh/thành phố, các ban ngành liên quan chậm giải ngân tiền bảo hiểm y tế kết dư từ năm 2015 dẫn đến người dân các địa phương bị thiệt thòi vì không đủ máy móc và cơ sở vật chất khám chữa bệnh.

Hoàng Nhung