Tránh để xảy ra cơ chế xin - cho khi áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt
Thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu, nhiều đại biểu cho rằng cần có các quy định kiểm soát chất lượng trong trường hợp điều chỉnh quy hoạch theo thủ tục rút gọn để tránh lạm dụng cũng như quy định rõ các tiêu chí áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt để đảm bảo minh bạch, tránh xảy ra cơ chế xin - cho.
Quốc hội thảo luận về Luật sửa 4 luật trong lĩnh vực đầu tư.
Cần thống nhất trong quy định về điều chỉnh quy hoạch rút gọn
Quan tâm đến những nội dung sửa đổi Luật Quy hoạch, đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh cho rằng, việc bổ sung quy định điều chỉnh quy hoạch theo trình tự, thủ tục rút gọn là hợp lý để giải quyết các vấn đề cấp bách trong thực tiễn. Tuy nhiên, Đại biểu đề nghị cần có các quy định cụ thể hơn để đảm bảo chất lượng của quy hoạch, đặc biệt là đối với những quy hoạch được điều chỉnh mà không qua quy trình thẩm định. Đồng thời, bổ sung các tiêu chí kiểm soát chất lượng trong trường hợp điều chỉnh quy hoạch theo thủ tục rút gọn; quy định rõ hơn về trường hợp có thể điều chỉnh quy hoạch theo thủ tục rút gọn để tránh việc lạm dụng.
Về thẩm quyền chấp thuận chủ trương điều chỉnh quy hoạch tổng thể quốc gia, việc chuyển thẩm quyền này từ Quốc hội sang Chính phủ, Đại biểu cho rằng quy định này có thể giúp tăng tính linh hoạt và giảm thời gian phê duyệt. Tuy nhiên, để đảm bảo tính thống nhất, Đại biểu đề nghị nghiên cứu kỹ các tiêu chí, điều kiện phù hợp và quy định rõ ràng về thẩm quyền, điều này có thể giúp đáp ứng yêu cầu cấp bách trong phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan.
Cũng bàn về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Mạnh Cường - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình bày tỏ đồng tình với quy định về việc điều chỉnh quy hoạch theo thủ tục rút gọn nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập trong điều chỉnh quy hoạch đối với những trường hợp cấp thiết cần điều chỉnh ngay. Tuy nhiên, Đại biểu lưu ý, việc sửa đổi luật này phải giải quyết được mối quan hệ giữa Luật Quy hoạch với các luật chuyên ngành có quy định về quy hoạch.
Theo Đại biểu, ngay tại Kỳ họp này, cùng một cơ quan trình là Chính phủ trình Quốc hội luật này và Luật Điện lực, tuy nhiên các quy định về căn cứ điều chỉnh quy hoạch theo thủ tục rút gọn trong Luật Điện lực hoàn toàn khác và không thống nhất với các quy định trong Luật Quy hoạch. Do đó, khi triển khai thi hành sẽ không biết trường hợp nào áp dụng quy định của luật chuyên ngành và trường hợp nào áp dụng quy định của luật chung.
Đảm bảo công khai, minh bạch, đúng đối tượng với thủ tục đầu tư đặc biệt
Thảo luận về áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt trong Luật Đầu tư (sửa đổi), đại biểu Thạch Phước Bình nhận định, việc phân cấp thẩm quyền cho Ban Quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế là một hướng đi hợp lý, giúp rút ngắn quy trình, giảm tải cho các cấp cao hơn và tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai dự án.
Tuy nhiên, việc này cần phải đi kèm với các tiêu chí cụ thể về năng lực và nguồn lực cho từng ban quản lý để đảm bảo khả năng thực hiện nhiệm vụ. Cần bổ sung các chế tài rõ ràng về trách nhiệm của ban quản lý đối với các dự án có quy mô và tính chất phức tạp nhằm đảm bảo tính minh bạch và tránh tình trạng buông lỏng quản lý.
Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ nghiên cứu để bổ sung danh mục ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư đồng bộ với các quy định của pháp luật hiện hành. Để đảm bảo công bằng và cạnh tranh lành mạnh, nên quy định rõ ràng các điều kiện áp dụng, hạn chế đối tượng áp dụng ưu đãi đặc biệt này cho các dự án có quy mô lớn và có tác động kinh tế - xã hội rõ rệt, tránh trường hợp lợi dụng chính sách.
Trao đổi về nội dung này, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương kiến nghị cần giao cho Chính phủ quy định chi tiết nội dung này để cụ thể hóa các khung tiêu chí, quy mô, danh mục dự án được áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt, nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch, đúng đối tượng, tránh để xảy ra cơ chế xin cho.
Về hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động đầu tư đặc biệt, Đại biểu cho rằng, quy định về đầu tư đặc biệt là một bước đột phá, cải cách lớn trong giải quyết thủ tục hành chính nhằm thu hút các dự án trọng điểm thuộc lĩnh vực công nghệ cao. Tuy nhiên, cần quy định rõ về cơ quan chủ trì thực hiện và đóng vai trò thẩm định, xét duyệt dự án cũng như tháo gỡ kịp thời những khó khăn đối với các dự án đặc biệt nêu trên. Đồng thời phải tổ chức hậu kiểm theo thẩm quyền sau khi dự án đi vào hoạt động chính thức.
