Tương lai ngành năng lượng sạch của Mỹ phụ thuộc vào kết quả bầu cử tổng thống

Ứng viên Donald Trump tuyên bố, nếu đắc cử tổng thống, ông sẽ chấm dứt đạo luật IRA, cung cấp các khoản tín dụng thuế hào phóng cho ngành năng lượng sạch. Trong khi đó, ứng viên Kamala Harris cam kết tiếp tục thúc đẩy ngành này. Ảnh: Suncast Media

Kết quả bầu cử tác động lĩnh vực năng lượng tái tạo nhiều nhất

Tại cửa sông Hudson ở thành phố New York, nhà sản xuất dầu khí Equinor của Na Uy đang xây dựng công xưởng khổng lồ để lắp ráp thiết bị cho dự án điện gió ngoài khơi lớn nhất của Mỹ. Đó có thể là là công trình biểu tượng cho tương lai năng lượng của Mỹ. Nhưng nếu ông Trump đắc cử trong cuộc bầu cử tổng thống vào ngày mai (5-11), dự án này đối mặt tình thế bất ổn.

Khi người Mỹ chuẩn bị cho một trong những cuộc bầu cử tổng thống với tỷ lệ so kè sít sao giữa hai ứng viên Donald Trump và Kamala Harris, giới nhà đầu tư cũng như lãnh đạo doanh nghiệp đã phân tích các tuyên bố trong chiến dịch tranh cử của từng người để xác định ngành nào sẽ được hay mất nhiều nhất trong chính quyền tiếp theo. Năng lượng tái tạo đang nổi lên là lĩnh vực dễ bị ảnh hưởng nhất bởi kết quả cuộc bầu cử.

“Chiến thắng của bà Harris sẽ là tốt cho ngành năng lượng gió xa bờ nhưng chiến thắng của ông Trump sẽ là điều thật khủng khiếp cho ngành này”, Sean McGarvey, Chủ tịch Liên đoàn xây xây dựng Bắc Mỹ, chuyên nghiên cứu về các dự án điện gió xa bờ nói

Ứng viên Donald Trump đã tuyên bố sẽ dừng các dự án gió xa bờ vào ngày đầu tiên sau khi nhậm chức nếu tái đắc cử. Ông cũng cam kết chấm dứt đạo luật giảm lạm phát (IRA). Đây là đạo luật tính bước ngoặt của Tổng thống Joe Biden dành cho năng lượng sạch. Đạo luật cung cấp các khoản tín dụng thuế hào phóng để giúp giảm chi phí sản xuất năng lượng tái tạo và tăng tốc độ khử carbon.

Theo Clean Investment Monitor, gần 450 tỉ đô Mỹ đầu tư từ khu vực tư nhân đã chảy vào lĩnh vực năng lượng của Mỹ kể từ khi IRA được thông qua vào tháng 8-2022. IRA đã thu hút hàng loạt công ty năng lượng sạch nước ngoài đến Mỹ mở nhà máy, phát triển dự án.

Các công ty pin Hàn Quốc như LG Energy Solution (LGES), Samsung SDI và SK On đang dựa vào khoản tín dụng thuế từ IRA để cải thiện nhuận hoạt động từ các nhà máy ở Mỹ.

Theo báo cáo kinh doanh gần đây, LGES và Samsung SDI nhận được khoản tín dụng thuế ở Mỹ lần lượt 791 triệu đô la và 42 triệu đô trong 3 quí đầu năm nay.

Công ty tư vấn BloombergNEF ước tính, việc bãi bỏ IRA sẽ khiến công suất năng lượng tái tạo bổ sung thêm của Mỹ mất 17% trong giai đoạn 2025-2035, trong đó, năng lượng điện gió xa bờ bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

IRA khó bị bãi bỏ hoàn toàn

Không giống như điện mặt trời và điện gió trên đất liền, các dự án điện gió xa bờ cần có giấy phép của chính quyền liên bang và dễ bị tổn thương nhất trước những thay đổi chính sách.

