'Tướng về hưu' là cuốn sách yêu thích của Phu nhân Đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ

TS Deniz Kemik - Phu nhân Đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ - tại Không gian Nguyễn Huy Thiệp. Ảnh: Đức Huy.

“Tướng về hưu là tác phẩm mở ra thế giới con người và làng quê Việt Nam trong thời kỳ Đổi mới. Dù chạm vào những vấn đề nóng bỏng của xã hội, lối viết của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp rất giản dị và dễ cảm”, bà Deniz Kemik chia sẻ tại chuyến tham quan của Hiệp hội Phu nhân quốc tế (SHOM) đến Không gian Nguyễn Huy Thiệp sáng ngày 5/11.

Những người phụ nữ mạnh mẽ trên trang viết của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp

Với nhiều năm nghiên cứu về giới, chỉ cần vài mô tả ban đầu, TS Deniz Kemik hiểu rằng gia đình Việt Nam khoảng 40-50 năm về trước được xây dựng theo các khuôn mẫu truyền thống. Tức người vợ làm các công việc trong nhà, người chồng làm kinh tế. Tuy nhiên, Nguyễn Huy Thiệp lại xây dựng hình ảnh những người vợ, người mẹ có khả năng thoát ra khỏi định kiến và làm chủ số phận.

Thực tế, trong các tác phẩm của ông, người phụ nữ hiện lên không chỉ với vai trò truyền thống mà còn ở vị trí lãnh đạo gia đình. Họ đảm bảo chi tiêu trong nhà và đôi khi "đứng mũi chịu sào" trước những mất mát, khó khăn.

Tại không gian, các đoàn khách còn được nhìn thấy những ấn bản đặc biệt, in giới hạn.

Vì vậy, TS Deniz Kemik cho rằng văn chương của Nguyễn Huy Thiệp đã phản ánh sự thay đổi vai trò của phụ nữ trong xã hội thời kỳ Đổi mới.

“Những nhân vật của ông phản ánh một xã hội đang thay đổi. Các chính sách vĩ mô của giai đoạn Đổi mới không chỉ mang lại những thay đổi về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến cấu trúc gia đình và vai trò của các thành viên trong xã hội. Những người phụ nữ trong tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp không chỉ dừng lại ở khuôn mẫu “người vợ” hay “người mẹ” mà còn là người góp sức lớn vào sự phát triển chung của xã hội”, bà Deniz Kemik cho biết.

Trong hai tháng ở tại Việt Nam, Phu nhân Đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ đã cảm thấy bất ngờ khi nhìn thấy những người phụ nữ nhỏ bé mưu sinh bằng đủ các công việc từ nặng tới nhẹ. Dù rằng bà đã tìm hiểu về đất nước Việt Nam qua một số tài liệu, sách báo, hay đọc sách của Nguyễn Huy Thiệp nhưng chỉ khi đặt chân đến đây bà mới cảm nhận được chân dung con người một cách rõ nét nhất.

“Phụ nữ Việt Nam và phụ nữ Thổ Nhĩ Kỳ có nhiều nét tương đồng hơn tôi nghĩ. Có lẽ vì cả hai đất nước đã cùng trải qua những cuộc chiến giành độc lập cam go nên con người cũng trở nên dạn dĩ và mạnh mẽ hơn”, bà Deniz Kemik tâm sự.

Đưa di sản của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp đến gần hơn với độc giả quốc tế

Trong khoảng thời gian dài trước đó, bà Deniz Kemik đã bỏ nhiều công sức để tìm kiếm ấn phẩm tiếng Anh của Tướng về hưu nhưng các nhà xuất bản đều đã hết hàng. May mắn, bà đã tìm được một bản dịch hiếm hoi ở Không gian Nguyễn Huy Thiệp (phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội). Với tất cả sự ngưỡng mộ, TS Deniz Kemik đã gọi nơi đây là “viên ngọc ẩn giấu” giữa lòng Thủ đô.

“Mọi người nên cập nhật thông tin về không gian bằng tiếng Anh để bạn bè quốc tế có thể biết. Còn rất nhiều người nước ngoài mong được đến đây để tìm hiểu về nhà văn Nguyễn Huy Thiệp nhưng họ không thể tìm được vì không biết tiếng Việt”, bà Deniz Kemik nói.

TS Deniz Kemik và bà Nathalie Gasslussi - Phu nhân Đại sứ Thụy Sĩ - tại Không gian Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp sáng ngày 5/11.

Bà Deniz Kemik cũng cho biết thêm sự giao thoa văn hóa giữa Việt Nam và Thổ Nhĩ Kỳ đang diễn ra mạnh mẽ hơn và đạt nhiều kết quả tích cực. Chẳng hạn độc giả Việt Nam đã được biết tới tiểu thuyết gia đạt giải Nobel Orhan Pamuk, nhà văn châm biếm Aziz Nesin và một số cây bút thiếu nhi khác. Phu nhân Đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ cũng mong trong thời gian tới có thể giới thiệu tác phẩm Tướng về hưu đến giới xuất bản Thổ Nhĩ Kỳ.

“Giao lưu văn hóa cần sự kết hợp từ hai phía để người Việt có thể hiểu hơn về đất nước Thổ Nhĩ Kỳ và ngược lại. Tôi sẽ cố gắng giới thiệu tác phẩm này tới các đơn vị làm sách trong nước mình”, phu nhân Deniz Kemik chia sẻ.

Trong chuyến thăm không gian Nguyễn Huy Thiệp, đi cùng TS Deniz Kemik còn có các vị phu nhân của Đại sứ Đan Mạch, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Nhật Bản… Trước đó, họ đã tạo nên câu lạc bộ sách để trao đổi với nhau và Tướng về hưu là một trong số các tác phẩm được họ dành sự chú ý. Không chỉ riêng truyện ngắn Tướng về hưu, các vị phu nhân cũng đặc biệt quan tâm tới truyện ngắn Vàng lửa, Chú Hoạt tôi, Những ngọn gió Hua Tát…

Đức Huy