Trường hợp nhận tiền thay cho đóng BHXH?

Trả lời: Theo khoản 1, Điều 168, Bộ luật Lao động năm 2019 quy định, người sử dụng lao động, người lao động phải tham gia BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN nếu thuộc đối tượng tham gia.

Bên cạnh đó, tại khoản 3, Điều 168 quy định: Đối với người lao động không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN thì người sử dụng lao động có trách nhiệm chi trả thêm cùng lúc với kỳ trả lương một khoản tiền cho người lao động tương đương với mức người sử dụng lao động đóng BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN cho người lao động theo quy định pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN.

Như vậy, người lao động không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc sẽ được doanh nghiệp thanh toán thêm một khoản tiền tương đương với tiền mà doanh nghiệp phải đóng bảo hiểm cho người lao động.

Căn cứ khoản 4, Điều 4, Quyết định 595/QĐ-BHXH, có 6 trường hợp sẽ được nhận tiền thay cho việc đóng BHXH: Người giúp việc gia đình; người lao động đi làm nhưng đang hưởng lương hưu hàng tháng; người lao động đi làm, nhưng đang hưởng trợ cấp hàng tháng theo chế độ sinh hoạt phí đối với cán bộ cấp xã tại Nghị định 09/1998/NĐ-CP; người lao động đang hưởng trợ cấp mất sức lao động hàng tháng; người lao động đang hưởng trợ cấp hàng tháng theo quy định tại Quyết định 91/2000/QĐ-TTg và Quyết định 613/QĐ-TTg năm 2010; người lao động là quân nhân, công an nhân dân, người làm công tác cơ yếu đang hưởng chế độ trợ cấp hàng tháng theo các Quyết định 142/2008/QĐ-TTg, Quyết định 38/2010/QĐ-TTg, Quyết định 53/2010/QĐ-TTg, Quyết định 62/2011/QĐ-TTg.

Nếu không thuộc các trường hợp trên mà thỏa thuận nhận tiền thay cho đóng BHXH thì cả người lao động và người sử dụng lao động đều sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động. Trong đó, người lao động bị phạt từ 500 ngàn đồng đến 1 triệu đồng (theo khoản 1, Điều 39, Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, BHXH, người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng). Người sử dụng lao động bị phạt tiền từ 12%-15% tổng số tiền bảo hiểm phải đóng, nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng (theo điểm c, khoản 5, Điều 39, Nghị định 12/2022/NĐ-CP).

Lan Thanh