Chính quyền Tổng thống Joe Biden đã thúc đẩy các dự án điện gió xa bờ. Cho đến nay, chính quyền của ông đã phê duyệt các dự án điện giờ xa bờ quy mô thương mại có tổng công suất 16 GW, tăng từ con số 0 khi bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống. Trong khi đó, bà Harris ủng hộ IRA và cam kết tiếp tục thúc đẩy năng lượng sạch để giảm khí thải nhà kính.

Trong cuộc khảo sát gần đây với 900 công ty trong ngành năng lượng sạch ở Mỹ, 53% cho biết, nếu IRA bị bãi bỏ, họ sẽ mất hoạt động kinh doanh và 21% sẽ phải sa thải công nhân.

Molly Morris, Chủ tịch phụ trách điện gió xa bờ của Equinor tại Mỹ cho rằng, cam kết chắc chắn của Mỹ với năng lượng tái tạo là yếu tố quan trọng nhất để thúc đẩy điện gió xa bờ.

Hồi tháng Sáu, Equinor đã khởi công dự án rộng 30 hecta, được gọi South Brooklyn Marine Terminal ở cửa sông Hudson tại New York. Dự án sẽ đóng vai trò là địa điểm lắp ráp cho công trình điện gió xa bờ Empire Wind 1, đủ điều kiện nhận tín dụng thuế IRA, đồng thời phục vụ các công trình điện gió khác trong khu vực trong tương lai.

Chính quyền Biden đã đặt mục tiêu đến năm 2030, Mỹ sẽ giảm lượng khí thải carbon từ 50-52% so với mức của năm 2005. Trong đó, IRA sẽ hỗ trợ cắt giảm đến 40%, theo các phân tích.

Hãng tư vấn năng lượng Wood Mackenzie dự đoán, quá trình chuyển đổi năng lượng sẽ chậm hơn dưới thời chính quyền của Donald Trump.

Wood Mackenzie ước tính, Mỹ sẽ thu hút đầu tư khoảng 7,7 ngàn tỉ đô la Mỹ vào ngành năng lượng sạch trong giai đoạn 2023-2050 theo các chính sách hiện hành. Khoản đầu tư dự kiến này sẽ giảm 1.000 tỉ đô la nếu đảng Cộng hòa đảo ngược các chính sách quan trọng thúc đẩy cải thiện cơ sở hạ tầng và năng lượng carbon thấp.

Nếu IRA bị bãi bỏ, Wood Mackenzie dự đoán, từ nay đến năm 2050, mức phát thải carbon ròng từ ngành năng lượng của Mỹ cao hơn 1.000 tỉ tấn so với mức phát thải theo các chính sách hiện hành.

Tuy nhiên, bất kỳ nỗ lực nào nhằm bãi bỏ hoàn toàn IRA sẽ đối mặt những thách thức lớn. Dù IRA được thông qua mà không có sự ủng hộ của đảng Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ, các khu vực do đảng này kiểm soát ở Mỹ vẫn được hưởng lợi chính.

Hơn 3/4 tổng số dự án sản xuất năng lượng sạch công bố trong năm đầu tiên sau khi IRA được thông qua đều nằm các khu vực của đảng Cộng hòa. Do vậy, các thành viên Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ sẽ không dễ dàng tán thành hủy bỏ hoàn toàn IRA.

Hồi tháng Tám, 18 hạ nghị sị Cộng hòa gửi thư cho Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson, kêu gọi đảng này “ưu tiên sự chắc chắn về kinh doanh và thị trường” khi xem xét bãi bỏ hoặc cải tổ IRA.

Thế nhưng, nếu đắc cử, ông Trump, người từng chỉ trích việc trợ cấp cho xe điện, có thể thúc đẩy các nghị sĩ đảng Cộng hòa bãi bỏ một số phần của IRA. Chẳng hạn như loại bỏ khoản tín dụng thuế trị giá 7.500 đô la Mỹ của IRA dành cho người mua xe điện được sản xuất tại Mỹ. Ông cũng có thể cố gắng bãi bỏ điều khoản tính phí các công ty dầu khí lên tới 1.500 đô la Mỹ cho mỗi tấn khí nhà kính metan rò rỉ từ hệ thống của họ.

Theo Financial Times, New York Times

Chánh Tài