Ứng phó với biến động giá xăng, dầu

Hiện tại, chưa có dấu hiệu nào cho thấy giá nhiên liệu sẽ sớm hạ nhiệt. Biến động giá xăng, dầu tiếp tục tác động trực tiếp tới đời sống của người dân cũng như hoạt động của doanh nghiệp, đòi hỏi phải có những giải pháp ứng phó mang tính dài hạn và bền vững.

Giá vẫn ở mức cao

Nhìn nhận của giới chuyên gia cho thấy, việc thiếu hụt nguồn cung xăng, dầu trên thế giới vẫn kéo dài trong những tháng tới, khi những căng thẳng địa chính trị chưa có dấu hiệu hạ nhiệt và các thành viên thuộc Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) không đạt được mục tiêu gia tăng sản lượng như đã cam kết. Đặc biệt, châu Âu đang đối mặt với mùa đông khắc nghiệt nên các nước đang tăng cường dự trữ xăng, dầu, càng làm giá dầu có nguy cơ tiếp tục tăng. Đây sẽ là những tác động trực tiếp khiến giá dầu tiếp tục neo ở mức cao, trong ít nhất là nửa năm hoặc lâu hơn nữa, cho đến khi nguồn cung tăng đủ trở lại để đáp ứng nhu cầu.

Người dân mua xăng tại cửa hàng xăng, dầu ở thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng. Ảnh: MINH ĐỨC

Ông Lê Tuấn Anh, Vụ trưởng Vụ Kinh tế Công nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư dự báo giá dầu thế giới thời gian tới sẽ duy trì ở mức cao, tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, khó lường. Điều này tác động mạnh đến kinh tế Việt Nam. Có cùng cách nhìn nhận, ông Kenya Maeda, chuyên gia cao cấp Bộ phận Thương mại và Cung ứng dầu thô, thị trường toàn cầu, Công ty Idemitsu Kosan, nhận định: “Nhu cầu dầu thô toàn cầu trong trung và dài hạn dự kiến sẽ tăng. Dựa trên các kế hoạch mở rộng hoặc đóng cửa từ các nhà máy lọc dầu trong khu vực châu Á, chúng tôi dự đoán, khả năng cung cấp các sản phẩm từ xăng, dầu trong trung và dài hạn sẽ không thỏa mãn được nhu cầu tăng trưởng. Để duy trì nguồn cung xăng, dầu ổn định đối với khía cạnh an ninh năng lượng cần phải thúc đẩy toàn bộ chuỗi cung ứng đối với các sản phẩm xăng, dầu, từ thu mua những nguyên liệu đầu vào, sản xuất đến bán hàng và tiêu dùng”.

Tại Việt Nam, theo Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), giá xăng, dầu tăng 10% sẽ khiến lạm phát tăng 0,36 điểm phần trăm và tăng trưởng kinh tế giảm 0,5 điểm phần trăm. Ở trong nước, sau kỳ điều hành giá xăng, dầu ngày 5-9, giá dầu hỏa và dầu diesel lần đầu tiên trong lịch sử vượt giá xăng trong nước. Hiện, giá dầu diesel và dầu hỏa đã tăng khoảng 7.000 đồng/lít so với đầu năm (tăng 38,12%). Trong khi xăng RON95 và E5RON 92 đã giảm về mức tương đương đầu tháng 1.

Khuyến khích dùng công cụ bảo hiểm giá

Chính phủ đã triển khai nhiều chính sách, giải pháp điều hành ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ doanh nghiệp và đã thu được một số kết quả tốt. Tuy nhiên, theo ông Lê Tuấn Anh, để có thể thích ứng với chi phí xăng, dầu tăng, ngoài việc điều chỉnh giá bán một số sản phẩm cho phù hợp, doanh nghiệp cũng nên triển khai thực hiện đồng thời một số giải pháp như tận dụng, tiết kiệm nguyên vật liệu ở mức tối đa nhằm có thể giảm bớt một phần chi phí, tăng cường quản lý, giám sát quá trình sản xuất, kinh doanh chặt chẽ hơn, hạn chế thất thoát; đàm phán với đơn vị vận chuyển để không tăng cước vận chuyển quá cao; tìm kiếm thêm các nhà cung cấp nguyên vật liệu khác để có chất liệu tốt, giá thành biến động ít nhất; đầu tư cải tiến dây chuyền để cải thiện môi trường làm việc và tăng năng suất để hạn chế chi phí đội giá thành sản phẩm.

Về các giải pháp ứng phó với tình trạng giá xăng, dầu liên tục biến động, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, bối cảnh thị trường và điều kiện đất nước cho thấy, cần phải tăng tính tự chủ của ngành dầu khí Việt Nam trong việc bảo đảm an ninh năng lượng. Cần sớm hoàn thiện và thông qua dự án Luật Dầu khí (sửa đổi), trong đó đồng bộ dự án luật này với các quy định của luật khác, tạo điều kiện thuận lợi cho ngành dầu khí Việt Nam. Ví dụ, hiện nay để xây dựng một đường ống dẫn khí, phải áp dụng quy định của nhiều luật khác như: Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Xây dựng... Do đó, các quy định trong dự án luật nên theo hướng cho phép thực hiện các dự án thăm dò, khai thác dầu khí theo chuỗi, tránh một việc phải trình nhiều cơ quan, bộ, ngành, tránh xung đột về pháp lý.

Trong khi đó, với vai trò là trung gian giữa bên mua và bên bán, ông Nguyễn Đức Dũng, Phó tổng giám đốc Sở giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) đã đưa ra lời khuyên cho doanh nghiệp để bình ổn sản xuất trong bối cảnh giá dầu bấp bênh. Theo ông Dũng, trên thế giới, các doanh nghiệp xăng, dầu thường dùng những công cụ bảo hiểm giá, thông qua những hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, để chốt giá nhập khẩu, xuất khẩu theo chu kỳ vài tháng, thậm chí vài năm. Điều này khiến giá đầu vào và đầu ra được ổn định, khi giá biến động, họ có nhiều công cụ để điều tiết thị trường hơn. Để giảm áp lực lạm phát do giá dầu, ông Lương Văn Khôi, Phó giám đốc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế xã hội quốc gia (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng, cần tính toán các dư địa để tiếp tục giảm thuế, phí trong giá bán lẻ xăng, dầu hiện nay.

VŨ DUNG